Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari kafedrasi

3- topshiriq. Quyidagi savollarga javob bering.

سعدی شیرازی در کدام قرن زندگی کرد؟ پدرش کی در گذشت؟ او در کدام مدرسه تحصیل کرد؟ سعدی شیرازی در کدام شهر ها سیات کرد ؟ در این زمان کی در فارس حکومت می کرد؟ سعدی شیرازی کی بوستان را نظم در آورد؟ در کلیات وی چگونه شعر ها جمع شده است؟ منظومه بوستان به چند باب تقسیم شده است؟ نام باب های منظومه بوستان را نام ببرید؟ منظومه های بوستان و گلستان کدام شاعر ها را بکمال رسانیده است.

4-topshiriq. Eshiting va gapirib bering.

واژه ها

tadqiq qilmoq	– eqtefo kardan	اقتفا کردن	...dan	– az(z)	از (ز)
maqbara	– oromgoh	آرامگاه	ehson	– ehson	احسان
baytlar	– abyot(bayt)	ابیات(بیت)	axloqiy	– axloqiy	اخلاقی
aralashgan	– beham omixte	بهم آمیخته	ijtimoiy	– ejtimoiy	اجتماعی
tengi yo‘q	– binazir	بی نظیر	so‘zlar	– alfoz(lafz)	الفاظ(لفظ)
o‘z darajasiga yetkazmoq	– bekmol xud rasondan	بکمال خود رسانیده	amalga oshirmoq	– ado	ادا
yoqtirmoq	– pasandidan	پسندیدن	ehtiyotkorlik qilmoq	– ehtroz kardan	احتراز کردن
lazatlanish	– tamatto‘	تمتع	inglizcha	– englisi	انگلسی
chora ko‘rish	– tadbir	تدبیر	nemischa	– olmoni	آلمانی
nafis, nozik	– zarofat	ظرافت	tuzatish	– tasrih	تصریح
adolot	– adl	عدل	sertakalluflik	– takolef	تکالف
urfon, din	– urfon	عرفان	to u daraja gacha	– to on had	تا آن حد
asosiy mahorati	– o‘mdeye mahorat	عمده مهارت	sharh	– tashrih	تشریح
fransuz	– faronsavi	فرانسوی	yozmoq	– tolif kardan	تالیف کردن
qaror qilmoq	– qaror gereftan	قرار گرفتن	tadqiqot	– tatabo‘	تتبع
o‘xshashlik	– qarine	قرینه	tasvirlangan	– tasvir mishavad	تصویر می شود
burchak	– gushe	گوشه	kamtarlik	– tavoze	تواضع
latofatli	– latofat	لطافت	tuzish	– tasnif	تصنیف
og‘zaki	– lafzi	لفظی	boshoq	– xushe	خوشه
doston	– manzume	منظومه	tugatish	– xatm	ختم
o‘xshash	– monand	مانند	o‘zini tutmoq	– xuddori kardan	خودداری کردن
ma’noli	– maoni	معانی	zavq, did	– zo‘uq	ذوق
tushuncha, ma’no	– mafohim (mafhum	مفاهیم(مفهوم)	quyidagi	– ziyel	ذیل
jozibalik	– malohat	ملاحت	fikr, ovoz	– roy	رای
dadillik	– matonat	متانت	rozilik	– rezo	رضا
maqtovga loyiq sifat	– mo‘hsen	محسن	rioya qilmoq	– re’oyat kardan	رعایت کردن
manzaralar	– manozer	مناظر	aloqa qilmoq	– robte kardan	رابطه داشتن
takror	– mukarrar	مکرر	kuylamoq	– so‘rudan	سرودن
maqtamoq	– setudan (seto)	ستودن(ستا)	soflik, tiniqlik	– salost	سلاست
asos, narsa	– mured	مورد	sharhlamoq	– sharh dodan	شرح دادن
ko‘rsatmoq	– neshon dodan	نشان دادن	nodir asari	– shohkor	شاه کار
nazmda yozmoq	– nazm dar ovardan	نظم در آوردن	xazinachi	– sohebdivon	صاحبدیوان
mo‘htojlik	– tahidast	تهیدست	mamlakatlar	– ofoq(ufq)	آفاق(افق)
afsus	– darig‘	دریغ	xalqlar	– enfos (no‘fo‘s)	انفاس(نفس)
moyil edi	– mo‘tamoyel budan	متمایل بودن	to‘lamoq	– pardoxtan	پرداختن
qaytmoq	– bar gashtan	بر گشتن	osoyishtalik topti	– farag‘ati yoftan	فراغتی یافتد
xafsizlik	– amniyat	امنیت	kirishdi	– dast yozid	دست یازید
chop etilgan	– betab rasidan	بطبع رسیدن	ilm olishga kirishdi	– bekasf ilm pardoxtan	بکسب علم پرداختن

Test savollariga javob bering. Test savollariga javob bering.

1. guyande miko‘nam so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) aytuvchi

B) diktor

S)gapirmoq

D) donishmand

2. amniyat so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) osoyesh

B) qaynoq

S)xavfsizlik

D) xavf

3. farog’ati so’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) xavfsizlik

B) osoyeshtalik

S)yaxshilik

D) boylik

4. dast yozid qanday ma’noni ifodalaydi?

A) qo‘l urdi

B) qo‘llladi

S) qo‘l oldi

D)qo‘l siltadi

5. setudanso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) bilmoq

B) yaxshi

S) maqtash

D) maqtamoq

6. tolif kardan so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) yozmoq(asarni)

B) yozmoq(gilamni)

S) yoz(buyruq fe’li)

D) yoz(fasl)

7. o‘mdeye mahorat so’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) mahorat

B)asosiy mahoratini

S) asosiy

D)usta

8. manzuma so‘zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) doston

B) to‘plam

S) kitob

D) daftar

9. adyot qanday ma’noni ifodalaydi?

A)bayt

B) baytlar

S) adabiyot

D) asar

10. xusheso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) don

B) somon

S) boshoq

D) masho

67-amaliy mashg’ulot

KESHVARE MO VA SHAHRE TOSHKAND
Reja

1. 
   “Keshvare mo va shahre Toshkand” matni.
   
2. 
   “Keshvare mo ” matnidagi fe’l zamonlarini izohlang.
   

3. 
   “Shahre Toshkand” matnidagi so‘zlarning turkumini aniqlang.
   
4. 
   “Keshvare mo va Shahre Toshkand” matni matnidagi yangi so’zlarni o’zlashtirib, topshiriqlani bajaring.
   

Keshvare mo

کشور ما

جمهوری ازبکستان کشور ماست. کشور ما در آسیای مرکزی واقع است. جمهوری ازبکستان با کشورهای ترکمنستان ، قازاقستان، تاجیکستان و جمهوری اسلامی افغانستان هم مرز است.

مساحت جمهوری ازبکستان۴۴۷ هزار کیلومتر مربع است. کشور ما بیش از ۲۵ میلیون نفر جمعیت دارد. در ازبکستان ملتهای گوناگون زندگی می کنند.

در اعماد سر زمینهای ازبکستان عملاً کلی مواد مفید معدنی موجد در کره زمین وجود دارد. مقداری این معادن برای احتیاجات اقتصاد ملی رو به توسع میهن ما کاملاً کفایت می کند.

کشاورزی جمهوری ازبکستان رشد و تکامل یافته است. عمده ترین محصولات کشاورزی جمهوری ما پنبه و گندم است.

پایتخت جمهوری ازبکستان شهر تاشکند است. در شهر تاشکند بیش از دو میلیون نفر جمعیت زندگی می کند. در شهر تاشکند فرهنگستان علوم ازبکستان ، دانشگاه های دولتی ، دانشکده ها آموزشگاه های عالی و متوسطه و دبیرستان و دبستان ها موجد است. در این شهر تعداد زیادی کودکستان ها ، پارکهای بسیار زیبا تاترها و کارخانه های گوناگون نیز موجود است.

Shahre Toshkand

شهر تاشکند

تاشکند یکی از بزرگترین شهرهای آسیای مرکزی است. شهر تاشکند پایتخت جمهوری ازبکستان است. پایتخت ما منظره طبیعی زیبایی دارد. اطراف تاشکند پر از چمن و باغ است. شهر تاشکند پارک های بزرگ، بلور ها و باغچه های زیادی دارد. رودخانه اَنهار از شهر تاشکند می گذارد و به زیبای آن می افزاید. شهر تاشکند دارای خیابان های وسیع، عمارات بلند و زیبا ، پُلهای قشنگ و میدان های وسیع می باشد. منظره تاشکند زود بزود تغییر می کند ، محله های جدید بوجود می اید. خیابان ها و ساختمانهای زیبا در تاشکند زیاد است. این شهر چنان با سرعت ساخته می شود که باعث تعجب مردم دنیاست.

در شهر تاشکند چندین میلیون نفر زندگی می کنند. برای اهالی همه نوع وسایل نقلیه هست. یکی از مهمترین وسایل نقلیه شهر تاشکند مترو است. متروی تاشکند یکی از بزرگترین و زیباترین متروهای دنیاست. در تاشکند تاکسی شبانه روز کار می کند. با وجود این دولت کوشش می کند اَتوبوسها و ترالیبوس ها و تراموای ها را زیاد کند و بزودی وسایل حرکت هوای در دسترس مردم گذشته خواهد شد.

باید گفت بین ساختمان ای که در تاشکند ساخته بود ساختمان های فرهنگی خیلی بچشم می خورد. در هر کوچه و خیابان ساختمان های ۵ طبقه برای دبستان و دبیرستان ساخته اند و علاوه بر آن در هر محله سینمای بزرگی ساخته اند که سالن هر یکی از آنها بیش از هزار نفر جا می کند. البته نباید از نظر دور داشت که بموازات ساختن منازل مسکونی بهداشت عمومی را فراموش نکردند. میدان های ورزش یکی از زیباترین میدان های ورزش کشورهای بزرگ جهان است. در میدان ورزش نوساز بنام " تران " که تازه ساخته شده است برای انواع ورزش وسایل وجود دارد.

در تاشکند موزه زیاد است. من فقط چند موزه دیده ام که برایت نام می برم. مثلاً موزه امر تیمور، تاریخ، موزه شهیدان و چند موزه دیگر.