52
Dermak urtadan nivirlashda nuktaning nisbiy balanligi orkadagi rerykadan olingan sanokdan oldingi
rerykadan olingan sanokning ayrilganiga terng buladi. Agar orkadagi rerykadan olingan sanok
oldindagi rerykadan olingan sanokdan katta (a>v) bulsa nisbiy balanlik musbat, aksincha orkadagi
rerykadan olingan sanok oldindagi rerykadan olingan sanokdan kichik (a
manfiy buladi. Agar A nuktaning absalyut balanligi
(NA ) va A-nuktaga nisbatan V-nuktaning balanligi (h) -malum bulsa, V-nuktaning absalyut balanligi
Urtadan nivirlashda kuyidagiga terng buladi.
Нв=Н
А
+h
M: Orkadagi rerykadan olingan sanok (a) q1545 mm. va oldindagi rerykadan olingan sanok
vq0215mm. bulsa nisbiy balanlik hqa-vq1545-0215q Q1330mm buladi. aksincha aq0045mm,
vq1032mm bulsa hq0045-1032q-987mm buladi. Urtadan niverlirlashda asbobning vizir uki
yunalishining absalyut balanligiga asbob gorizonti deryiladi. (Hi). Asbob gorizonti orkadagi
nukta (A) ning absalyut balanligiga shu nuktaga urnatilgan rerykadan olingan sanokning
kushilganiga terng buladi yani N i-q NA Q a.
Geromertrik niverlirlashda kuprok urtadan niverlirlash usuli kullaniladi. Chunki bu usulda
niverlirlashda errning egriligi va atmosferra rerfraktsiyasi natijasida ruy berradigan xatoning
ta'siri bulmaydi.
Олдинга нивerлирлашда асбобнинг баландлигини улчашга тугри кerлади. Асбобнинг
баландлигини аник ulchash esa ancha kiyin. Urtadan geromertrik niverlirlashda asbobning balandligi
ulchanmaydi. Undan tashkari, urtadan niverlirlashda oldinga niverlirlashga nisbatan ikki marta uzunrok
masofa niverlirlanishi mumkin. Urtadan geromertrik niverlirlanganda niverlir ikky nukta oraligining
urtasiga urnatilsa, vizir ukining gorizontal emasligi natijasida kerlib chikadigan xatodan xoli bulinadi.
Dostları ilə paylaş: