55
nuktadan olingan sanok 1270, 2-v nuktadan olingan sanok esa 1203 bulsin. Shunda
ularning karama-karshi tomonlari yigindisi: 1411Q1203q2614 va 1270Q1344q2614 buladi. 2.
Kvadrat uchlarining nisbiy balandliglari kuyidagicha xisoblanadi. Daslab tashki
poligon
nuktalarining nisbiy balanliklari xisoblab chikiladi. M: 2-shakl buyicha, 1856-1411qQ445: 1270-
0846q4-424 va xokozo. Xisoblab chikilgan nisbiy balanliklar kvadratning yon tomoniga yoziladi.
Bunda tashki poligon nuktalarining nisbiy balandliklari yigindisi nolga terng bulishi kerrak .Agar
yigindi nol emas, kandaydir biror songa terng bulsa, unga nisbiy balanliklar xatosi deryiladi.
Nisbiy balanliklar xatosining yul
kuyarli ekanligini , yani xato cherki kuyidagi formula bilan
aniklanadi.
∆
h=±6мм
6
Bu errda p - poligon
tomonlarining sonni, ± 6-uzgarmas son.
Misolimizdagi 2-shaklda poligon tomonlari 18 - ta. M:2-shakldagi xato cherki (hq ±6(18q(±26 mm.
Dermak, 2-shakldagi nisbiy balandlikalar xatosi -5mm, xato cherki ±26 mm.dan kichik bulib, u
yul kuyarli
xisoblanadi. Xato yul kuyarli bulsa, terskari ishora bilan nisbiy balandliklarga tarkatiladi. 3. Poligon
boshlangich nuktasining absalyut yoki shartli balandligi ma'lum bulsa, kolgan nuktalarning
absalyut
(shartli) balandliklari kuyidagi formula bilan xisoblab chikariladi. H2qH1Qh. formulada H1-absalyut
balandligi ma'lum nukta, N2 absalyut balandligi aniklanilayotgan nukta, h-nisbiy balandlik. M: N1 q
580,952 m: hq0,445 m: shunda N2q580,952Q0,445q581,397 m. Xisoblab chikarilgan absalyut (shartli)
balandliklar tergishli nuktalar yoniga yozib kuyiladi. 4. Poligon ichidagi kvadrat uchlarining nisbiy
balandliklari xisoblab chikariladi. Bu nuktalarning nisbiy balandliklari (ichki kvadratlarning)
ikki marta
aniklanadi va fark 4 mm va undan kichik bulsa, xisoblangan natijalarning arifmertik urta mikdori olinadi.
Xisoblab chikarilgan nisbiy balandliklarning algerbrik yigindisi boshlangich nukta bilan oxirgi nuktaning
absalyut balandliklari ayirmasiga terng bulishi kerrak. Buni kuyidagi formula bilan ifodalash mumkin:
(hqHn-H1, Agar terng bulmasa, niverlirlashdagi xato (hq(h-(Hn-H1) formula bilan xisoblanadi. Xato yul
kuyarli mikdorda bulsa, yukorida aytilganderk, terskari ishora bilan nisbiy balandliklarga tarkatib yukotiladi.
Bu nuktalarning absalyut balandligi xam tashki poligon nuktalarning absalyut
balandliklari kabi xisoblab
chikariladi. Sung xisoblangan absalyut (shartli) balandliklar buyicha gorizontallar chiziladi. Gorizontallar
planda xisoblash va grafik interrpolyatsiya usullarida utkazish mumkin.
Dostları ilə paylaş: