Termodinamik potensiallar. Xarakteristik funksiyalar reja

Kimyoviy texnologiyadagi ko‘pgina jarayonlar ochiq apparatlarda olib borilganda o‘zgarmas bosim va haroratda, agar yopiq apparatlarda olib borilsa (masalan, avtoklavda), o‘zgarmas hajm va haroratda sodir bo‘ladi. Bunda jarayonning yo‘nalishini va sistemada muvozanat holatini p=const va T=const da Gibbs energiyasi orqali, V=const va T=const da Gelmgols energiyasi bo‘yicha belgilanadi. Buning sababi izolyasiyalanmagan sistemalarda entropiyani muvozanatning va jarayon yo‘nalishining mezoni sifatida ishlatishning noqulayligidir, chunki izolyasiyalanmagan sistemalarni ko‘rib chiqish katta qiyinchiliklarni tug‘diradi.

• Kimyoviy texnologiyadagi ko‘pgina jarayonlar ochiq apparatlarda olib borilganda o‘zgarmas bosim va haroratda, agar yopiq apparatlarda olib borilsa (masalan, avtoklavda), o‘zgarmas hajm va haroratda sodir bo‘ladi. Bunda jarayonning yo‘nalishini va sistemada muvozanat holatini p=const va T=const da Gibbs energiyasi orqali, V=const va T=const da Gelmgols energiyasi bo‘yicha belgilanadi. Buning sababi izolyasiyalanmagan sistemalarda entropiyani muvozanatning va jarayon yo‘nalishining mezoni sifatida ishlatishning noqulayligidir, chunki izolyasiyalanmagan sistemalarni ko‘rib chiqish katta qiyinchiliklarni tug‘diradi.

Ammo, entropiya yordamida boshqa funksiyalarni, ya’ni Gibbs va Gelmgols energiyalarini hisoblash mumkin, ular esa muvozanatning va jarayon yo‘nalishining mezonlaridir. Ko‘p adabiyotlarda Gibbs energiyasi G va Gelmgols energiyasi F harflari orqali belgilanadi va turlicha nomlar bilan ataladi: erkin energiya, ozod energiya, o‘zgarmas bosimdagi energiya yoki erkin entalpiya, izobar-izotermik potensial G=f (p, T) va o‘zgarmas hajmdagi energiya, erkin ichki energiya, izoxor-izotermik potensial F=f (V, T) yoki termodinamik potensiallar deyiladi. Ularning va boshqa termodinamik potensiallarning ma’nosini tahlil qilamiz.

• Ammo, entropiya yordamida boshqa funksiyalarni, ya’ni Gibbs va Gelmgols energiyalarini hisoblash mumkin, ular esa muvozanatning va jarayon yo‘nalishining mezonlaridir. Ko‘p adabiyotlarda Gibbs energiyasi G va Gelmgols energiyasi F harflari orqali belgilanadi va turlicha nomlar bilan ataladi: erkin energiya, ozod energiya, o‘zgarmas bosimdagi energiya yoki erkin entalpiya, izobar-izotermik potensial G=f (p, T) va o‘zgarmas hajmdagi energiya, erkin ichki energiya, izoxor-izotermik potensial F=f (V, T) yoki termodinamik potensiallar deyiladi. Ularning va boshqa termodinamik potensiallarning ma’nosini tahlil qilamiz.