İstilik tutumlarinin orta və həqiqi qiymətləri
Aldığımız bütün ifadələr ((5)-dən başqa) Cx-in həqiqi qiymətlərini verir. Çox vaxt Cx-in həqiqi qiymətlərini 2 həddin cəmi şəklində göstərirlər:
Cx = Cx0 + Cx (1)
Cx0– ideal qaz halında istilik tutumunun qiymətidir, yəni p0, v yaxınlaşanda;
Cx – molekulun reallığını nəzərə alan düzəlişdir.
Çox vaxt ideal qaz halında istilik tutumunun (Cx0) temperaturdan asılı ifadəsini polinom şəklində göstərirlər:
(2)
Əgər t1 və t2 temperaturlarında C1 və C2 məlumdursa, ədədi orta qiymət belə tapılır:
Həndəsi orta qiymət dedikdə hər hansı 1-2 prosesində sistemə verilən istilik miqdarının temperaturlar fərqinə nisbəti başa düşülür:
(3)
(3) ifadəsi istilik tutumunun həqiqi qiyməti ilə orta qiyməti arasında əlaqə yaradır. Çox vaxt onu belə yazırlar:
İstilik tutmlarinin təqribi qiymətləri
Çox vaxt texniki hesabatlarda istilik tutmlarını temperaturdan asılığını düz xətt şəklində göstərirlər.
Cx=a+bt (1)
Bu halda istilik tutumunun orta qiyməti
olur.
Qaz qarışığının istilik tutumu
Qarışıqlar sənayenin bir çox sahəsində geniş istifadə edildiyi üçün onların qarışıqların verilmə üsullarından asılı olaraq istilik tutumlarının təyin olması vacib məsələlərdən biridir. Bildlylmlz kimi kütlə, həcm mol hissələri ilə verilə bilər.
I. , kütlə hissələri ilə verildikdə qarışığın istilik tutmu
bərabərdir.
II. , həcm hissələri ilə verildikdə isə qarışığın istilik tutmu aşağıdakı kimi tapılır:
III. , mol hissələri ilə verildikdə qarışıqların mol istilik tutmları belə tapılır:
TERMODİNAMİKİ PROSESLƏR
Biz termodinamikanın I qanununu və sonra istilik tutumlarını öyrənərkən gördük ki, hər hansı bir prosesdə istifadə edilən istiliyin miqdarı prosesdən asılıdır. Ona ğörə də termodinamikada bu prosesləri bir-birindən fərqləndirmək lazım ğəlir. Bu proseslər aşağıdakılardır:
İzoxorik.
İzobarik.
İzotermik.
Adiabatik
Politrioik.
Bütün bu proseslər öyrənilərkən prosesin tənliyi yazılacaq, P-v sonra isə T-S koordinat sistemlərində əyrilər qurulacaq, proseslərin işi hesablanacaq, entalpiya və entropiya fərqi tapılacaq və bütün bu proseslər üçün termodinamikanın I qanunu yazılacaq. Proseslərə ideal qaz halında baxılacaq.
Dostları ilə paylaş: |