Təsdiq edirəm: Tədris işləri üzrə d/m

Təsdiq edirəm:
Tədris işləri üzrə d/m:
_______________
_____2022-ci il

ƏQ-019 sayli qrup tələbələri üçün

"Ümumi ekologiya" fənnindən test bloku.
1.Ekologiya termini mәnşәyinә görә hansı mәnalı sözlәrdәn әmәlә gәlmişdir?
2.İnsanlar özlәri üçün gәrәkli olan mәhsulları nәyin hesabına әldә edirlәr?
3.İlk dәfә ekologiya elmini biologiyadan müstәqil bir sahә kimi ayıran vә ona ekologiya adını verәn kim olmuşdur?
4.1869­cu ildә ekologiyanı elmlәr sırasına daxil edәn kim olmuşdur?
5.Ekologiyanın әsas tәdqiqat obyekti nәdir?
6.Canlı orqanizmlәrlә tәbii mühit arasında mövcud әlaqәlәrin birliyi nәyi tәşkil edir?
7.Ekologiyanın әsas tәdqiqat obyekti nәdir?
8.“Ekologiya” elmi nəyi öyrənir?
9.Yer kürәsinin quru sahәsinin 97% hansı tәsirlәrә mәruz qalmışdır?
10.Ekoloji tәsirlәrin tәsnifatında hansı qruplar ayrılır?
11.Ekoloji faktorlar neçә kateqoriyaya bölünür?
12.Ekoloji faktorlara daxil deyil?
13.Yer üzәrindә abiotik faktorlardan olan günәş şüasının әhәmiyyәtinә aiddir?
14.Ekoloji baxımdan әtraf mühitdә mövcud olan su mәhdudlaşdırıcı fiziki faktorlardan biridir?
15.Ekologiyanın əsas məqsədi nədən ibarətdir?
16. Ekologiyanın bütöv bir sistem kimi təşəkkül tapması hansı dövrə təsadüf edir?
17. Ekosistem anlayışını ilk dəfə kim təklif etmişdir?
18. Ekoloji faktor nəyə deyilir?
19.Ekologiyanın predmetinin daxilindә hansı proses әsas yer tutur?
materiyanın varlığı
20.Biosfer nәdir?
21.Orqanizmlәrin birinin digәrinin hәyat fәaliyyәtinә tәsiri hansı faktordur?
22. Ekosistem nədir?
23. Ekoloji çirklənmə nədir?
24.Xəzər dənizini çirkləndirən məhsul hansıdır?
25.Müasir ekologiyanın quruluşuna daxil deyil.
26.Ekologiyanın inkişafının 2­ci mәrhәlәsi hansı dövrü әhatә edir?
27.Ekologiya tarixinin 3­cü mәrhәlәsi hansı dövrü әhatә edir?
28.Ekosistem hansı elmin tәdqiqat obyektidir?
29.Biosfer və antroposistemin qarşılıqlı münasibətlərinin ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənən ekologiya bölməsi hansıdır?
30.Ekosistemdə azotun mənbəyi aşağıdakılardır?
31.Populyasiyanın əsas xüsusiyyətlərindən biridir?
32.Qlobal ekoloji problemlərə aiddir? 1.ətraf mühitin çirklənməsi, 2.atmosferin tozla çirklənməsi, 3. iqlim dəyişkənliyi, 4. yeraltı suların çirklənməsi, 5.ozon təbəqəsinin dağılma təhlükəsi. 6. Xəzər dənizinin problemləri
33. Təbii radiasiya mənbələrinə aiddir?1. günəş şuaları, 2.nüvə silahları, 3. bəzi kimyəvi elementlər. 4.rentgen şuaları. 5, süxurlar və mədən suları, 6. atom elenktrik siansiyaları
34. Havada qazların, bərk və maye halında olan müxtəlif maddələrin, həmçinin radioaktiv maddələrin canlı oqanizmlərin həyat şəraitinə mənfi təsir edə billəcək miqdarda olmasına nə deyilir?
35.Ümumiyyətlə atmosferi çirkləndirən əsas maddələr hansı mənşəlidirlər?
36.Atmosferi çirkləndirən aerozollar içərisində hansı birləşmə xüsusi yer tutur?

37.Hansı təbəqə günəşin ultrabənövşəyi radiasiyasının böyük bir qismini udaraq, yer kürəsində canlı orqanizmləri radiasiyanın məhvedici təsirindən qoruyur?

38.Atmosferdə hansı qazın çoxalması qlobal iqlimin dəyişməsinə təsir göstərər?
39.Hansı üsul ilə tullantı qazları təmizlədikdə heç bir kimyəvi reaksiy getmir, zəhərli qazlar müxtəlif yollarla tutulur?
40.Atmosferi çirkləndirən əsas mənbələr hansılardır?
41.Çirkab sular su hövzələrinə atılarkən suyun turşuluq həddi hansı miqdarda olmalıdır?
42. Yer qabığının yuxarıdakı yumşaq və münbit qatına torpaq deyilir. Yer qabığının münbit qatının qalınlığı neçə metirdir?
43.Aşağıdakı pestisidlərdən hansı zərərli həşəratları məhv etmək üçün istifadə edilir?
44.Landşaft nədir?
45.Litosferi ən çox hansı sənaye tullantıları çirkləndirmir?
46.Litosfer yerin hansı hissəsidir?
47.Torpaq və aşınma qabığı ilə atmosfer və litosfer arasında hansı proses baş verir?
48. Torpağın tərkibi nədən ibarətdir?
49.Torpağı çirkləndirən mənbələrdən biridir?
50.Əhalinin sayının dəyişməsinə təsir edən amillərdən hesab olunur?
51.Əhali artımının yaratdığı problemlərə aid deyil
52.Əhalinin təbii artımı nədir?
53.Atmosferin çirklənməsindən dəyən zərər asılıdır?
54.Havaya atılan zərərli maddələrin həcmi nədən asılıdır?
55.Ekoloji risk anlayışı necə başa düşülür?
56.Azərbaycanda atmosferin çirklənmə səbəblərindən deyil
57.Azərbaycanın təbii su mənbələrinin çirklənmə amillərindən deyil?
58.Araz çayı ən çox çirklənir?
59.Kür çayı daha çox çirklənir?
60.Azərbaycan meşələrinə müasir antropogen təsir necə baş verir?
61.Aktual hesab edilən təhlükəsizlik problemlərindən biri?
62.Su hövzələrinin abiotik faktoru nəyə təsir edir?
63.Ekosistemdə bitkilər tərəfindən yaradılan trofiki (qida) səviyyə adlanır?
64.Ekosistemdə heyvanlar tərəfindən yaradılan trofiki (qida) səviyyə adlanır ?
65.İonlaşdırıcı şüaların mənbəyi nədir?
66.Orqanizmlərin birinin digərinin həyat fəaliyyətinə təsiri hansı faktordur?
67.Biosferin noosferə çevrilməsi təlimini hansı alim irəli sürmüşdü?
68.Ekosistemin inkişaf dinamikası, ekosistemin və ya biosenozun dəyişməsi ilə nəticələnir ki, bu proses adlandırılır?
69.Ekologiya kim tərəfindən neçənci ildə elmə daxil edilmişdir?
70.Hansı elm sahəsi insanla təbiətin qarşılıqlı əlaqələrini nəzərdən keçirməklə insan fəaliyyəti nəticəsində onu əhatə edən təbii mühitdə baş verən dəyişikləri öyrənir ?
71.İnsanlar tərəfindən ətraf mühitə edilən təsirə nə deyilir?
72.Ekologiyanın predmetini nə təşkil edir?
73.Bir elm kimi ekologiya hansı sahələrə ayrılır ?
74.Hansı müasir dövrdə ekologiya qarşısında duran əsas məsələlərdən hesab olunmur ?
75.Orqanizmin hər hansı bir faktorun təsirinə uyğunlaşması nədən asılıdır ?
76.Hansı ekoloji faktorlara aid deyil?
77.Hansı yer üzərindəki abiotik faktorlara daxil deyil ?
78.Hansı müasir dövrdə ekologiya qarşısından duran əsas məsələlərə aid deyil?
79.Su mühit başqa mühitlərdən hansı abiotik faktorları ilə fərqlənir?
80.Canlı aləmin özünün və izinin olduğu sahəyə nə deyilir ?
81.Şәhәr әtrafında yararlı torpaq sahәlәrini zәbt edәn vә onu epidemiya mәrkәzlәrinә çevirәn tullantılar hansılardır ?
82.Ən böyük və davamlı ekosistem hansıdır?

83.Hansı faktor biogeosenoz və ekosistemi bir birindən fərqləndirir?

84.Biosfer anlayışı elmi ədəbiyyata neçənci ildə kim tərəfindən gətirilmişdir ?
85.Antropogen və təbii təsirlər nəticəsində ətraf mühitin dağılma təhlükəsi ilə və ya mənfi ekoloji dəyişikliklərdə səciyyələnən və bu səbəbdən insanın və cəmiyyətin həyatı vacib maraqlarına təhlükə
yaradan vəziyyət necə adlanır?
86.Həyat üçün istifadə olunan biosferdə dövr edən kimyəvi elementlərin və qeyri-üzvi birləşmələri hərəkəti necə adlanır ?
87.Ekosistemdə oksigenin dövranı hansı proseslərlə əlaqədardır ?
88.Ekosistemdə fosforun əsas mənbəyi nə hesab olunur ?
89.Ekosistemi təşkil edən bloklar hansılardır?
90.Ətraf mühitdə hər hansı bir zərərli maddə insana və onun nəslinə birbaşa və ya dolayısı təsir etdikdə onlarda mənfi dəyişikləryaratmırsa bu nə adlanır?
91.Təbii radiasiya mənbələrinə aiddir?
92.Yer kürəsini əhatə edən müxtəlif qaz qatlarından ibarət olan müəyyən qalınlıqlı təbəqə necə adlanır?
93.Ətraf mühitin vəziyyətinə təsir edən cansız təbiət faktoru necə adlanır?
94. Ekologiyanın əsas tədqiqat obyekti hansı sahə hesab olunur?
95.Bütün sənaye şəhərlərində havanın çox çirklənməsi nəticəsində hansı hadisə baş verir?
96.Qaz halında olan sənaye tullantılarını təmizləmək üçün hansı üsullardan istifadə olunur?
97.Tullantı qazların tərkibində olan faydalı qarışıqları ayırmaq üçün hansı kimyəvi təmizləmə üsulundan istifadə edilir?
98.Ekologiyanın məşğul olduğu strateji məsələlərə əsasən hansı problemlər daxildir ?
99.Stratosfer ozonunun azalmasına atmosferdə ildən-ilə artan hansı maddələrin oksidləri təsir göstərir?
100.Tullantı qazların tərkibində zərərli qazların konsentrasiyası az olduqda o hansı metodla təmizlənir?
101.Tullantı qazları təmizləmək üçün hansı kimyəvi üsullardan istifadə edilir?
102.Canlı orqanizmlərə bilavasitə və ya dolayısı təsir edən hər hansı bir mühit neçə faktor adlanır ?
103.Hazırda canlı orqanizmlərin mövcud olduğu sahə necə adlanır?
104.Hansı sular atmosfer sularına aid edilir ?
105.Təbii suların çirklənmə göstəricisini nə müəyyən edir ?
106.Okean və dənizlərin suları daha çox hansı maddələrlə çirklənir ?
107.Çay və su hövzələrinə daxil olan çirkləndiricilər nəticəsində baş verən çirklənmələri neçə növə ayrırlar
108.Suların kimyəvi çirklənməsini neçə növə ayrırlar ?
109.Tərkibində qiymətli metallar olar çirkab sualrı təmizləmək üçün hansı təmizləmə üsulundan istifadə edilir?
110.Maşınqayırma, metallurgiya, tikinti, dağ-mədən və başqa sənaye sahələrinin çirkab sularının tərkibindəki minerallar hansı çirklənməni yaradırlar ?
111.Su hövzələri içərisində hansı dəniz daha çox antropoqen təsirlərə məruz qalır?
112.Hansı çirklənmə Xəzərin məhsuldarlığının azalmasına təsir edən başləca amillərdən biridir?
113.Suyun orqanoleptik xüsusiyyətləri hansılardır?
114.İstehsalın xüsusiyyətlərindən asılı olaraq suyun keyfiyyətinə hansı tələbatlar qoyulur ?
115.Sanitar-gigiyena tələblərinə uyğun olaraq su anbarlarının və oraya daxil olan suların istiliyə yayda müşahidə edilən istilikdən neçə dərəcə yüksək olmamalıdır?
116.Yerin üst bərk hissəsinə nə deyilir?
117.Litosferin üst hissəsi hansı suxurlardan ibarətdir ?
118.Yer səthində litosferin mineral və biosferin üzvi maddələrinin təkamülü prosesi nəticəsində əmələ gəlmiş və özünəməxsus xassəyə malik törəməyə nə deyilir ?
119.Aşağıdakı amillərdən hansı torpaq əmələgəlmə prosesində iştirak etmir ?
120.Torpaq hansı fazalardan ibarətdir ?

121.Sənaye sahələrinini iknkişafı və yerləşdirilməsi ilə əlaqədar tullantılarn artması, faydalı qazınıtıların çıxarılması, müharibələr, avtomobil yollarının salınması və s. torpaqda hansı hadisələrin baş verməsinə səbəb olur ?

122.Torpaqların əsaslı sürətdə çirklənməsinə səbəb olan amillərdən biri də hansıdır ?
123.Quruda quyularının qazılması zamanı ətraf mühitin çirklnəməsinin qarşısını almaq və quyu ətrafı torpaqları çirklənmədən qorumaq məqsədilə ardıcıl olaraq aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilir.
Hansı cavab düzgün deyil ?
124.Korlanmış torpaqların rekutivasiası nçə mərhələdə həyata keçirilir ?
125.Rekultivasiya metodu ilə korlanmış torpaqların bərpası zamanı texniki işlər mərhələsində hansı işlər görülür ?
126.Korlanmış torpaqları bərpa etmək üçün tətbiq olunan rekultivasiya metodunun II mərhələsi necə adlanır
127.Təbii sututuarların, bataqlıq və yarım bataqlıq ərazilərin qurudulması torpaq larda hansı proseslərin pozulmasına səbəb olur ?
128.Əhalinin şəhərlərdə məskunlaşmasına nə deyilir ?
129.Urbanizasiya prosesi nəticəsində hansı şəhərlər yaranır ?
130. Meqalopolislərin ətrafında kiçik qəsəbələrin yerləşdirilməsinə nə deyilir
131.Hansı bitkilər genetik modifikasiya olunmuş bitki növlərinin xüsusiyyətlərinə aid deyil?
132.Şəhərlərdə antropogen təsirin əsas göstəricisi nə hesab olunur?
133.Canlı həyatın mövcudluğu nədən asılıdır ?
134.Təbii ehtiyatları neçə qrupa ayırırlar ?
135.Təbii ehiyatların neçə təsnifatı mövcuddur ?
136.Tükənən ehiyatlar neçə qrupa bölünür?
137.Biosferin bioloji sərvətləri neçə bərpa olunan sərvətlərdir ?
138.Neft hasilatı aparılan ərazilərdə hansıekoloji problemlər yaranır?
139.Faydalı qazıntıların çıxarılması torpaq sahələrində nə kimi dəyişikliklər yaradır ?
140.Tükənməz enerji ehiytalarına malik olan Dünya Okeanı hansı çirklənməyə məruz qalır?
141.Ekoloji ekspertiza dedikdə nəzərdə tutulur:
142.Ekoloji ekspertizanın əsas prinsipləri hansılardır?
143.Hansı qlobal ekoloji problem deyil ?
144.Radiasiya nədir?
145.Ekoloji sistemlər yaranma səbəblərinə görə bölünür?
146.Biosferdə azotun mənbəyi aşağıdakılardır?
147.Noosfera termini hansı mənada işlənilir?
148.Yer səthində litosferin mineral və biosferin üzvi maddələrinin təkamülü prosesi nəticəsində əmələ gəlmiş və özünəməxsus xassəyə malik törəməyə nə deyilir ?
149.Texnogen (və ya antropogen) amillər nə ilə əlaqədardır?
150.Müasir elmi nəzəriyyə görə yer qabığı hansı hadisənin təsrindən əmələ gəlmişdir
151.İnsanın və cəmiyyətin həyatı vacib maraqlarının, ətraf mühitin ona antropogen və təbii təsirlər nəticəsində yaranan təhlükələrdən qorunmasının təmini nə adlanır ?
152.Aşağıdakı amillərdən hansı torpaq əmələgəlmə prosesində iştirak etmir ?
153.Torpaq hansı fazalardan ibarətdir ?
154.Çirkab suların biokimyәvi üsullarla tәmizlәnmәsindәn sonrakı zәrәrsizlәşdirilmәsi üçün hansı qazdan istifadә olunur?
155.Suyun orqanoleptik keyfiyyәt göstәricilәri hansılardır?
156.Sәnaye müәssisәlәrindә istifadә olunan su hansı keyfiyyәtlәrә malik olmalıdır?
157.Temperaturun dәyişmәsinә görә atmosfer neçә tәbәqәyә bölünür?
158.Atmosferi çirklәndirәn aerozollar içәrisindә hansı birlәşmә xüsusi yer tutur?
159.Ozon ilk dәfә kim tәrәfindәn kәşf edilmişdir?
160.Qlobal ekoloji problemlәrin hәlli üçün tәlәb olunur? 
1.Hәrbi xәrclәrin azadılması hesabına iqtisadiyyatın inkişaf etdirilmәsi. 
2.Qlobal tәhlükәsiz texnologiyaların tәtbiqi nәticәsindә iqtisadiyyatın stabilliyinin tәmini. 
3.Kәnd tәsәrrüfatının kimyalaşdırılması. 4. Ekoloji sahә üzrә beynәlxalq əmәkdaşlığın genişlәndirilmәsi. 5. Tәbii resursların ekstensiv mәnimsәnilmәsi.
161. Ümumi su ehtiyatının neçә faizi şirin su ehtiyatıdır?
162.Xәzәrin bioloji problemlәri dedikdә nә başa düşülür?
163.İqlim sözünün mənası nədir?
164.Aşağıdakılardan hansı iqlimin əsas elememtləridir?
165.Rekultivasiya işləri hansı ardıcıllıqla aparılır?
166.Torpağın bərk hissəsi hansı maddələrdən ibarətdir ?
167.Rekutivasiya metodu iə korlanmış torpaqların bərpası zamanı mərhələdə hansı işlər görülür ?
168.İnsanların fəaliyyəti nəticəsində münbit torpaqlar kəskin çirklənmiş və bu nə ilə nəticələnmişdir?
169.Təbii suların əsas çirkləndirmə mənbələri hansı istehsal sahələridir?
170.Təbii suların əsas çirklənmə göstəricilərindən deyil?
171.Suyun fiziki çirklənməsində onun hansı xüsusiyyətləri dəyişir
172.Çaylarda baş verən çirklənməsinin əsas mənbələri hansı müəssisələrdir ?
173.Çirkab suların bioloji üsulla təmizlənməsi hansı mühitlərdə aparılır ?
174.Dövlət ekoloji nəzarətinin əsas funksiyalarından biridir?
175.İnsan və cəmiyyətin həyatı vacib maraqlarına, ətraf miühitə antropogen və təbii təsirlər nəticəsində yaranan təhlükəli vəziyyətə nə deyilir?

176.Təbii sərvətlərdən istifadə zamanı ekoloji tarazlığın pozulması hansı təbii hadisələrin yaranmasına səbəb olur?

177.Təbii və antropogen təsirdən ətraf mühitdə baş vermiş dəyişikliklərə nəzarət nə adlanır?
179.Ekoloji monitorinq həyata keçirilərkən üstünlük hansı üsula verilir?
180.Atmosfer,yerüstü sular,okeanlar,dənizlər,yeraltı sular,kriosfera nəyə aid edilir?
181.Faydalı qazıntıların çıxarılması torpaq sahələrində nə kimi dəyişikliklər yaradır ?
182.Faydalı qazıntıların çıxarılması zamanı torpaqların pozulmasını minimuma endirmək üçün hansı atədbirlər görülməlidir?
183.İnkişaf etmәkdә olan ölkәlәrdә әsasәn hansı xәstәliklәr üstünlük tәşkil edir ?
184.Bir qayda olaraq şәhәr mühitinin hәdsiz çirklәnmәsi şәhәrlilәrdә hansı xstәliklәrin artmasına sәbәb olur ?
185.Urbanizasiyanın sәviyyәsi hansı problemi ilә bilavasitә bağlıdır?
186.Sel, Vulkan, Zəlzələ, quraqlıq, torpağın eroziyası və s. hansı monitorinq sisteminə aid edilir?
187.Sənaye müəssisələrinin ekoloji pasportu nədir?
188.Təbii suların çirklənmə göstəricisini nə müəyyən edir ?
189.Tullantı qazları zəhərli maddələrdən təmizləmək üçün hansı qurğulardan istifadə edilir?
190.Biosferdə neçə maddələr dövranı mövcuddur ?
191.Həyat üçün istifadə olunan biosferdə dövr edən kimyəvi elementlərin və qeyri-üzvi birləşmələri hərəkəti necə adlanır ?
192.Biosferdə kükürd qazının miqdarının artması hansı hadisənin yaranmasına səbəb ola bilər ?
193.Bütün hallarda suların çirklənməsi hansı təsirlərin nəticəsidir?
194.Suyu daha az çirkləndirən hansı sənaye sahələridir?
195. Ətraf mühitin vəziyyətinə və canlı orqanizmlərə hansı faktorlar daha çox təsir edir?
196.Ətraf mühitin mühafizəsi nəyi araşdırır?
a) metodoloji tədqiqi tarixi, təbiət və cəmiyyətin qarşılıqlı əlaqəsi
197.Biosferin formalaşması və varlığı kosmik aləmdə nə ilə əlaqədardır?
198.Ətraf mühitin mühafizəsi nəyi öyrənir?
199.Real ehtiyatlara aşağıdakılardan hansı aiddir?
200.Atmosfer havası, su, daş kömür, müxtəlif filizlər hansı sərvətlərə daxil edilir?
201.Bərpa olunmayan sərvətlər hansılardır?
202.Bioloji sərvətlər aşağıdakılardan hansıdır?
203.Təbii ehtiyatlar neçə qrupa bölünür?
204.Atmosfer sözünün mənası nə deməkdir?
205.Atmosferdə oksigen hansı proses nəticəsində əmələ gəlir?
206.Havanın çirklənməsi bitkilərdə hansı dəyişikliklərə səbəb olur?
207.Smoq nəyə deyilir?

208.Smoqun tərkibinin ən təhlükəli birləşməsi hansıdır?

209.Smoqun əmələ gəlməsi üçün nə lazımdır?
210.Normal atmosfer təzyiqi neçə mm.civə sütunudur?
211.Canlı maddələri təşkil edən su hansı su qrupuna aiddir?
212.Ekoloji baxımdan təhlükəli sayılan yanacaq hansıdır?
213. Xәzәrin başlıca resursları aşağıdakılardır:
214. Azәrbaycanda atmosferin çirklәnmә mәnbәlәrdәn deyil:
215.Atmosferin çirklәnmә sәbәblәrindәn biridir:
216.Azәrbaycanda atmosferin başlıca çirklәnmә mәnbәlәri:
217.Ümumi çirklәndiricilәrin neçә faizi avtomobil nәqliyyatının payına düşür?
218.Smoq hadisәsinin çox yarandığı mәkan haradır?
219.Ətraf mühit, tәbii şәrait vә sosial mühit, keyfiyyәt kriteriyaları nәyi müәyyәn 
edir?
220.?-həm təbii, həm də antropogen ekosistemlərin əzəl dövrlərdən hərəkətverici qüvvəsi olmuşdur. ? işarəsinin yerinə nə yazılmalıdır?
221.İnsan ekosistemi və ya…
222.1 kq torpaqda nə qədər civə olduqda bitki zəhərlənir?
223.Hansı element çatışmadıqda bitkilər zəif inkişaf edir?
224.İnsan orqanizminin neçə hissəsini su təşkil edir?
225.İnsan susuz neçə gün yaşaya bilər?. 226.Şərti olaraq ekologiyanın inkişaf tarixini neçə mərhələyə bölürlər ?
227.Orqanizm neçə % su itirdikdə məhv olur?
228.Suyun qaynama temperaturu neçə dərəcədir?
229.Yer sətinə daxil olan enerjinin neçə faizidən çoxunu Günəş şüalanması təşkil edir?
230.Yoluxucu xəstəliklərin 80%-i nə vasitəsilə yayılır?
231.Həm endogen (genetik), həm də ekzogen (xarici mühit) amillərinin təsiri nəticəsində yaranır. Bu hansı anomaliya növüdür?
232.Məhdud ərazi çərçivəsində yerləşən təbii kompleks olmaqla, həmin əraziyə məxsus cansız (dağ süxurlan, hava, səthi və qrunt sulan) və canlı (bitkilər, heyvanlar, göbələklər, mikroorqanizmlər) təbiət amillərindən ibarətdir:
233.- orqanizmin bioloji və eneıji tələbatını təmin edir, dadbilmə isə bioloji təsirə malik olmayıb, yalnız yeyinti məhsullannm orqanoleptik xassələrini ifadə edir:
234.İnsan hansı mühit sektorlai ilə qarşılaşır?
235.Atmosfer havasında azot və oksigen miqdarı?
236.Atmosfer havasında karbonun miqdarı?
237.İnsan 1 dəqiqə ərzində nə qədər hava udur? 238.Atmosfer olmasa gecələri Yer səthi günəşdən neçə dərəcəyə qədər soyuyar?
239.İnsan qidasiz nə qədər qala bilər?
240.İnsan susuz neçə gün qala bilər?
241.İnsan havasız nə qədər qala bilər?
242.İnsan sağlamlığı nədən aslıdır?
243.Okean və dənizlər Yerin ümumi sahəsinin neçə faizini tutur?
244.Süni çirklənmə mənbələr hansılardır?
a)qara və əlvan metallurgiya
b)torpaq erroziyası
c)avtomobil nəqliyatı
d)kosmik tozlar
f)kimya-neft sənayəsi
245.Asılı hissəciklərin tərkibində hansı zərərli mikroorqanizimlər vardır?
246.Qara və əlvan metallurgiya sənayəsi hansı çirklənməyə aiddir?
247.İnsan təbii ətraf mühitdə həyat uğrunda konkret mübarizədə insan özünün hansı ekosistemlərini yaradır?
248.İnsan ətraf mühiti dəyisdirərək özünə hansı mühiti yaratmışdır?
249.Antropogen sistemlərin planlaşdırılması və təşkili hansı istiqamətlərə aiddir?
250.Günəş enerjisinin təsirilə okeanın və qurunun səthindən su buxarlanaraq hara qalxir?
251.Dünyada xəstəliklərin neçə faizi sudan baş verir?
252.Çayda hansı maddələrin miqdarı onun özünü təmizləmə qabiliyyətindən artiq olduqda suyun çirklənməsi güclənir?
253.Suyun patogenlərlə yoluxması hansı xəstəliklərin baş ?
254.Ozon hansı spektr sahələrində intensive udma zolağına malikdir?
255.Atmosferdə ozonun miqdarının azalması zamanı yer səthinə çatan şüalanmanın miqdarında nə baş verir?
256.Planetin ozon qatının dağılması nəticəsində nə baş verir?
1)flora və faunanin məhvi
2)dəri xəstəliklərinin artması
3)Günəşin şüalarının azalması
4)İnsanlarda gözcə xərcəng xəstəliklərinin artması
5)böyrək xəstəliklərinin artmasına
257.Ozon hansı effekti yaradan qazlara aiddir?
258. ?– canlı orqanizmlər və onların yaşadığı mühitin birgə yaratdığı vahid təbii kompleksdir.
Bu hansı anlayışdır? 259.Ərazinin relyefi, iqlim, bitki və heyvanat aləmi, torpaqəmələgətirən süxurlar, ölkənin yaşı hansı amillərdir? 260. V.V.Dokuçayevin torpaqəmələgətirən amilləri sırasına hansı amil son zamanlar əlavə edilmişdir? 261.Torpaqəmələgətirən amillər hansılardır? 262.Litosferin üst və səthə yaxın qatlarının 75-80%-i hansı süxurlardan ibarətdir? 263. Yer qabığını təşkil edən dağ süxurlarının əsas böyük qrupları hansılardan ibarətdir? 264. Dağ süxurlarının Yer səthində dəyişməsi proseslərinin yekununa nə deyilir?
265. Bitki və heyvanların, həmçinin mikroorqanizmlərin həyat fəaliyyəti nəticəsində süxurda yeni keyfiyyət xassələrinin əmələ gəlməsinə nə deyilir?
266.Torpağı mühafizә etmәk üçün hansı tәdbirlәr hәyata keçirilmәlidir? Hansı cavab düzgün deyil?
267.Torpağın mühafizә olunacağı sahәlәr bunlardır .Hansı cavab düzgün deyil?
268.Torpağı eroziyadan qorumaq üçün relyef, iqlim, torpaq nәzәrә alınmaqla hansı növ әkinә keçmәk mәslәhәt görülür?
269.Su buxarının su damcısına çevrilməsi prosesidir
270.Su hövzәlәrinә daxil olmuş texnoloji isti sular suda hansı çirklәnmәni yaradır?
271.Torpaq nədir?
272. Bitki örtüyünün tәrkibinin dәyişmәsi, torpağın eroziyası vә şoranlaşmasının tәsirinin nәticәsi olaraq sәhralaşması 4 dәrәcәyә ayırırlar. Hansı cavab düzgün deyil
273. Korlanmış torpaqların rekultivasiya ilә bәrpa olunmasının bioloji etapında hansı işlәr görülür?
274.İntroduksiya hansı faktorlara aiddir?
275.Suyun buxar halından bərk hala keçməsi, yəni nəm havadan buz ayrılması prosesi necə adlanır?
s276.Heyvanlar, bitki növləri və başqa canlı orqanizmlər hansı sərvətlərə aiddir?
277.Yaşlı ağaclar və torpaq hansı sərvətlərə aiddir?
278.Torpağın pestisidlәr vә başqa zәhәrli maddәlәrlә çirklәnmәsinin qarşısını almaqla bitkilәrin mühafizәsi hansı ekoloji metodlarla aparılır?
279.Torpaqda yaşayan mikroorqanizmlәr üçün enerji vә qida mәnbәyi nәdәn ibarәtdir ?
280.Torpağın keyfiyyәti hansı göstәrici ilә müәyyәn olunur?
281.Litosferin üst tәbәqәsi necә adlanır?
282.Torpaqəmələgəlmədə neçə qrup canlılar iştirak edir?
283.Xәzәr daha çox çirklәnmişdir?
284.Azәrbaycanda ekoloji proseslәr sәbәbindәn yaranmır:
285.Torpağın pozulması nәdir?
286.Köklərdən, mikroorqanizmlərdən, torpaq faunası nümayəndələrindən ibarət canlı biokütlə necə adlanır?
287.Torpağın strukturu, su, hava, istilik hansı xassələrinə aiddir?
288.Müxtәlif yollarla heyvanların yeminә vә insan qidasına daxil olan maddәlәr hansıdır?
289.Torpaqəmələgəlmədə iştirak etmiş ilk orqanizmlər hansılar olmuşdur?
290.Onların dağ süxurlarına təsiri ilə ilkin torpaqəmələgəlmə prosesi başlamışdır:
291.Yarandığı andan bu günə kimi torpaqdakı bütün dəyişkiliklərin məcmusu necə adlanır?
292.Atom partlayışlarından sonra, atom sənayesi tullantılarının və ya atom elektrik stansiyalarında baş verən qəzalarda yaranmış radioaktiv izotopların torpağa daxil olması nəticəsində yaranır:
293.Torpağın istilik xassələrinə aid deyil:
294.Təbii bitki örtüyü ilə örtülmüş torpaq səthindən hissəciklərin tədrici yuyulma prosesidir:
295.Təbii bitki örtüyünün məhv edilməsi və torpaqdan düzgün olmayan istifadə ilə əlaqədardır, eroziya tempinin artmasıdır:
296.Birillik və çoxillik ot bitkilərinin torpaqqoruyucu xassələrindən istifadə etmək, torpaqların eroziya əleyhinə becərmə qaydalarının tətbiqi eroziyaya qarşı hansı tədbirlərə aiddir?
297. Müxtəlif təyinatlı meşə əkmələrinin (küləkkəsici, tarlaqoruyucu, yarğan bərkidən, suqoruyucu və s.) yaradılmasını nəzərdə tutur.Bu eroziyaya qarşı hansı tədbirlərə aiddir?
298.Aşağıdakılardan hansı torpaq əmələ gətirən amildir?
299.Fiziki aşınmaya səbəb olan amillər.
300.İnsanların fәaliyyәti nәticәsindә münbit torpaqlar kәskin çirklәnmiş vә bu nә ilә nәticәlәnmişdir?