|
2.2. Maddələrin biogen axını, biogeosenoz, ətraf mühitin antropogen çirklənməsi
Vernadskinin dövründə litosferdən çıxarılan faydalı qazıntıların, atmosferə buraxılan karbon qazı və başqa çirkləndirici maddələrin miqdarına, eləcə də Yerin istilik balansına edilən təsirin gücünə görə deyə bilərik ki, bəşəriyyətin ətraf mühitə təsiri indiki qədər deyildi. Amma buna baxmayaraq Vernadski “insan və biosfer” problemini uzaqgörənliklə irəli çəkib gələcəyi qabaqlayıblar.
3.1 Atmosferin tərkibi və əsas çirklənmə mənbələri
Atmosfer (yunanca atmos – buxar və sphera – sfera) – Yeri əhatə edən hava təbəqəsi. Atmosferin qalınlığı 3000 km qəbul olunub və yerdəki qravitasiya (cazibə) qüvvəsinin təsiriylə onunla birlikdə fırlanır. Atmosfer havasının tərkibi belədir: 78,04% - azot, 20,94% - oksigen, 0,03% - karbon və 0,934% - digər təsirsiz qazlardan ibarətdir. Arxey və Proterezoy eralarında bitki örtüyü seyrək olduğundan havada oksigen çox az olmuşdur. Daha sonrakı dövrlərdə isə yeni bitki növlərinin yaranması və artıq mövcud olan bitkilərin inkişafı sayəsində atmosferdəki oksigenin miqdarı artmışdır.
3.2Atmosferə atılan tullantıların azaldılması üçün görülən tədbirlər. Atmosferin qazlardan və tozdan təmizlənməsi
Atmosferin antropogen çirklənməsi getdikcə sürətləndiyindən bu çirklənmələrin yaratdığı ekoloji problemlər də ciddiləşir və qlobal xarakter alır. Odur ki, çirklənmə proeslərinin heç olmazsa sürətlənməsinin qarşısının alınması və gələcəkdə tədricən minimuma endirilməsi çox vacibdir. Lakin, bu proseslər təbii mühitdən asılı olaraq müxtəlif xarakterli və miqyaslı olduqlarından onların ləngidilməsi və azaldılması yolları da müxtəlifdir.
Dostları ilə paylaş: |
