Texnalogik jarayonlar va ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va boshqarish

To`g`ri chiziqli harakat.To`gri chiziqli tekis harakat.
To`g`ri chiziqli harakat-jismning harakat trayektoriyasi to`g`ri chiziqdan iborat ekanligini anglatadi.
x=x<sub>0</sub>+S<sub>x</sub> x<sub>0</sub>-boshlang`ich tezlik
x=x₀+S_t x-oxirgi tezlik
S=
To`g`ri chiziqli tekis harakat-jism teng vaqtlar oralig`ida bir xil yo`lni bosib o`tilishiga aytiladi.To`g`ri chiziqli tekis harakatda tezlik moduli va yo`nalishi o`zgarmaydi.Tezlanish nolga teng bo`ladi yoki tezlanish bo`lmaydi.

Jismning muayyan bir paytdagi yoki trayektoriyaning malum bir nuqtasidagi tezligi oniy tezlik deb ataladi.Oniy tezlik jismning kuzatilayotgan ondagi tezligini bildiradi.
Oniy tezlik: v=v₀+at -tezlanuvchan.
v=v₀-at -sekinlanuvchan.
Qo`shimcha formulalar.
S=
S=v<sub>0</sub>t+ v= S= ; S=
S=
Tekis sekinlanuvchan harakat.
S=
S=
Masala yechish namunasi:10 m/s tezlik bilan to`g`ri yo`lda ketayotgan velosiped -0.2m/s² tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakat qila boshladi.Velosiped 40s davomida qancha yo`lni bosib o`tdi? Velosiped qancha vaqtdan keyn to`xtaydi?

Aylana bo`ylab harakat.Aylana bo`ylab tekis harakat.
Agar jism aylana bo`yicha teng vaqtlar ichida teng yoylarni bosib o`tsa bunday harakat aylana bo`ylab harakat deyiladi.
Jismning aylana bo`ylab harakat tezligi chiziqli tezligi deyiladi.
Aylana bo`ylab tekis harakatlanayotgan moddiy nuqtaning vaqt birligi ichida yoy bo`ylab bosib o`tgan yo`liga son jihatidan teng bo`ylab kattalik.
v= chiziqli tezlik
urilish burchagi
Jismning vaqt birligi ichida burilish burchagi aylana bo’ylab tekis harakatning burchak tezligi deyiladi.
Qarshisidagi yoyning uzunligi radusiga teng bo’lgan markaziy burchak 1 radiyanga teng.
= [rad/s] burchak tezligi
Yo’nalishi aylanish yo’nalishi bilan bog’lanadigan vektorlar aksial vektorlar deyiladi.
Yo’nalishi kattaliklarning tabiatidan, o’z-o’zidan kelib chiqadigan vektorlar qutb vektorlar deyiladi.
Parma qoidasi:Agar vintni yoki parma dastasini chiziqli tezlik yo’nalishida aylantirsak, parma ilgarilma harakat yo’nalishi ,tezlik vektorining yo’nalishi ko’rsatadi.