Texnologik qism

5.3. Texnika xavfsizligi. Elekrodni ishlab chiqarish jarayonida bir necha uskuna va jihozlar, turli hil moslamalardan foydalinadi. Ulardan foydalanishda havfsizlik qoidalariga rioya etish zarur hisoblanadi. Masalan elekrod ishlab chiqarishni amalga oshirish uchun buyumni moslamaga to`g`ri o`rnatmaslik ishchilar uchun havf tug`diradi. Ishlab chiqarish jarayonida asosan elektr to`ki bilan ishlaydigan jihozlardan foydalinadi. Bunday jihozlarning havfsiz ishlashi uchun to`k manbalari bilan bog`liq bo`lgan hamma simlarni ishonchli izolyatsiyalash, aparatlarni korpuslarini yerga ulash zarur. Taminlash manbalari, aparat yashiklarini korpuslari, yordamchi elektr jihozlari ham yerga ulanishi kerak. Yerga ulovchi simlarning kesimi kamida 25mm bo`lishi zarur. Ishlab chiqarish jihozini faqat navbatchi elektr mantori tarmoqqa ulaydi, uzadi va remont qiladi.
Ishchilarga bu ishlarni bajarish man etiladi.
5.4.Elektr xavfsizligi. Ishlab chiqarishdagi xavfsizlik texnikasiga oid asosiy chora-tadbirlarni ishlab chiqish operatorning elektr tokidan shikastlanishi, sachragan yoki chayqalib to‗kilgan qaynoq metallning kuydirishi, kuch yuritmasi yoki detallarni uzatish yuritmasining aylanuvchi qismlari shikast yetkazish extimoli borligi bilan bog‗liqdir.
Bundan tashqari, ba‘zan transformatorning birlamchi chulg‗ami teshilishi yoki ikkilamchi o‗ramga tutashib qolishi mumkin. Shu bois mashinaning ikkilamchi konturi va boshqarish qutisi ishonchli tarzda yerga ulanadi. Yerga ulovchi simning kesimi ochiq usulda o‗tkazish uchun 4 mm² dan va yopiq usulda o‗tkazish uchun 5 mm² dan kichik bo‗lmasligi lozim.
Barcha boshqaruv qismlari – tugmalar, tepkilar (pedallar) va boshqa tugmalar odatda 36 V dan oshmaydigan kuchlanish bilan ta‘minlanadi. Ish vaqtida mashina va boshqarish qutisining eshikchalari yopiq bo‗lmog‗i lozim. Mashinani tarmoqdan tez uzib qo‗yish uchun rubilniklar, tugmalar va boshqa uzuvchi kurilmalar qulay joyda bo‗lishi kerak. Mashina oldidagi pol quruq rezinali poyandoz to‗shalgan bo‗lishi zarur. Tegishli malakali va xavfsizlik texnikasiddan yo‗l-yo‗riqlar olgan shaxslargina mashinada ishlashga qo‗yiladilar. Agar qandaydir nosozlik yuz bersa, ishni darhol to‗xtatish va bu haqda usta yoki sozlovchiga xabar bermoq darkor.
Elektrodlarni tozalash va almashtirishda, uzellarni mashina konturiga o‗rnatishda elektrod tasodifan siljib ketib qo‗lni shikastlamasligi uchun extiyot choralariga amal qilish zarur.
5.5. Mexnat gigiyenasi
O‘zbekiston Respublikasining «Mehnat kodeksi» va «Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida»gi Qonunlari asosida mehnat sharoiti zararli bo‘lgan ishlarda, shuningdek, alohida harorat sharoitida bajariladigan yoki ifloslantiradigan ishlarda ishlovchi xodimlarga belgilаngan me’yorda maxsus kiyim-bosh, poyabzal va boshqa shaxsiy himoya vositalari tekinga beriladi. Korxona, muassasa yoki tashkilot ma’muriyati maxsus kiyim-bosh, poyabzal va boshqa shaxsiy himoya vositalarini saqlash, yuvish, tozalash va ta’mirlashni, shuningdek, bu vositalardan foydalanilishni doimiy nazorat qilib borishlari zarur. Bundan tashqari, ifloslanish bilan bog‘liq bo‘lgan ishlarda ishlovchilarga belgilangan mе’yorda sovun (har oyda 400 gr) va boshqa xil zararsizlantiruvchi vositalar ham tekinga beriladi.
Maxsus kiyim-boshlar va shaxsiy himoya vositalarining o‘rniga ularni tayyorlash uchun materiallar yoki sotib olish uchun pul berish taqiqlanadi.Yuqorida ta’kidlangan maxsus kiyim-boshlar va shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish muddatlari o‘rnatilgan bo‘lib u quyidagicha belgilangandir: korjomalar, poyabzallar - 12 оу; qo‘1qoplar - 1 yoki 2 оу; himoya kaskalari - 2 yil; himoya ko‘zoynaklari, maxsus oynali kaskalar va gazniqoblar - yaroqsiz holga kelgunga qadar; issiq kiyim-boshlar (paxtali kurtka, shim va b.) -36 оу. Bundan tashqari, ishchilar sog‘ligini ta’minlash va ularga ta’sir etuvchi zararli moddalarning ta’sir darajasini kamaytirish maqsadida mehnat sharoiti zararli bo‘lgan ishlarda ishlovchilarga belgilangan me’yorlarga muvofiq sut yoki unga teng keladigan boshqa oziq-ovqat mahsulotlari tekinga berib turiladi. Agar ish issiq sexlarda bajariladigan bo‘lsa, tekinga gazli sho‘г suv berilishi shart.