Texnologiya umumiy о‘rta ta’lim maktablarining 6-sinfi uchun darslik

Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. yog‘ochlarni o‘yish deganda nimani tushunasiz?
2. randa tig‘ini o‘tkirlash va ishga tayyorlash ketma-ketligini aytib bering. 
3. randa tig‘ini qotirish ketma-ketligini aytib bering. 
4. Elektr qo‘l parmalarining tuzilishini tushuntiring. 
Mustaqil amaliy ish
1. Ustaxonadagi randalarning nomlarini va qaysi maqsadlarda ishlatilishini aniqlang.
2. randalar bilan to‘g‘ri ishlash mashqlarini bajaring.
Jihozlar
Randa tig‘lari, elektr qo‘l parmalari.
Muammoli topshiriq
taxta materialidan darvoza yasashda kamchilikka yo‘l qo‘yildi va natijada darvoza 
o‘rnatilgach, eshik kengayishi kuzatilib, yopilishi qiyin bo‘ldi. Bunday holatda qanday 
yo‘l tutish kerak?
Yog‘ochga ishlov berish asboblaridan to‘g‘ri foydalanish.
Qalamdon yasash
yog‘ochdan uy-ro‘zg‘or buyumlarini yasash qulay hisoblanadi. Uy-
ro‘zg‘or buyumlaridan har birini tayyorlashda uning bajariladigan vazifasi-
ga qarab qanday yog‘och turidan foydalanish maqsadga muvofiqligi aniq lab 
olinadi. Unda, asosan, ishlatiladigan yog‘och materialining qattiqligi hamda 
undan tayyorlanadigan buyumdan foydalanish jarayonida ro‘y beradigan 
ta’sirlarga chidamlilik darajasi hisobga olinadi. 
Qalamdonlar haqida tushuncha. 
qalamdon 
–
turli xil ko‘rinishdagi, 
har xil o‘lchamdagi qalam, ruchka, chizg‘ich, o‘chirg‘ich, qaychi kabi 

---

19
mayda hamda ko‘p miqdordagi buyumlarni bir joyga 
to‘plab turish uchun mo‘ljallangan buyum hisoblanadi.
qalamdonda buyumlar tartibli saqlanadi. Shuning 
uchun ham qalamdon tayyorlashda uning dizayniga kat-
ta e’tibor qaratiladi. qalamdonga solinadigan narsalar-
ning soni, hajmi inobatga olinadi. Qalamdonlarning 
turlari har xil bo‘ladi. Ularni tayyorlashda yoki xarid 
qilishda qanday joy uchun mo‘ljallangani e’tiborga oli-
nadi. maktab o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan qalam-
donlarda ruchka, qalam, qaychi, sirkul, chizg‘ich kabi 
narsalar uchun joy ajratiladi. Ofis va boshqa joylarga 
mo‘ljallangan qalamdonlarda ruchka, qalam, qaychi
-
lardan tashqari qog‘oz, modem qurilmalari, fleshka, 
to‘g‘nog‘ichlar uchun ham joy ajratiladi. qalamdon 
tayyorlashda uning rangi, tuzilishi, hajmiga qarab xom-
ashyo tanlanadi. Qalamdonlar yog‘och, plastik, karton 
qog‘ozi kabi xomashyolardan tayyorlanadi. 11-rasmda 
qalamdonlarning turlari ko‘rsatib o‘tilgan.