Texnologiyalari

Axborotni kodlashtirish. Axborotni xabarga aylantirish usullaridan biri — uni moddiy tashuvchi vositaga yozish. Bunday yozish jarayoni kodlashtirish, deb yuritiladi.
Agar kom pyuter texnikasidan foydalanish uchun m o'ljallangan m oddiy tashuvchilardan foydalanilsa, u holda m a’lum otlar bilan ishlashga to ‘g‘ri keladi. Bunday holda axborotni saqlash, qayta ishlash, uzatish va kiritishni avtomatlashtirish maqsadida uni shartli belgilarga aylantirish axborotlami kodlashtirishni anglatadi.
M a’lumotlar. Axborot iste’molchiga yetib borguncha bir qator o'zgarishlarga uchraydi. Oraliq bosqichlarda xabaming mohiyatiga ko‘ra xususiyati ikkinchi darajaga tushib qoladi, natijada «axborot» tushun­ chasi nisbatan cheklangan «ma’lumotlar» tushunchasi bilan almash- tiriladi. Shuning uchun ham m a’lumotlami axborotning kompyuterdagi tasviri deb aytish mumkin.
M a’lum otlar bir-biri bilan o ‘zaro bogMangan dalil va raqamlar, fikrlar to ‘plam ini ifodalaydi. Axborot va m a’lumotlar o ‘rtasidagi farq ta ’kidlanmaydigan hollarda ular sinonim sifatida ishlatiladi.
Hujjat, hujjat aylanishi. Axborot tizimi doirasida har qanday tashkilot hujjat va hujjat aylanishi ishiga duch keladi. Hujjat — bu m a ’lum qoidaga k o ‘ra rasm iylashtirilgan, belgilangan tartibda tasdiqlangan qog‘oz, ovoz yoki elektron shakldagi axborotdir. Hujjat aylanishi — hujjatlami yaratish, izohlash, uzatish, qabul qilish va arxivlashtirish, shuningdek, ulam ing ijrosini nazorat qilish hamda ulam i ruxsatsiz foydalanishdan himoyalash tizimidir.
Axborot jihatlari. Axborotni uchta asosiy jihatdan, ya’ni, pragma-
tik, semantik va sintaktik nuqtayi nazaridan ko‘rib chiqish mumkin. Axborotni aynan shu jihatdan ко‘rib rhiqifh aytrimthThtirilgqn axborot tizimini loyihalashtirishda m uhim ahajnjtfitgarega'.


Pragmatikjihat axborotlam i amaliy jihatdan foydaliligi, iste'molchi uchun qanchalik qimmatli ekanligi va qaror qabul qilishdagi ahamiyati nuqtayi nazaridan k o ‘rib chiqadi. Axborotni pragm atik o ‘rganish boshqaruvning turli darajalarida qarorlar qabul qilish uchun zarur bo'lgan ko'rsatkichlar tarkibini aniqlash, ko'rsatkichlar va hujjatlaming unifikatsiyalashtirilgan tizim ini ishlab chiqish imkonini beradi.