THE 3 rd INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
184
DİNAMİK OBYEKTLƏRİN GÖRMƏ SİSTEMLƏRİNİN MATLAB MÜHİTİNDƏ REALİZASİYASI Tural Səfərov Az ə rbaycan Dövl ə t Neft v ə S ə naye Universiteti Bak ı , Az ə rbaycan tural.safarov.ar@asoiu.edu.az Elmi rəhbər: Dosent Axirə Sultanova Açar sözlər: dinamik obyektlər, proqram mühəndisliyi, PUA, komputer mühəndisliyi,
görmə sistemləri, kompüter görməsi
Dinamik obyekt kimi havada uça bilən pilotsuz uçuş aparatlarındakı
görmə sistemlərini araşdıracayıq. PUA-lar adətən uzaq məsafədən müstəqil
nəzarətetmə proqramı və ya idarəetmə pultu ilə idarə edilə bilən və əsasən
qeyri-müharibə təyyarələri hesab edilir. Son illərdə geniş tətbiq olunmaqda-
dır. PUA-lardan eyni zamanda hərb sahəsində hədəfləri və ya hədəflərin yer-
ləşmə kordinatlarını müəyyən etmək və müşahidə etmək üçün istifadə olu-
nur. PUA-lar adətən GPS siqnalları vasitəsi ilə çalışır və onlarda quraşdırıl-
mış CCD tipli kameraların köməyi ilə obyektlərin təsvirlərini çəkərək ötürə bilir.
PUA-ları MATLAB proqram təminatı mühitində realizasiya edərkən, 3
koordinat vəziyyətini nəzərə almaq lazımdır ki, bu onların havada tarazlıqda
qalabilmələri üçündür:
D – Dronunun vəziyyəti;
S – Yerə nəzərən paralel olan stabilləşdirici vəziyyət;
W – başlanğıc vəziyyət.
Şəkil 1. PUA-nın yer səthindən müşahidə aparması
