Tezislər / Theses

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
406
əmələ gətirməsini mümkün edir. Şiff əsaslarının bu xassəsi koordinasion 
kimyanın marağını cəlb edir[2].Bir-biri ilə sıx əlaqəli Şiff əsası ligandlarından 
əldə edilən Cu (II), Zn (II) və Ni (II) kimi metal kompleksləri supramolekular 
birləşmələrin sintezi və tədqiqində xüsusi rol oynayırlar.
Azometin törəmələrinin başqa bir üstünlüyü geniş spektrumlu bioloji 
aktivliyə sahib olmalarıdır. Salisil aldehidi və törəmələri əsasında sintez olun-
muş Şiff əsasları bakteriya əleyhinə, xərçəng əleyhinə, antimalarial, parazit 
və göbələklər əleyhinə, antiproliferativ, antiviral və antipiretik xüsusiyyətlər 
də daxil olmaqla geniş bioloji aktivliklərə malikdirlər. Həmçinin Şiff əsaslarının 
qida sənayesi, boya sənayesi, aqrokimyəvi fəaliyyətlərdədə geniş tətbiqləri 
vardır[4]. 
Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, 3-nitro salisil aldehi əsasında yeni Şiff 
əsası sintez edilmiş və bioloji aktivliyi tədqiq olunmuşdur. Bunun üçün ilkin 
olaraq, 3-nitro salisil aldehidin 1,2-bis(2-aminoetoksi)etan ilə kondensləşmə 
reaksiyası aparılmış. Sintez olunan yeni Şiff əsasının quruluşu 
1
H, 
13
C NMR 
və kütlə spektroskopiya üsulları ilə tədqiq olunublar. Daha sonra birləşmə-
lərin biolji aktivliyi öyrənilib və müsbət nəticələr əldə olunub. 
 
 Ədəbiyyat siyahısı 
[1] [A. F. Abdel-Magid, K. G. Carson, B. D. Harris, C. A. Maryanoff, and R. D. Shah, 
“Reductive amination of aldehydes and ketones with sodium triacetoxyborohydride. 
Studies on direct and indirect reductive amination procedures,” Journal of Organic 
Chemistry, vol. 61, no. 11, pp. 3849–3862, 1996].
[2] [El-Mossalamy, E.H.; Al-Thabati, S.A.; Al-Nowalser, F.M.; Al-Sulami, Q.A.; 
Communications Faculty of Sciences University of Ankara Series B., 2005, 51, 21-30]. 
[3] [H. J. Yang, W. H. Sun, Z. L. Li, and Z. Ma, “The rapid synthesis of Schiff-base without 
solvent under microwave irradiation,” Chinese Chemical Letters, vol. 13, no. 1, pp. 3–6, 
2002].
[4] [P. Przybylski, A. Huczynski, K. Pyta, B. Brzezinski, F. Bartl; Biological properties of schiff 
bases and azo derivatives of phenols; Curr Org Chem, 13 (2) (2009), pp. 124-148]. 
[5] Schiff, Hugo (1866). "Eineneue Reihe organischer-Diamine" [A new series of organic 
diamines]. Annalen der Chemie und Pharmacie, Supplement band (in German). 3: 343-
370. 

---