TiBBİ BİLİKLƏRİN Əsaslari

      Sinir  sisteminin  fəaliyyətində  orqanizmin  normal  halının  əhəmiyyəti.  İnsan 

müəyyən gigiyena qaydalarına əməl etmədikdə sinir sistemindəki ləngimə ona zərər 

yetirə bilər. Məsələn, bəzi adamlar yemək yeyə-yeyə söhbət edir, ya kitab oxuyurlar. 

Bu  kənar  qıcıqlandırıcılar  şərti  və  şərtsiz  qida  reflekslərini  ləngidir.  Nəticədə, 

orqanizmin bəzi funksiyaları pozulur.  

      Uzun  müddət  fiziki  işlə  məşğul  olduqda  müəyyən  vaxtdan  sonra  mərkəzi  sinir 

sistemi-nin  müəyyən  nahiyələri  yorulmağa  başlayır.  Çox  sürətlə  yorulmanın 

qarşısını  almaq  üçün  iş  zamanı  fasilə  ilə  istirahət  etmək  çox  faydalıdır.  Bu  vaxt 

beynin oyanmış nahiyələrində ləngimə əmələ gəlir və onların normal fəaliyyətlərini 

bərpa edir.  

      Hazırda  istehsalatda  çox  zəhmət  tələb  edən  proseslər  geniş  surətdə 

avtomatlaşdırılır  ki,  bu  da  insanların  əməyini  yüngülləşdirməklə  sinir  sisteminin 

yorulmasının qarşısını alır.  

      İnsanın  zehni  əməyi  beyin  qabığındakı  külli  miqdarda  sinir  hüceyrələrinin 

fəaliyyəti  ilə  əlaqədardır.  Uzun  müddət  mürəkkəb  zehni  əməklə  məşğul  olduqda 

mərkəzi sinir siste-mində yorulma baş verir. Burada ləngimə oyanmaya üstün gəlir. 

Bunlar arasında müvazi-nəti təmin etmək üçün istirahət etmək lazımdır. Bunun üçün 

ən  yaxşı  vasitə  zehni  iş  za-manı  fasilələrdə  başqa  bir  fiziki  iş  görməkdir.  Tədris 

emalatxanalarında, məktəb sahəsin-də keçirilən məşğələlər sizi nəinki gələcək zehni 

əmək fəaliyyətinə hazırlayır, həm də mərkəzi sinir sistemində yorulmanın artmasına 

mane olur. Məktəbdə keçirilən bədən tər-biyyəsi dərslərinin, müəssisələrdə aparılan 

cürbəcür fiziki işlərin də bu cür əhəmiyyəti vardır.  

      Beləliklə,  zehni  əməklə  fiziki  əməyin  növbələşməsi  sinir  sisteminin  normal 

fəaliyyəti üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. İnsanın yuxu rejimi pozulduqda və ya 

2 – 3 sutka yat-madıqda sinir sistemi həddindən artıq yorula bilər. Bunun nəticəsində 

həmin adam uzun müddət əmək qabiliyyətini itirir. Təcrübələr göstərir ki, bir neçə 

sutka heyvanları yuxusuz qoyduqda onlar tələf olurlar.  

      Beləliklə, sinir sisteminin yorulmasının qarşısını alan qoruyucu müdafiə vasitəsi 

sə-mərəli istirahətdir.  

 

KitabYurdu.az 

43