Akif QURBANOV,
Mikrobiologiya və immunologiya
kafedrasının professoru, t.e.d.
Ebola virusu: artan təhlükə
və ümidlər
İ
nsan həyatını təmin edən
başlıca orqan hansıdır, qanımız,
həqiqətənmi, qırmızıdır?!
“Tarixdən əvvəlki göz”: İnsan gözü
olduqca həssasdır və o, tək işıq
fotonlarını müşahidə edə bilir. İşıqlı
günlərdə isə Yer kürəsinə ən yaxın
qalaktika olan Adromeda ulduz
qrupunu teleskop olmadan görə
bilir. Bu qalaktika 2 milyon işıq ili
uzaqlığındadır. Lakin işıq şüaları
Andromedadan planetimizə doğru
yol alanda Yer kürəsində tək bir
insan belə yox idi. Bu isə həmin qa-
laktikaya baxdığımız zaman əslində
təxminən 2.500.000 il əvvələ nəzər
saldığımız mənasına gəlir.
“Yoxa çıxan beyin”: 35 yaşından
etibarən insan hər gün 7000 beyin
hüceyrəsi itirir. Təəssüf ki, bu beyin hüceyrələri heç
vaxt bərpa edilmir.
“Nənəcan, qulaqların niyə bu qədər böyükdür?”:
Qığırdaq insan yaşa dolduqca böyüməyə davam edən
toxumalardan biridir. Məsələn, burun insan həyatının
üçüncü onilliyindən yeddinci onilliyinə qədər böyüməyə
davam edir.
“Şimali Amerikdan Cənubi Amerikaya”: Ağ ciyər 300
000-dən çox kiçik qan damarlarından ibarətdir. Əgər
biz bu kiçik qan damarlarını yanaşı sıralasaq, onların
uzunluğu 24000 km-ə çatacaqdır. Bu
isə Şimali Amerikdan Cənubi Amerikaya
qədər olan məsafədir.
“Piling”: İnsanın ən böyük orqanı onun
dərisidir. Dəri hüceyrələrini dayanmadan
itirir. İnsan bütün həyatı boyu dərsinin
təxminən 18 kq-nı itirir.
Hissiyat: İnsan gözü 1.000.000-a qədər
müxtəlif rəng və çaları görə bilir, la-
kin onun yalnız 90%-ni beyinə ötürür.
Digər tərəfdən, burun isə 50.000 qoxu
arasındakı fərqi hiss edə bilir.
“Baş barmaq”: Ayağımızın baş
barmağı bədənimizin ən əhəmiyyətli
elementlərindən biridir. O, ayaqüstə
dayandığımız zaman bədənimizi sabit
saxlamağa kömək edir.
“Çox qalın və çox nazik”: Aorta arteriyası
bədənin ən qalın damarıdır və yetkin insanda onun
qalınlığı rezin boru ilə müqayisə edilə bilər. Digər tərəfdən
isə, kapilyarlar ən nazik və ən kiçik qan damarlarıdır.
“Qırmızı-qırmızı”: Bir çox insan qandakı dəmirin miqdarı
ilə əlaqədar olaraq onun qırmızı olduğuna əmindir. Lakin
bunun qırmızı rənglə heç bir əlaqəsi yoxdur. Hər bir qan
hüceyrəsinin daxilində oksigenlə birləşərək qanın tərkibini
dəyişən və qırmızı rəngi əmələ gətirən hemoqlabin var.
Dostları ilə paylaş: |