Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

Serverdiń wazıypası.
Server kompyuterine operacion tizimdi ornatıw 
processi sońınan ol ne ushın isletiliwine baylanıslı emes. Mısalı, server operacion 
sisteması tarmaqqa tiyisli bolmaǵan qálegen kompyuterge de ornatıw múmkin.
Operacion sistema tolıq ornatılǵannan soń, server wazıypası hám nege 
mólsherlengenligi 
anıqlanadı. Bul zat tiykarınan server kórsetkishine 
baylanıslı, qanshelli server kúshli bolsa, sonsha onıń wazıypaları de kóbeye beredi. 
Qálegen operacion sistema da serverge kóplegen hár qıylı wazıypaların 
belgilew múmkinshiligin beredi, bul múmkinshilikler jergilikli tarmaqtı basqarıw 
múmkinshiliklerin keńeytirip beredi. Windows Server 2008 R2 operacion 
sisteması serverge tomendegi wazıypalardı júkley aladı: 

---

73 
• DHCP - server. IP-mánzillewdi dinamik sistemasın ornatıw, sonıń menen 
birge, IP-mánzillerdi beriw normalarınıń, dizimi hám diapazonını anıqlap 
beretuǵın mexanizm esaplanadı; 
• DNS-server. Usı mexanizm TCP/IP-tarmaǵı járdeminde DNS-atlarınıń 
ruxsati támiyinlenedi; 
• Hyper-V. Bul wazıypa virtual mashinalar menen islewdi shólkemlestiriw 
ushın processordiń pútkil kúshin jumsatılıwın támiyinleydi, mısalı, serverde bir 
neshe operacion sistemasın ornatadı; 
• Web-server (IIS). Veb-programmalardı uzatıw hám olarǵa tolıq shaqırıq 
etiwdi támiyinlewshi sisteması islew mexanizimi esaplanadı; 
• Domen xızmeti Active Directory (AD DS). Bul eń tiykarǵı mexanizmlardan 
biri bolıp, tarmaq paydalanıwshılardıń belgilengen jazıwları haqqındaǵı 
maǵlıwmatlardı jaratıw hám saqlaw, hámde paydalanıwshılarǵa óz haq-huqıqları 
tiykarında tarmaq resurslarına shaqırıqtı támiyinlewshi mexanizmdir; 
• Server programmaları. “Qarıydar-server” arxitekturasına tiykarlangan barlıq 
biznes-programmaların uzatıw hám basqarıwın támiyinleydi; 
• Active Directory xızmetlerin katologqa shaqırıqtı ańsatlastırıw (AD LDS).
• UDDI xızmetleri. Bul mexanizm paydalanılıp atırǵan web servis hám web 
xızmetler haqqındaǵı tolıq maǵlıwmatlar, olardı anıqlaw, integraciyalaw sıyaqlı 
wazıypalardı orınlawǵa tiykarlangan intratarmaq penen islew ushın arnalǵan; 
• Baspa xızmeti. Tarmaq basılıwını baqlaw hám basqarıw sisteması bolıp, ol 
tarmaq printerlerı hám server baspaların oraylasqan halda processor basılıwıda 
baqlaw ushın isletiledi; 
• Tarmaq hám shaqırıq etiw siyasatı xızmeti. Tarmaq iskerligi hám 
qáwipsiziligin yadında saqlawshı mexanizm bolıp, tarmaqta topar bolıp islew 
siyasatı, marshrutizaciya hám aralıqtan shaqırıq hám sol sıyaqlı áhmiyetli 
informaciyalar isleytuǵin sistema esaplanadı; 
• Windowstıń tarqatıw xızmeti. Aralıqtan turıp Windows operacion sistemasın 
tarqatıw jáne ornatıwda qóllanıladı. Usınıń menen birge avtomatik ornatıw 

---

74 
cenariysıdan birdey ásbaplı konfiguraciyaǵa iye bolǵan kompyuterlerde de 
paydalansa boladı; 
• Active 
Directory 
(AD 
CS) 
sertifikatlaw 
xızmeti. 
Dastúrlerdi 
sertifikaciyalawdıń kúshli mexanizmi olardan paydalınıwshınıń isenimliligi hám 
qawipsizligini asıradı; 
• Terminallar xızmetlerin. Júdá paydalı hám tez-tez paydalanılıwshı wazıypa, 
paydalanıwshılar olar arqalı uzaq aralıqtaǵı jumısshı stolı yaǵnıy birdey funksiyanı 
orınlawshı serverlerdiń maǵlıwmatlar bazası hám esap-kitaplardiń kúshli 
sistemasınan paydalanıw múmkinshiligine ieleydi; 
• Active Directory (AD RMS) huqıqlardı basqarish xızmeti. Licenziyalardı 
basqarıw sisteması, názerde taza baylanısıwlardan qorǵaw: dizimnen ótkennen 
keyin qorǵaw etilgen maǵlıwmatlardan paydalanıw múmkinshiligine iyelew; 
• Active Directory (AD FS) federaciyası xızmetleri. Dizimge kiriwdiń birden-
bir 
usılı, hár 
qıylı 
programmalıq 
qurallardan 
paydalanıw 
waqtında 
paydalanıwshınıń haqıqıylıǵın baqlaw imkaniyatın beredi; 
• Fayllı xızmetler. Ulıwma fayl resursların saqlaw hám ruxsat beriw 
sisteması, maǵlıwmat almaslaw, olardı qıdırıw hám paketlerdi basqarıw hám t.b; 
• Faks-server. Bul mexanizm faks maǵlıwmatların qabıllaw hám jıberiw 
xızmetlerin shólkemlestiriw, usınıń menen birge tarmaqtaǵı faks apparatların 
basqarıw. Bunnan tısqarı fakslanǵan maǵlıwmatlardı arxivlew, faksten 
paydalanılǵan 
maǵlıwmatlar 
jurnalın 
hámde 
kiretuǵın 
maǵlıwmatlardı 
baǵdarlawshı sistema.