Toshkent arxitektura qurilish instituti o. Sh. Mamanazarov loyiha boshqaruvi

belgilangan muddat bilan ishlash ma’lum muddatga ega, bu unga ajratilgan resurslar 
soniga bogʻliq emas: masalan, ikki marta koʻp ijrochilarni tayinlash orqali ishlarning 
bajarilishini tezlashtirish mumkin emas, chunki ishning davomiyligiga ta’sir qiluvchi 
omillar mavjud, lekin ijrochilar soniga bogʻliq emas; 
belgilangan hajm bilan ishlash tayinlangan ijrochilar (resurslar) soniga bogʻliq 
boʻlgan muddatga ega. Shunday qilib, muddati mavjud resurslar miqdoriga bogʻliq 
boʻlgan ish uchun talab qilinadigan ish hajmi (masalan, inson kunlarida) va mavjud 
resurslar miqdori haqidagi ma’lumotlarga asoslanib, vaqtni bevosita hisoblab chiqish 
mumkin. Bunday holda ijrochilar sonining koʻpayishi ishning bajarilish vaqtini 
pasayishiga olib keladi. 
Oʻz-oʻzini nazorat qilish uchun savollar 
1. Loyihani vaqt koʻrsatkichlari boʻyicha boshqarishning maqsadi nima? 
2. Vaqt koʻrsatkichlari uchun loyiha boshqaruvining talablarini sanab oʻting. 
3. Gantt grafikasi tizimini yaratishning asosiy prinsiplari qanday? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

83 
VIII BOB. LOYIHA KOMMUNIKATSIYALARINI (ALOQARINI) 
BOSHQARISH 
 
8.1. Loyiha boshqarish jarayonida aloqa jarayonining
asosiy tushunchalari 
Loyiha muvaffaqiyatli amalga oshirilishi uchun har bir loyiha samarali muloqot 
yordamiga ega boʻlishi kerak. Bu shuni anglatadiki, mutaxassislar oʻz vaqtida eng 
yaxshi aloqa kanallari boʻyicha kerakli ma’lumotlarni olishi kerak. 
Samarali muloqot (aloqa) loyihani amalga oshirishning eng muhim omillaridan 
biri hisoblanadi. Jamoa bilan loyiha ishtirokchilari oʻrtasidagi aloqani ta’minlash 
jarayonida loyiha menejerining roli notoʻgʻri boʻlishi kerak emas. Ma’mur loyihaning 
har bir manfaatdor ishtirokchisi oʻzining bevosita vazifalarini bajarishi uchun kerakli 
ma’lumotlarni olishi uchun yetarli axborot oqimlarini yoʻnaltirishni tashkil qilishi 
kerak. 
Aloqa vositalarining xususiyatlarini ajratib olish imkoniyatini beruvchi bir 
necha teoriya mavjud – odamlar, ular yordamida axborot almashiladi: 
- rivojlanayotgan kommunikator manfaatdor tomonlar bilan birgalikda 
muammolarni hal qilishning yangi usullarini ishlab chiqish, teskari aloqani tashkil 
etishga intiladi;
-boshqaruvchi yoki nazorat qiluvchi kommunikator avtoritar boshqaruv uslubi 
bilan tavsiflanadi. Loyihani amalga oshirish uchun maksimal kuchga ega boʻlish uchun 
barcha asosiy ma’lumotlarni jamlashga intiladi. Bunday yondashuv juda cheklangan 
vaziyatlarda juda samarali; 
-mos keluvchi kommunikator yetakchilikni talab qilmaydi, axborot boshqa 
odamlardan tashqarida joylashgan; 
-alohida kommunikator boshqa loyiha ishtirokchilari bilan muammoni hal qilish 
va oʻzaro ta’sir qilishdan qochadi. 
Faqat loyiha ishtirokchilari oʻrtasida emas, balki qurilish kompaniyasida ham 
samarali aloqalarni tashkil etish muhimdir. Shu bilan bir vaqtda quyidagilar ajralib 
turadi: 

---

84 
-quyi boʻgʻinli aloqa - rahbariyatdan past boshqaruv darajasiga va unga 
boʻysinuvchilarga, maqsadlar, vazifalar, oʻzgarishlar va loyihani amalga oshirishning 
boshqa jihatlari haqida. Ular odatda ogʻzaki buyruqlar, buyruqlar, koʻrsatmalar va 
shunga oʻxshashlardir; 
-koʻtarilgan kommunikatsiyalar - boshqaruvning past darajasidan yoki 
menejerlardan kompaniya rahbarlari va loyiha menejerlariga. Ushbu usul mavjud 
axborotlarni, shuningdek, yuzaga kelishi mumkin boʻlgan muammolar haqida 
hisobotlarni taqdim etadi. Odatda bu hisobotlar, ogʻzaki va yozma takliflar va shunga 
oʻxshash aloqa shakllaridir; 
-gorizontal kommunikatsiyalar, qoida tariqasida, loyihani amalga oshiradigan 
korxona turli boʻlimlari oʻrtasida amalga oshiriladi. Ularning asosiy maqsadi 
birgalikdagi harakatlarni muvofiqlashtirishdir; 
-rahbar- boʻysinuvchi kommunikatsiyalari – bu pastga qarab 
tushayotganlarning eng tarqalgan aloqa turlaridan biri hisoblanadi 
-menejer va loyiha komandasi oʻrtasidagi kommunikatsiyalar yaqin 
hamkorlikka imkon beradi, muammoli vaziyatlarni hal qilishning eng samarali usulini 
ishlab chiqadi; 
- norasmiy kommunikatsiyalar - bu birinchi navbatda norasmiy, notoʻgʻri 
ma’lumotni taqdim etuvchi mish-mishlardir. Bunday axborotning aniqligi 
kommunikatorning shaxsiy jihati oshgani sayin kamayadi.