Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

Shartnoma shartlari
– ayniqsa sinashning o’tkazilishi bilan bog’liq, yetkazib 
berishning texnik sharoiti doirasida ifodalanishi kerak. Inspektor hamma tekshirishlar 
va hamma kelishilgan tekshirishlar va sinashlar amalga oshiriladi hamda ularning 
tushunarliligini tasdiqlaydi. 

---

188 
Korxonalarning texnik inspeksiyasi odatda quyidagilarni o’z ichiga oladi: 

ta’minotchilar tomonidan qabul qilingan nazorat metodi sifatini 
samaradorligini tekshiradi; 

ta’minotchi sifat standartini baholanishini; 

sinashni buzilishini va usiz o’tishni; 

ko’rinishini tekshirish; 

kattaligini tekshirish; 
Mahsulot zaruriy sifatga erishishiga ta’minotchi javobgardir, ammo 
inspektorning ishi sharoit namoyon bo’lishiga yordam berishi kerak. 
Texnik nazorat bosimiga qarab harajatlar umumiy loyihasidan 0,5-1% ni 
tashkil etishi mumkin. 
Texnik nazoratga ketgan harajatlar kamayishi mumkin agarda nazoratchining 
o’zi va defekt mahsulotlar ishlab chiqarish jihozlari shu joyda aniqlansa. 
Inspektor texnik inspeksiya tugagach mahsulotni yuklashga ruxsat etadi. 
Ishlab chiqarish ish joylarida texnik inspeksiya 
Ish o’tkazish joylarida texnik inspeksiya jami loyihaga oid omil hisoblanadi. 
Quruvchilar javobgarligi shundaki, qabul qilingan jixozlarni loyiha sifatiga ta’sir 
etuvchi defekt yo’qligini aniqlash. Quruvchilarning ishi sifat qoniqarsizlikni saqlash 
oxirgi zinasi (zveno) hisoblanadi. Agarda ish o’tkazish joylarida material yoki 
jixozlarda defektlar aniqlansa, unda inspektor defektlarni oldini olishi lozim. Yuk 
qabuli vaqtida ham markerovkasini tekshirishi kerak. 
Materiallarni saqlash bo’yicha qurilish maydonida ishlovchi mutaxassislar 
javob berishadi. 
Qurilish guruh tarkibiga malakali inspektorlar kirish kerak. Odatda ular svarka 
sifatini, sinashni buzilishsiz o’tkazilishini, shuningdek, elektrik va aylanuvchan 
jihozlar o’rnatilishini tekshirishadi. 
Ma’lum bo’lishicha, ko’p tomonlama, masalan, tashkiliy-iqtisodiy va loyiha 
menejer masalasi bo’yicha talab darajadagi sifat ko’rsatkichini ta’minlaydi, bunday 
sharoitda loyiha boshqarilishini uslubiga ega bo’lgan holda tartibga solish mumkin. 
Kerakli darajadagi sifat ta’minoti masalasi butun loyihani hayotiy davrini 

---

189 
tuzadi. Har bir o’zining bosqichida masalani maxsus yechimi o’z ifodasini topadi. 
Shuning uchun ham bu bo’limning masalasi bo’lib – loyihani bir nechta uslubiyat 
asosida boshaqarishda qancha uslub defektsiz amalaga oshirilishini aniqlash 
hisoblanadi. 
Yuqori sifatli mahsulot ishlab chiqarish konsepsiyasi tamoyillari: 
sifat - loyihaning ajralmas butun bir elementi; 
sifat – ishlab chiqaruvchining emas, iste’molichining gapi; 
sifat darajasiga kafolat manzili bo’lishi kerak; 
sifat darajasini yuqoriligini yangi texnologiya ta’minlaydi; 
sifat darajasini yuqoriligiga faqat ishchilar mehnati orqali erishishi mumkin; 
faqat natijasini tekshirishdan ko’ra, jarayonni tekshirish samaralidir; 
sifat siyosati korxona siyosatini butun bir ajralmas qismi bo’lib qolishi kerak.