Toshkent davlat pedagogika universiteti professional ta’lim fakulteti tt-101 guruh talabasi Nabiyeva Gulnoraning «Metall va metallmas buyumlarga ishlov berish texnologiyasi» fanidan topshirig’i

4- rasm b. Duradgorlik о‘quv ustaxonalarida ish о‘rinlarining taxminiy joylanish rejasi:
1—kunda; 2—dastgohlar; 3-universal arralash-randalash stanogi; 4— parmalash stanogi; 5—yog‘och-tokarlik stanogi; 6—charx; 7 —о‘qituvchining ish о‘rni; 8 — qо‘l yuvgich; 9 — aptechka; 10 — asbob-uskuna va materiallar jovoni; 11— devor soati



5- rasm.

6-rasm. Duradgorlik dastgoxi.

2. 
   Ilgak qoziq tayyorlashning texnologik xaritasini tuzing.
   

llgak qoziqlari. Tilog och, qayin, qayragoch. yotig'oq. chinor,
shumtol kabi pishiq-puxta yog'ochlardan tayyorlanadi, Qoziq
tayyorlash uchun daraxt shoxlaridan foydalanish mumkin. Qoziqlar
ko'plab ishlatilgani uchun uni markazlar orasida tayyorlanadi. Shuning
uchun qoziqbop yog'och tatilanib markazlar orasiga o rnatiladi va
diavnetri talab etilgan о lchamga keltirib yo'niladi. Sirkulb yoki
masshtab lineyka yordamida ketma-ket bir nechta qoziq (tirnoq, tana va
kallak qismlari) rejalanib xomaki yo'niladi va o'lchovga keltirib
silliqlanadi. Qoziqlarni tayyorlashda tirnoq uzunligi qoziq
o'rnatiladigan taxtaning qalinligiga, diametrini unga bop parma
diametriga moslanadi yoki timoq diametriga mos parma tanlanadi.
Ilgak qoziqlarini tayyorlashda ularga mos andaza keskichlardan
foydalanish mumkin. Ilgak taxtalarining qanday yog/ochdan
tayyorlanishiga qarab qoziqlarni unga mos yog'ochdan tayyorlanadi va
talab etilishiga qarab aliflash, loklash yoki politurlash islilari olib
boriladi.

Ilgak qoziq tayyorlashning texnologik xaritasi quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:
1. Lozim bo'lgan materiallarni tayyorlash: Ilgak qoziq tayyorlash uchun lozim bo'lgan materiallarni tayyorlash kerak. Bu bosqichda kimsa tomonidan ma'lumotlar, kompyuterlar, birinchi sinov modellari va boshqa vositalar yordamida lozim bo'lgan materiallar, masalan, silikon, plastmassa, metal va boshqa yuqori ta'sirli materiallar ishlab chiqarilishi mumkin.
2. Texnologik loyihalarni tuzish: Ilgak qoziq tayyorlash uchun texnologik loyihalar tuzish kerak. Bu, kompyuter dasturlash, 3D modelleme va simulyatsiya, elektronika va boshqa muhandislik texnologiyalari bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Texnologik loyihalar ilgak qoziqning tarkibidagi qismlarni, ularning o'lchamlarini, geometriyasini va ularga bog'liq boshqa muhim xususiyatlarini belgilaydi.
3. Materiallarni qayta ishlash va qayta ishlash usullarini tanlash: Materiallarni qayta ishlash va qayta ishlash usullari ilgak qoziqning tarkibidagi materiallarning xususiyatlarini va qo'llaniladigan texnologiyalarni belgilaydi. Bu bosqichda materialni kesib olish, birlashtirish, shakllantirish, perforatsiya qilish, yo'l qo'yish, yopish va boshqa usullar ishlatilishi mumkin.
4. Qoziq tarkibidagi elektronik qurilmalar va sensorlarni tayyorlash: Ilgak qoziqlarda odatda qoziq tarkibiga elektronik qurilmalar va sensorlar o'rnatiladi. Bu muhim bosqichda elektronik qurilmalar tayyorlanishi, ularga moslashtirilgan elektronik komponentlarni qo'shish, ularning tarkibidagi korpus va kimyoviy substansiyalarni tayyorlash kiritiladi.
5. Qoziq tarkibidagi kuchli yorliq va mangitlarni tayyorlash: Ilgak qoziqlarda kuchli yorliq va mangitlar o'rnatilishi mumkin. Bu bosqichda kuchli yorliq va mangitlarni tayyorlash, ularga moslashtirilgan energetika tizimlarini o'rnatish, ularning korpus va kuchli tilaklarni tayyorlash va ularga bog'liq boshqa muhim texnologiyalar bilan shug'ullaniladi.
6. Qoziqning loyihalarni amalga oshirish va sinovdan o'tkazish: Texnologik loyihalar asosida tuzilgan ilgak qoziqlarning amalga oshirilishi va sinovdan o'tkazilishi lozim. Bu bosqichda tayyorlangan qoziqlar sinovdan o'tkaziladi, ularning ishlab chiqarish jarayonida paydo bo'lgan muammolar aniqlanadi va ularning qo'shimcha moslashuvchanliklari identifikatsiya qilinadi.
7. Ishlab chiqarish va tahrir qilish jarayonlari: Ilgak qoziqlarini ishlab chiqarish jarayonida materiallar, texnologiyalar, qurilmalar va qo'shimcha vositalar ishlatiladi. Bu bosqichda tayyorlangan qoziqlarning ishlab chiqarilishi, ularga moslashtirilgan elektronik komponentlarning o'rnatuzilishi, korpus va kimyoviy substansiyalarning tayyorlanishi va qo'shimcha texnologiyalar bilan sinovdan o'tkazilishi kiritiladi.
Bu bosqichlarning har biri ilgak qoziq tayyorlashning texnologik jarayonida katta ahamiyatga ega. Ular bir-biriga bog'liq bo'lib, ilgak qoziqning yaxshi sifatli, ishonchli va ishlovchi bo'lishini ta'minlayadi. Bu xaritada aks ettirilgan bosqichlar asosida, muhandislar ilgak qoziqni tayyorlashda texnologik jarayonlarni tashkil etishadi. Bu jarayonlar har qanday mahsulotni tayyorlashda ishlatiladigan muhim qollanma va standartlarga amal qilishni talab qiladi.