Toshkent davlat sharqshunoslik instituti markaziy osiyo xalqlari tarixi va manbashunosligi kafedrasi markaziy osiyo tarixiy geografiyasi

Mustaqil ta’lim topshiriqlari

3-semestr
1	Tamg‘ochxon vaqfnomasida Samarqandning 11 asr toponimiyasi	10 ta test tuzish	Slaydlar taqdimoti
2	Tamim ibn Bahrning uyg‘urlar mamlakatiga sayohati.	xarita tuzish	Xarita taqdimoti
3	Jayhun daryosining 12 asr xaritasi	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
4	Mug‘ tog‘ida topilgan arab tilidagi hujjat	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
5	Ismoil Somoniy vaqfnomasida Buxoroning 10 asr toponimiyasi	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
6	“Hudud al-olam” asarida turkiy xalqlar haqida ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
7	Mahmud Koshg‘ariy xaritasidagi noma’lum ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
8	Abu Hafs an Nasafiy asaridagi geografik ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
9	Katalon atlasidagi MO xaritasi	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
10	Sug‘diy toponimlar lug‘ati	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
11	Abu Xafs Nasafiyning “Kitob al-Qand” asarida Samarqandning 12 asr toponimiyasi	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
12	Abu Sa’d Sam’oniyning “Kitob al-ansob” asaridagi O‘rta Osiyoga oid tarixiy geografik ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
13	K.Ptolemey xaritasida O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
14	Narshaxiyning “Buxoro tarixi” dagi georafik ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
15	“Hudud al-olam” asaridagi geografik ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
16	Ibn Havqalning “Surat al ard” asarida Movarounnahr tarixiy geografiyasi	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
17	Al-Idrisiyning O‘rta Osiyo haqidagi geografik ma’lumotlari	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
18	“Bundaxishn” asarida O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi	xaritasini chizish	Slaydlar taqdimoti
19	“Shaxristonho yi Eron” asarida O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi	esse yozish	Slaydlar taqdimoti
20	Arman tilidagi manbalarda O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
21	Gerodot va Ktesiy asarlarida O‘rta Osiyo haqidagi geografik ma’lumotlar	xarita chizish	Slaydlar taqdimoti
22	Boxtar tilidagi yozma manbalardagi geografik ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
23	Simya Szyan asarlarida O‘rta Osiyo tarixiy geografiyasi	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
24	Xitoy yilnomalaridagi georafik ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
25	Syuan Szanning O‘rta Osiyoga sayohati va geografik ma’lumotlari	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
26	Xuey Chaoning O‘rta Osiyo haqidagi ma’lumotlari	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti
27	Kaspiy dengizi haqida tarixiy ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
28	Orol dengizi haqida tarixiy ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
29	Amudaryo haqida tarixiy ma’lumotlar	test tuzish	Slaydlar taqdimoti
30	Sirdaryo haqida tarixiy ma’lumotlar	Daftarga konspekt yozish	Slaydlar taqdimoti

GLOSSARIY

Atamaning o‘zbek tilida nomlanishi	Atamaning ingliz tilida nomlanishi	Atamaning rus tilida nomlanishi	Atamaning ma’nosi
Aleksandriya	Alexandria	Александ­­рия	Aleksandar Makedonskiyning Sharqqa yurishlari oqibatida bosib olingan hududlarda barpo etilgan shaharlar. Aleksandriya nomidagi shahar Sharq­ning bir qancha mamlakatlarida mavjud bo‘lib, ular qadimda Aleksandriya (Misrda), Alek­sand­riya Esxata (Chekka Aleksandriya), Alek­san­driya Mar­g‘i­yona (Turkmanistonda), Oks Aleksan­dri­yasi, Alek­sandriya Ariya (Eronda) deb nom­langan.
Amlok	amlok (property)	aмлок (имущест­во)	1) xonliklar davrida davlat yerlari, ma’muriy birlik; 2) yer egaligi turi; mulklar, yer-suv, kishi tasar­rufi­da­gi narsa va buyumlar amlok deb yuri­tilgan. Xon­lik­larda yirik yer egaligining bir turi bo‘lib, davlat oldidagi xizmatlari uchun shah­zodalar, lashkar­boshilar va amaldorlarga in’om kilingan yer-suv amlok deyilgan. Amlok yerlari­dan davlat xazinasi uchun soliq to‘langan.
Avangard	avant-garde	авангард	(fr. oldindagi qo‘riqchi) - harbiy safar vaqti­da asosiy kuchlarni qo‘riqlash uchun oldinda boruv­chi askariy qism. Avangardning vazifa­si asosiy kuchlarga dushman tomonidan bexos­dan qilinadigan hujumlarga yo‘l qo‘y­mas­lik va asosiy kuchlarning jang qilishi uchun sharoit yaratishdan iborat bo‘lgan. Avangard ba’zi o‘zbek harbiy qismlarida hirovul, avang‘or, mo‘g‘ul lashkarlarida esa manqlay, mang‘lay deb ham yuritilgan.
Baqtra	Bactrim (historical town)	Бактр	Qadimgi shahar. Baqtriyaning markazi, Afg‘o­nis­tondagi Vazirobod (Balx) shahri yaqinida joylashgan. Miloddan avvalgi I ming yillik o‘rtalaridan ma’lum. Rivo­yat­larga ko‘ra, zar­dushtiylik tarqalgan joy, keyinchalik kushon­lar saltanati davrida Markaziy Osiyoda buddizmning yirik mar­kaz­laridan biri bo‘lgan.
Begor	biggar (compulsory service)	бигар (принуди­тельная служба)	(f. - majburiy va bepul xizmat) - O‘rta Osiyoda o‘rta asrlarda mavjud bo‘lgan majburiy ishlab berish maj­bu­riyati bo‘lib, mehnatkash xalq xon va mahal­liy hukmdorlar tarafidan davlat va feo­dal­larning turli qurilishlarida tekinga 12 kunlik ishlab berish majburiyati (hashar). Begor O‘rta Osiyo va Eronda VIII asrdan, Hindiston va Af­g‘o­nistonda esa X asrdan mavjud. Begor majbu­riyati XVIII-XIX asrlar­da ham bo‘lgan. Begorni o‘rta asr Yevropasidagi barshchinaga qiyos­lash mumkin.
Vaqf	Waquf (property at the disposal of religious organiza­tion)	Вакуф	(ar. - xayriya maqsadlarida vasiyat qilingan mulk, vaqfiy mulk) - o‘rta asrlarda masjid, mozor, xana­qo, madrasa va maqbaralar uchun ajra­tilgan yerlar. Bunday yerlar musodara etilgan, davlat hamda yirik yer egalari tomonidan hadya etilgan yerlar hisobiga vujudga keltirilar edi. Mas­jid, madrasa, qabristonlarning asosiy sarf-xara­jat­lari, shuningdek, talaba, mudarris hamda mutaval­li­larga beriladigan nafaqa va maoshlar hammasi vaqf yerlaridan olinadigan daromad hisobidan qop­lanar edi. Vaqf mulklarini mutavallilar bosh­qar­ganlar.
Gipparx	Hipparchus	Гиппарх	Iskandar Zulqarnayn davrida Ahmoniylar davla­ti­dagi satrap o‘rniga tayinlangan viloyat hokimi.