Toshkent davlat transport universiteti «materialshunoslik va mashinasozlik» kafedrasi «mashina va mexanizmlar nazariyasi. Mashina detallari»


 LABORATORIYA ISHINI RASMIYLASHTIRISH NAMUNASI



Yüklə 0,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/16
tarix28.09.2023
ölçüsü0,98 Mb.
#150413
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
05.09Лаборатория кундалиги

 


3. LABORATORIYA ISHINI RASMIYLASHTIRISH NAMUNASI 
3.1. Yassi o‘lchov prujinasini tarirovka grafigi 
3.2. O‘qiy kuch bilan yuklangan yuklangan vintli juftlikni FIK aniqlash 
3.3. Yuk ko‘tarilishida vintli juftlik FIK aniqlash (gayka burab kritilishi) 
O‘qiy 
kuch 
𝐹
𝑎
, N 
Indika-tor 
ko‘rsat-
kichi 
h, mm 
Burovchi 
moment 
(grafik 
bo‘yicha) 
T, N∙mm 
Xarakat 
lantiruv-chi 
kuch ishi 
𝐴
𝑥.𝑘.
= 𝑇 ⋅
2𝜋
Nmm 
foydali 
karshilik 
kuchi ishi 
𝐴
𝑓.𝑘.
= 𝐹
𝑎
⋅ 𝑆
N∙mm 
Vint FIK 
amaliy 
qiymati 
𝜂 =
𝐴
𝑓.𝑘
А
𝑥.𝑘
Vint FIK 
nazariy qiymati 
𝜂 =
𝑡𝑔(𝜙 − 𝜓)
𝑡𝑔𝜓
 
3.4.. Yuk burab tushirilishida vintli juftlik FIK aniqlash (gayka burab tushirilishida) 
O‘qiy 
kuch
𝐹
𝑎
, N 
Indika-
tor 
ko‘rsat-
kichi
h, mm 
Burovch

moment 
(grafik 
bo‘yicha

T, 
N∙mm 
Xarakat 
lantiruv-
chi kuch 
ishi 
𝐴
𝑓.𝑘.
= 𝑇 ⋅ 2𝜋
Nmm 
foydali 
karshilik 
kuchi ishi 
𝐴
𝑓.𝑘.
= 𝐹
𝑎

𝑆
N∙mm
Vint 
FIK 
amaliy 
qiymati 
𝜂 =
𝐴
𝑓.𝑘
А
𝑥.𝑘
Vint 
FIK 
nazariy 
qiymati 
𝜂
=
𝑡𝑔(𝜙 − 𝜓)
𝑡𝑔𝜓
3.5. Eguvchi moment bilan yuklangan vintli juftlikni FIK aniqlash. 
Yuk ko‘tarilishida vintli juftlik FIK aniqlash (gayka burab kritilishi) 
Vintda 
gi 
eguvch

momen

𝑀 =
𝐹
𝑎


N mm 
Indika-
tor 
ko‘rsat-
kichi
h, mm 
Burovch

moment 
(grafik 
bo‘yicha

T, 
N∙mm 
Xarakat 
lantiruv-
chi kuch 
ishi 
𝐴
𝑥.𝑘.
=
𝑇 ⋅
2𝜋
Nmm 
foydali 
karshilik 
kuchi ishi 
𝐴
𝑓.𝑘.
= 𝐹
𝑎

𝑆
N∙mm
Vint 
FIK 
amaliy 
qiymati 
𝜂 =
𝐴
𝑓.𝑘
А
𝑥.𝑘
Vint 
FIK 
nazariy 
qiymati 
𝜂
=
𝑡𝑔𝜓
𝑡𝑔(𝜓 + 𝜙)
Yuk burab tushirilishida vintli juftlik FIK aniqlash (gayka burab tushirilishida) 
V
intda gi 
eguvch

momen

𝑀 =
𝐹
𝑎


N mm 
I
ndika-tor 
ko‘rsat-
kichi
h
, mm 
B
urovchi 
moment 
(grafik 
bo‘yicha

T, 
N∙mm 
Xa
rakat 
lantiruv-
chi kuch 
ishi 
𝐴
𝑥.𝑘.
=
𝑇 ⋅
2𝜋
Nmm 
foyd
ali karshilik 
kuchi ishi 
𝐴
𝑓.𝑘.
=
𝐹
𝑎
⋅ 𝑆
N∙m
m
Vint 
FIK amaliy 
qiymati 
𝜂 =
𝐴
𝑓.𝑘
А
𝑥.𝑘
Vint 
FIK nazariy 
qiymati 
𝜂
=
𝑡𝑔𝜓
𝑡𝑔(𝜓 + 𝜙)
7. 
𝜂 = 𝑓(𝑃)
bog‘liqlik grafigini tuzish . 
4. Xulosa: 


Laboratoriya ishini himoya qilish bo‘yicha nazariy va amliy topshiriqlarning ishlanmasi. 


8 - LАBORАTORIYA ISHI 
 
MAVZU: VINTSIMON PRUJINALARNI SIQILISH VA CHOʼZILISHDAGI 
XARAKTERISTIKALARINI OʼRGANISH. 
 
1. Qurilma ishini tavsifi. 
Vintsimon prujina tavsifini o‘rganish, sxemasi o‘quv stendida ko‘rsatilgan qurilmasida 
bajariladi. qurilma quyma asosdan 1, yuqori qismiga o‘rnatilgan chervyakli reduktordan 2 va 
trubkasimon ustundan 2 iborat. Reduktor chervyakdan 4 va chervyakli g‘ildirakdan 5, g‘ildirak valiga 
o‘rnatilgan va trubkasimon ustun ichiga joylashtirilgan tik – yuruvchi vintdan 6 iborat. Yuruvchi vint 
gaykasi 7 vtulka 8 bilan biriktirilgan («Ustunni bo‘ylama kesimi» chizmasida B – B kesimga qarang). 
Vtulkaga kronshteyn 9 o‘rnatilgan, va uni vtulka bo‘yicha dastakni 10 qo‘lda xarakatlantirib kerakli 
xolatga o‘rnatish mumkin. Kronshteynni xarakatlantirish va o‘rnatish yassi o‘lchov prujinasini 
tarirovka qilishda va cho‘ziluvchi prujinalardan siqiluvchi prujinalar ishiga o‘tishda va aksincha
bajariladi. Yassi o‘lchov prujinasiga ishchi ramka 12 ikki sharnirga 13 o‘rnatilgan. Ramkani yuqori 
qismiga va kronshteynga cho‘ziluvchi prujinalarni o‘rnatish uchun ikkita ilgak maxkamlangan 14, 
15. Ramkani pastki qismiga va kronshteynga siqiluvchi prujinalarni o‘rnatish uchun ikkita pog‘onali 
tayanchlar 16, 17 o‘rnatilgan. 
Ramkani pastki qismida ikki teshik bo‘lib, bu teshiklarga plankaga 19 o‘rnatilgan ikkita 
yo‘naltiruvchi shtiftlar 18, tirqish bilan kiradi. Shu shtiftlar yordamida ishchi ramka yassi o‘lchov 
prujinasini egilishiga mos qiymatga vertikal siljishga imkoni bo‘ladi. Ustunni yuqori qismiga 
indikator 21 bilan kronshteyn 20 o‘rnatilgan va indikator o‘lchov boshchasi yassi o‘lchov prujinasiga 
tiralib turadi. Ishchi ramkaga o‘lchov lineykasi 22 maxkamlangan, qo‘zg‘aluvchan kronshteynga 9 
prujina deformatsiyasini 0.1 mmgacha aniqlikda aniqlashga imkon beradigan nonius o‘rnatilgan.
2. Laboratoriya ishini o‘tkazish metodikasi. 
2.1. Ishni bajarish ketma-ketligi. 
Dastak 23 ni aylantirib, vtulka 3 ni eng yuqorigi xolatga qo‘yiladi. Kronshteyn 9, ham dastak 
10 bilan bo‘shatilib vtulkaning eng yuqorigi qismiga qo‘yiladi. Indikator strelkasi siferblatni 
aylantirish orqali nolga o‘rnatiladi. 
Indikator strelkasi yuk qo‘yishdan oldin bir necha marta ramkaning pastki qismiga yengil 
bosib nolda turishini ta’minlash lozim va stabil xolatdagi joylashishdan keyin, siferblatni aylantirib 
nolga keltiriladi. 
Pog‘onali tayanch 17 ni olib, uni o‘rniga 1 kg, 2 kg, 3 kg, 4 kg, 5 kg li yuk qo‘yilib har bir 
yuk qo‘yilgandagi indikator ko‘rsatkichini olib millimetrli qog‘ozga tarirovka grafigi quriladi. 

Yüklə 0,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin