Toshkent kimyo texnalogiya instituti Shahrisabz filiali
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
t
Ct Bt At R R t
(3)
0 dan +630 C 0 gacha oraliqda esa, , 1 2 0 Bt At R R t
(4)
tarzida ifodalanadi, bunda R t va R
0 mos ravishda t va 0 С haroratda platina qarshiligi А, В, С – o’zgarmas koeffitsientlar bo’lib, uning qiymati termometrni darajalashda O 2 , H 2 O va oltingugurtning qaynash nuqtalari bo’yicha aniqlanadi. Standart qarshilik termometrida qo’llaniladigan ПЛ – 2 markali platina uchun (3) va (4) tenglamalardagi koeffitsientlar quyidagi qiymatlarga ega: А = 3,96847 10 -3
С -1 ; В = - 5,847 10
С -1 ; С = - 4,22 10 -12 С -1 . Platinaning kamchiliklaridan biri uning tiklovchi muhitda metall bug’lari, uglerod oksidi va boshqa moddalar bilan ifloslanishidir. Yarimo’tkazgich termometr qarshiligi (termorezistor qarshiligi) bilan harorat orasidagi bog’lanish quyidagicha ifodalanishi mumkin:
T T T T B R R T 0 0 0 exp
(5)
R 0 qiymat T 0 haroratda termometr qarshiligi bilan aniqlanadi, B qiymat esa, termometr tayyorlaydigan yarimo’tkazgich materialiga bog’liq. - 100 dan + 300 C 0 gacha haroratlarni o’lchash uchun oksidlanuvchi yarim o’tkazgich materiallardan foydalaniladi. Yarimo’tkazgichli termometrlar ko’proq termosignalizatsiya va avtomatik himoya qo’rilmalarida qo’llaniladi.
2. Qarshilik termometrlarining to’zilishi Qarshilik termometrlari termoelement va tashqi himoya armaturadan tuzilgan. Metall qarshilik termometrlarining sezgir elementi, odatda, shisha, kvars, keramika, smola yoki plastmassadan qilingan karkasga o’ralgan sim yoki lentadan iborat. Sezgir element termometr o’zining qisqichlariga o’lchov asbobiga boradigan simlar ulangan.
– berkitish va mahkamlash gaykasi; 3 – termoelektrik o‘zgartgichining o‘lchov boshchasi; 4 – nazorat o‘lchov asbobi bilan sezgir element (termojuft) orasidagi bog‘lanish joyi; 5 – texnik yo‘riqnoma va ma’lumoti.
Qarshilik termoo‘zgartkichlari quyidagi o‘zgartirishning nominal statikali xarakteristikali qilib ishlab chiqariladi: platinali – 10P, 50P, 100P, misli – 10M, 50M, 100M. Xarakteristikani shartli belgisini soni 0 °C da termoo‘zgartkichlarni qarshiligini ko‘rsatadi. Ustunligini soniga ko‘ra yuqori aniqlik va o‘zgartkich xarakteristikasini stabilligi, kriogen haroratini o‘lchash imkoniyati, ko‘rsatkichni masofali uzatish va avtomatik himoya qilishni amalga oshirish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Kamchiligi sifatida esa ob’yekt nuqtasida haroratni o‘lchashga yoki individual ta’minot manbai, muhim inertlik talab qilinadigan o‘lchaydigan vositaga mo‘ljallanmagan sezgir elementining katta hajmga ega bo‘ladi.
Mis qarshilik termometrlarining sezgir elementi 0,1 mm diametrli karkasga bir necha qavat o’ralgan, izolyatsiya qilingan mis simlardan tashkil topgan. Sim qavatlari uzaro va karkas laki bilan maxkamlanadi. Simning ikkala uchga 1 – 1,5 mm diametrli mis quloqchalar kavsharlanadi. Sezgir element himoya qobig’iga joylashtiriladi. Karkasliklardan tashqari bu termometrlarning karkassiz sezgir elementlari ham chiqariladi. Sezgir element 1 izolyatsiya qilingan 0,08 mm diametrli simdan induktivliksiz karkassiz uramga ega bo’lgan holda yasaladi (1-rasm).
Mis qarshiligi termometrining sezgir elementi Aloxida qavatlari lak bilan maxkamlanadi va sungra barcha sezgir elementlar Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|