UzMobile
Hisob-varaqni
to‘ldirish
3 000
2 820
120
1
Bilayn
Hisob-varaqni
to‘ldirish
344 400
323 990
13 522
114
UCell
Hisob-varaqni
to‘ldirish
514 905
484 549
20 058
218
Jami:
862 305
811 359
33 700
333
Provayder
Naqd so‘mma
Plastik
kartalar-
dan so‘mma
Qayd
etilgan
naqd so‘mma
Depozitdan
olingan
naqd so‘mma
Haq
Tranzak-
siyalar
soni
UzMobile
3 000
0
2 820
2 880
120
1
Bilayn
344 400
0
323 990
330 878
13 522
114
Ucell
514 905
0
484 549
494 847
20 058
218
Jami
862 305
0
811 359
828 605
33 700
333
Yuqorida keltirilgan muomalalar korxona buxgalteri tomonidan quyidagi tartibda hisobga
olingan:
Xo‘jalik operatsiyasining
mazmuni
So‘mma
(so‘m)
hisobvaraqlar
korrespondensiyasi
Debet
kredit
Bosh agent bilan shartnoma tuzish chog‘ida kafillik
badali o‘tkazilgan
1 500 000
5530
4890
5110
5530
Jismoniy shaxslardan naqd pul mablag‘lari (to‘lovlar)
qabul qilingan
862 305
5010
4890
Naqd pul mablag‘lari inkassatsiyalangan
862 305
5710
5531
5010
5710
Aholidan to‘lovlarni qabul qilish bo‘yicha ko‘rsatilgan
xizmatlar uchun olingan haq so‘mmasi aks ettirilgan
33 700
5110
4890
5531
9030
Maxsus hisobvaraqdan pul mablag‘lari bosh agentga
kafillik badali sifatida o‘tkazilgan
828 605
4890
5531
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib,
auditorlik dalolatnomasini tuzing.
ASOSIY ADABIYOTLAR
55.
Karla M.Johnstone, Audrey A.Gramling, Larry E.Rittenberg. Auditing a risk-based
approach to conducting a quality audit. USA, 2014 910 pages
56.
Advanced Auditing and Assurance by Louise Kelly, March 2013
57.
Wally Smieliauskas
,
Kate Bewley
. Auditing: An International Approach Hardcover.
McGraw-Hill Ryerson; 6 edition. 800 pages
58.
David O'Regan. International Auditing: Practical Resource Guide 1st Edition, Wiley; 1
edition, 312 pages.
12-MAVZU: TOVAR-MODDIY ZAXIRALAR
AUDITI
12-MAVZU: TOVAR-MODDIY ZAXIRALAR AUDITI
MAVZU BO‘YICHA MASALALAR
Masala. Korxona chet tashkilot kuchi bilan sex qurmoqda. Buning uchun qurilish tashkiloti
bilan pudrat shartnomasi tuzildi .Shartnomaga ko‘ra pudrat tashkiloti obyektni zarur materiallar
bilan ta’minlashi, shuningdek, ularning saqlanishi va qurilish subyektigacha tashilishini tashkil
qilishi kerak. Buyurtmachining o‘z omborida pudrat tashkilotiga berish majburiyatini olgan
3000000 so‘mlik so‘mmadagi materiallar, shu jumladan QQS-500 000 so‘m mavjud. Pudratchi
uchun sexning umumiy smeta qiymati 70 mln so‘m (QQS bilan birga) Buyurtmachi subyektni 70
mln so‘mlik qiymat bo‘yicha kirim qiladi.
Talab qilinadi:
4.
Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini
tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
5.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
6.
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
Masala. Shakar ishlab chiqarish zavodidan temiryo‘l orqali ulgurji savdo tashkilotiga 25 tonna
shakar jo‘natilgan. Yuk ortilgan vagon belgilangan stansiyaga 21.12.da kelgan va yuklarni
tushirishga berilgan. Shakarni qabul qilish paytida 23.12 kuni dalolatnoma rasmiylashtirilib,
komissiya tarkibiga ombor mudiri T.Nizomov va O.Egamovlar va buxgalter N.Qosimovlar
kiritilgan. Dalolatnomada ko‘rsatilishicha mol yetkazib beruvchining hujjatiga muvofiq 25000 kg
shakar, har bir kilogrammi 120 so‘mdan umumiy so‘mmasi 3000000 so‘mni tashkil qiladi. Shakarni
tortib ko‘rilganda 150 kg shakar so‘mmasi 18000 so‘m kam kelganligi ko‘rsatilgan. Qabul qilish
dalolatnomasiga asosan 24850 kg shakar buxgalteriyada kirimga olingan. Kamomad so‘mmasi
2010 «Ishlab chiqarish xarajatlari» schotiga hisobdan chiqarilgan. Dalolatnoma hech kim
tomonidan tasdiqlanmagan. Shakarni tashish paytidagi tabiiy kamayish normasi 0,15% etib
belgilangan.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshiring
va holatga baho bering.
Masala. Auditorlik tekshiruvi jarayonida auditor quyidagilarni aniqladi: Hisobot davri boshiga
materiallar qoldig‘i 2000 ming so‘m bo‘lib, hisobot davrida asosiy ishlab chiqarish uchun 1000
ming so‘mlik, yordamchi ishlab chiqarishga 200 ming so‘mlik, transport vositalarining remonti
uchun 50 ming so‘mlik, boshqaruv extiyojlari uchun 10 ming so‘mlik, yotoqxonani ta’mirlash
uchun 70 ming so‘mlik material sarflangan. Ushbu muomalalarni aks ettirish uchun buxgalteriya
hisobida quyidagi yozuvlar qilingan:
Debet 2010 «Asosiy ishlab chiqarish» -1000 ming so‘m;
Debet 2310 «Yordamchi ishlab chiqarish» -200 ming so‘m;
Debet 2510 «Umumishlab chiqarish xarajatlari» -60 ming so‘m;
Debet 9410 «Sotish xarajatlari» -70 ming so‘m;
Debet 9420 «Ma’muriy-boshqaruv xarajatlari» -180 ming so‘m;
Kredit 1000 «Materiallar» -1330 ming so‘m.
Talab qilinadi: Materiallarni hisobdan chiqarish bilan bog‘liq noto‘g‘ri buxgalteriya
provodkalarini aniqlang. Auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
Masala. Chakana savdo faoliyati bilan shug‘ullanuvchi korxona tomonidan ikki kamerali
sovutkich 800 ming so‘mga sotildi. Uning xarid qiymati 620 ming so‘mni tashkil qiladi. Ushbu
tovarda yashirin nuqsonlar borligi aniqlanganligi sababli xaridor bir haftadan keyin uni qaytarib
berdi, o‘z navbatida, unga o‘zi to‘lagan to‘lov so‘mmasi qaytarildi. Korxonada tovarlar hisobi
sotish narxi bo‘yicha yuritilgan. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi operatsiyalar
quyidagicha buxgalteriyada hisobga olingan:
T/r
Xo‘jalik
operatsiyalarining
mazmuni
So‘mma,
so‘m
Hisobvaraqlar
korrespondensiyasi
Yozuvlarni
tasdiqlovchi
hujjatlar
Debet
Kredit
1
Xaridorga sotilgan tovar uchun
tushum olindi
600 000
6990
5010
Tovarni qabul qilish yuk-xati
2
Sotilgan tovar qiymati hisobdan
chiqarildi
600 000
2920
9120
9120
2980
Tovarni qabul qilish yuk-xati,
kassa chiqim orderi
3
Sotilgan tovar bo‘yicha savdo
ustamasi hisobdan chiqarildi
280 000
9020
9040
Buxgalteriya
ma’lumotnomasi-hisob-kitobi
4
Xaridor tomonidan tovarni
qaytarish aks ettirildi
600 000
9040
6990
Qo‘shimcha hisobvaraq-
faktura
5
Xaridorga pul so‘mmasini
qaytarish aks ettirildi
600 000
5010
9020
Buxgalteriya
ma’lumotnomasi-hisob-kitobi
6
Tovarning sotish qiymati va
qaytarilgan tovarga savdo
ustamasi tiklandi
800 000
280 000
9120
2920
Buxgalteriya
ma’lumotnomasi-hisob-kitobi
7
Yalpi tushumga tuzatishlar
kiritildi
600 000
2980
9120
Buxgalteriya
ma’lumotnomasi-hisob-kitobi
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
2. Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga
olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
Masala. Korxona mol yetkazib beruvchidan 270000 so‘mlik (QQS 45000) qurilish
materiallari sotib oldi .shartnomada 45% oldindan tulov nazarda tutilgan .kolgan so‘mma 2 oyga
kechiktiriladi. To‘lov muddati kechikkani uchun kechiktirilgan so‘mmaning 7% miqdorida haq
to‘lanadi.
Debet 4310-“Tovar yetkazib beruvchi va pudratchilarga TMB hisobidan berilgan bo‘naklar”
schoti -21500 so‘m;
Kredit 5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -21500 so‘m;
Debet 1050-“Qurilish mollari” schoti-225000 so‘m;
Kredit 6010-“Mol yetkazib beruvchilarga to‘lanadigan schotlar” schoti-225000 so‘m;
Debet 4410-“Soliq bo‘yicha bo‘nak to‘lovlar” schoti -45000 so‘m;
Kredit 6010-“Mol yetkazib beruvchilarga to‘lanadigan schotlar” -schoti -45000 so‘m;
Debet 6010-“Mol yetkazib beruvchilarga to‘lanadigan schotlar” -schoti -148500 so‘m;
Kredit 5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -148500 so‘m;
Debet 9610-“Foizlar ko‘rinishidagi xarajatlar” schoti -10395 so‘m;
Kredit 6920-“To‘lanadigan foizlar” schoti -10395 so‘m;
Debet 6920-“To‘lanadigan foizlar” schoti -10395 so‘m;
Kredit 5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -10395 so‘m.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini
tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
Masala. To‘qimachilik korxonasi may oyida bo‘yoq sotib olish va sarflash bo‘yicha quyidagi
operatsiyalar amalga oshirgan.
- 2-mayda 1 kg uchun 1200 so‘mdan 100 kg bo‘yoq olidi;
- 9-mayda 1 kg uchun 1170 so‘mdan 300 kg bo‘yoq olindi;
- 12-mayda ishlab chiqarishga 210 kg bo‘yoq sarflandi:
- 20-mayda 140 kg bo‘yoq sarflandi;
- 25-maydan 1 kg uchun 1230 so‘mdan 500 kg bo‘yoq olindi;
- Korxonada 1-may holatiga bo‘yoq zaxirasi bo‘lmagan. Korxona uzliksiz hisob tizimidan
fodalanadi;
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Bunday holatda auditorlar qanday yo‘l tutishlari lozim?
Masala. Korxona materiallar qiymatini hisob bahosi bo‘yicha aks ettiradi. Oktyabr oyi
boshidagi holatga ko‘ra quyidagilar hisobda turgan;
- Ombordagi material qoldig‘i -600000 so‘m.
- 1610-“Materiallar qiymatidagi og‘ishlar” schotning kreditidagi saldo 80000 so‘m.
- Oktabrda hisob bahosi bo‘yicha 800000 so‘mlik materiallar kirim qilindi. Mol yetkazib
beruvchilar hisob-kitob hujjatlariga ko‘ra materiallarni tannarxi 720000 (QQS 120000 so‘m) tashkil
qiladi. Oktabrda 1150000 so‘mlik hisob bahosi bo‘yicha material asosiy ishlab chiqarishga
sarflandi.
Debet 1010-“Xomashyo va materiallar” schoti - 800000 so‘m;
Kredit 1510-“Materiallarni tayyorlash va sotib olishning hisobvaraqlari” schoti -800000 so‘m;
Debet 4410-“Soliq bo‘yicha bo‘nak to‘lovlar” schoti - 120000 so‘m;
Kredit 6010-“Mol yetkazib beruvchilarga to‘lanadigan schotlar” schoti -120000 so‘m.
Debet 1510-“Materiallarni tayyorlash va sotib olishning hisobvaraqlari” schoti -200000 so‘m;
Kredit 6010-“Materiallar qiymatidagi og‘ishlar” schoti -200000 so‘m.
Talab qilinadi:
4.
Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini
tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
5.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
6.
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
Masala.
Auditorlik tekshiruvi jarayonida yagona soliq to‘lovi va QQS to‘lovchisi bo‘lgan
korxona subyekt qurilishidan ortib qolgan qurilish materiallarini 1 050 ming so‘mga sotganligi, shu
jumladan bunda QQS 175 ming so‘mni tashkil etganligi aniqlandi. Ushbu qurilish materiallarining
haqiqatdagi tannarxi 600 ming so‘mni tashkil qilgan. Xaridor tegishli to‘lovni korxonamizning
hisobraqamiga to‘liq hajmda o‘tkazib bergan. O‘z navbatida korxona buxgalteri tomonidan 21-sonli
BHMSga muvofiq, mazkur operatsiyalar buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettirilganligi
aniqlandi:
T/r
Xo‘jalik
operatsiyalarining mazmuni
So‘mma,
ming so‘mda
Hisobvaraqlar
Korresponden-
siyasi
Yozuvlarni
tasdiqlovchi hujjatlar
Debet
Kredit
1.
Materiallarni xarid qiluvchidan pul
mablag‘larining kelib tushishi aks ettirildi
1 050
5010
6010
Oldi-sotdi shartnomasi, bank
ko‘chirmasi, kassa kirim va
chiqim orderlari
2.
Ilgari olingan bo‘nak hisobga olindi
1 050
6010
4010
Shartnoma, bank ko‘chirmasi
va materiallar harakati
bo‘yicha oborot qaydnomasi
3.
Materiallarni sotish aks ettirildi
1 050
6410
9220
Yukxati, hisobvaraq-faktura,
limit-zabor kartalari
4.
Hisoblab yozilgan QQS aks ettirildi
175
9220
4010
Kassa chiqim orderi,
hisobvaraq-faktura
5.
Materiallarning sotib olish qiymati
hisobdan chiqarildi
600
9320
1090
Oldi-sotdi shartnomasi,
Yukxati, hisobvaraq-faktura
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar buxgalteriya hujjatlari va schotlarida
to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
Masala. Tekshirilayotgan korxona 1000 kg moyli bo‘yoq sotib olgan. Buxgalter tomonidan
materiallar hisobi haqiqiy tannarx bo‘yicha yuritilgan. Yetkazib beruvchining hisob-kitob
hujjatlariga muvofiq 1 kg bo‘yoq narxi 3700 so‘mni tashkil etgan, shu jumladan QQS - 617 so‘m.
Bo‘yoq vositachi tashkilot orqali sotib olinib, uning xizmatiga haq to‘lash bo‘yicha xarajatlar 120
000 so‘mni, shu jumladan QQS 20 000 so‘mni tashkil etgan.
Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirgan operatsiyalar buxgalteriya hisobida
quyidagi tartibda aks ettirilgan:
Xo‘jalik
operatsiyalarining
mazmuni
So‘mma,
ming so‘m
Hisobvaraqlar
korrespondensiyasi
Yozuvlarni
tasdiqlovchi hujjatlar
Debet
Kredit
Moyli bo‘yoq kirim qilindi
(3700 x 1 000)
3 700
1010
6010
Shartnoma,
hisob-kitob hisobvarag‘idan
bank ko‘chirmasi
Vositachi tashkilotning
xizmatiga haq to‘lash bo‘yicha
xarajatlar hisobga olindi
120
1010
6010,
6990
Shartnoma
O‘tkazib beruvchiga bo‘yoq
qiymati va vositachi
tashkilotning xizmat haqi
to‘landi
3 820
6010,
6990
5110
Yukxat,
hisobvaraq-faktura
Talab qilinadi:
4.
Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar buxgalteriya hujjatlari va schotlarida
to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
5.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
6.
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
PUL MABLAG‘LARI AUDITI
MAVZU BO‘YICHA MASALALAR
Masala. Yangi tashkil etilgan korxonaning hisob raqamidan uning kassasiga 5400 ming so‘m
olingan. Shundan 4 600 ming so‘m oyning 2-yarmi uchun ish haqi to‘lashga; 600 ming so‘m
xizmat safari xarajatlariga; 200 ming so‘m xo‘jalik ehtiyojlariga sarflangan. Korxona buxgalteri
tomonidan esa yuqoridagi muomalalar quyidagi buxgalteriya yozuvlari va hujjatlari asosida hisobga
olingan:
T/r
Xo‘jalik
operatsiyalarining
mazmuni
So‘mma
(ming
so‘mda)
Hisobvaraqlar
Korresponden
siyasi
Yozuvlarni
tasdiqlovchi
hujjatlar
Debet
Kredit
1
Korxona kassasiga uning hisob
raqamidan pul mablag‘lari kelib
tushganligi aks ettirildi
5 300
5110
5210
Kassir hisoboti, chiqim kassa
orderi, xizmat safari haqidagi
buyruq, bo‘nak hisobi
2
Korxona xodimlariga ish haqi
bo‘yicha qarzlar to‘lovi aks ettirildi
4 500
6510
5110
Kassir hisoboti, chiqim kassa
orderi,
3
Xizmat safari xarajatlari uchun
so‘mmalarni hisobdorga berish aks
ettirildi
500
4120
5210
Kassir hisoboti, chiqim kassa
orderi, xizmat safari haqidagi
buyruq, bo‘nak hisobi
4
Xo‘jalik xarajatlari uchun
so‘mmalarni berish aks ettirildi
100
4220
5210
Ish haqini berish uchun qaydnoma
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?Я
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
Masala. Ishlab chiqarish korxonasini auditorlik tekshiruvidan o‘tkazish vaqtida quyidagilar
aniqlandi:
5)
Korxona xodimlariga meditsina xizmati ko‘rsatish uchun pul to‘langan:
Debet 2510 “Umumishlab chiqarish xarajatlari” schoti – 3000000;
Kredit 5110 “Hisob-kitob schoti” schoti- 3000000;
6)
Korxona xodimlari farzandlarining dam olishlari uchun lagerga putyovka olingan:
Debet 9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schoti – 1500000;
Kredit 5110 “Hisob-kitob schoti” schoti- 1500000;
7)
Oborot mablag‘larini to‘ldirish uchun olingan qisqa muddatli kredit foizi to‘langan:
Debet 6810 “Qisqa muddatli kreditlar” schoti – 74000;
Kredit 5110 “Hisob-kitob schoti” schoti – 74000;
8)
8- mart «Xotin-qizlar bayrami» munosabati bilan sovg‘a olingan:
Debet 9420 “Ma’muriy-boshqaruv xarajatlari” schoti – 270000;
Kredit 5010 “Kassa” schoti – 270000.
Talab qilinadi:
4.
Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
5.
Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
6.
Xarajatlarni hisobga olishdagi xatoliklarni aniqlang.
Masala. 10 - fevralda savdo tashkiloti bosh kassasi inventarizatsiya qilindi. Bosh kassir
auditorlar komissiyasiga naqd 125000 so‘m borligini e’lon qildi. Kassa hisoboti ma’lumoti bo‘yicha
shu kun boshiga naqd pul qoldig‘i 25600 so‘m bo‘lgan. 10 - fevral kuni № 151 - kassa kirim orderi
bo‘yicha 1-kassaga 30000 so‘m pul tushgan va shu so‘mma kirim qilingan. Shuningdek 2-kassaga
tushgan 27000 so‘m № 152 - kassa kirim orderi bo‘yicha kirim qilingan. 10 - fevraldagi № 137-
kassa chiqim orderi bo‘yicha bankka 44800 so‘m topshirilgan.
Bosh kassir quyidagi shaxslarga maoshgacha pul berganligini tushuntirish xatida ko‘rsatib
o‘tgan:
Sotuvchi S.G.Hamidovaga 55000 so‘m.
Ishchi A.SH.Ahmedovaga 40000 so‘m.
Kassir L.A. Abdullayeva 35000 so‘m.
Kassir fikri bo‘yicha bu so‘mmalar ish haqi beriladigan kun yuqoridagi shaxslardan ushlab
qolinadi.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Inventarizatsiya bilan bog‘liq tadbirlarni amalga oshiring. Holatga baho bering.
Masala. Bank tomonidan korxona kassasiga naqd pul qoldig‘i me’yori 20000 so‘m qilib
belgilangan. Tekshirilayotgan davr mobaynida 5010-«Kassa» schoti bo‘yicha registrda hamda kassa
hisobotida naqd pul qoldig‘i ko‘rsatilgan.
1-fevralda 35000 so‘m;
18-fevralda 760000 so‘m;
1-martda 220000 so‘m;
1-aprelda 286500 so‘m;
15-aprelda 148700 so‘m;
2-mayda 137000 so‘m;
15-mayda 128000 so‘m;
5- iyunda 472700 so‘m;
1-iyulda 127000 so‘m;
10-iyulda 168000 so‘m;
1-avgustda 113000 so‘m;
10-sentabrda 157000 so‘m;
10-Oktabrda 158000 so‘m;
12-dekabrda 158000 so‘m.
Savdo korxonalari uchun ish haqi berish sanasi har oy uchinchi yoki o‘n yettinchi kuni qilib
belgilangan.
Talab qilinadi: Kassada inventarizatsiya qoidalari buzilgan yoki yo‘qligini aniqlang?
Masala. Aprel oyida korxonada 400 dollar valuta sotildi. Valuta sotilgan sanada valuta kursi
1dollar = 2054,5 so‘mni tashkil qilgan. Bu muomala korxona buxgalteriya hisobida quyidagicha aks
ettirilgan:
5.
Realizatsiya qilingan valuta so‘mmasi joriy schotidan hisobdan chiqarildi:
Debet 5710-“O‘tkazilgan yo‘ldagi pullar (turlari bo‘yicha)” schoti -821800 so‘m;
Kredit 5220-“Chet eldagi valuta schoti” schoti -821800 so‘m;
6.
Realizatsiya qilingan valuta so‘mmasi bo‘yicha hisob-kitob schotiga pul kirim qilindi:
Debet 5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -821800 so‘m.
Kredit 5710-“O‘tkazilgan yo‘ldagi pullar (turlari bo‘yicha)” schoti -821800 so‘m,
7.
Valuta sotilgani uchun bankning komission xizmat haqi hisobdan chiqarildi:
Debet 9430-“Boshqa operatsion xarajatlar” schoti -2650 so‘m.
Kredit 5110-“Hisob-kitob schoti” schoti -2650 so‘m,
8.
Valutani sotish bo‘yicha foyda so‘mmasi aks ettirildi:
Debet 5710-“O‘tkazilgan yo‘ldagi pullar (turlari bo‘yicha)” schoti -1600 so‘m.
Kredit 9220-“Boshqa aktivlarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishi” schoti -1600 so‘m.
Debet 9220-“Boshqa aktivlarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishi” schoti -1600 so‘m,
Kredit 9320-“Boshqa aktivlarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishidan olingan foyda”
schoti -1600 so‘m,
Talab qilinadi: Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to‘g‘ri hisobga
olinganligini tekshirib, auditorlik dalolatnomasini tuzing.
Masala. Kontrakt bo‘yicha Polshaga 6120 dollarga uskunalar sotildi. Valutaga sotilgan asosiy
vositalar korxona buxgalteri tomonidan buxgalteriya hisobida quyidagicha buxgalteriya yozuvlari
orqali hisobga olingan:
Debet 9210-“Asosiy vositalarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishidan olingan foyda”
schoti -400000 so‘m;
Kredit 0130-“Mashina va uskunalar” schoti -400000 so‘m.
Debet 0230-“Mashina va uskunalarning eskirishi” schoti -392000 so‘m;
Kredit 9210-“Asosiy vositalarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishidan olingan foyda”
schoti -392000 so‘m;
Debet 4010-“Xaridor va buyurtmachilardan olinadigan schotlar” schoti -979200 so‘m;
Kredit 9210-“Asosiy vositalarning sotilishi va boshqacha chiqib ketishidan olingan foyda”
schoti -979200 so‘m;
Debet 4710-“Xodimlarning kreditga berilgan tovarlar bo‘yicha qarzlari” schoti -195840 so‘m;
Kredit 6410-“Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarzlar (turlari bo‘yicha)” schoti -195840 so‘m.
Xaridor to‘lovni ikki marta amalga oshiradi.
3)
15.08. sanada 35000 doll. 868000 so‘m. Shu sanada 1 doll.= 24,8 so‘m.
4)
06.09. sanada 5000 doll. 126000 so‘m. Shu sanada 1 doll. = 25,2 so‘m.
Uskuna jo‘natish qabul-topshirish akti bo‘yicha 10.09.da amalga oshirildi. Shu sanada doll.
kursi 25,4 so‘mni tashkil etgan.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Bunday holatda auditorlar qanday yo‘l tutishlari lozim?
Masala. Auditor bosh daftar va kassa daftarini schotlari oborotlarini tekshirib bir necha
xo‘jalik muomalalariga oydinlik kiritdi. Bosh daftar hamda kassa daftarida quyidagicha provodkalar
keltirilgan.
Debet 5010-“Milliy valutadagi pul mablag‘lari” schoti;
Kredit 2310-“Yordamchi ishlab chiqarish” schoti.
Debet 5010-“Milliy valutadagi pul mablag‘lari” schoti;
Kredit 9030-“Bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlardan olingan daromadlar” schoti.
Boshlang‘ich hujjatlar va unga ilova hujjatlarida kassaga naqd pul tushganligi ma’lum bo‘ldi.
Naqd pul quyidagilar uchun tushgan:
A) Korxona avtotransportlaridan foydalanganlik uchun 8500 so‘m;
B) Omborda ba’zi tovarlarni saqlaganligi uchun 12000 so‘m;
С) Ortish tushirish xizmatlari uchun 10800 so‘m.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib,
auditorlik dalolatnomasini tuzing.
Masala. Tekshirilayotgan korxona chakana savdo bilan shug‘ullanadi. Korxona
do‘konlarining biri Paynet xizmatlarini ko‘rsatgan. Unga maxsus hisobvaraq ochilib, avval-boshdan
1 500 000 so‘m o‘tkazilgan. Quyida ko‘rsatilgan Paynet xizmatlari bo‘yicha oylik yakuniy
hisobotlar ilova qilingan.
Tranzaksiya bo‘yicha agentning yakuniy hisoboti
Provayder
Servis
So‘mma
Hisob-
varaqqa
so‘mma
Agentning
vositachilik
haqi
Tranzaksiya-
lar soni
Dostları ilə paylaş: |