Toshkent Moliya instituti bugalteriya hisobi va audit yo’nalishi SBHA85-guruh talabasi Begaliev Elbekning xalqaro moliya fanidan taqdimoti
O‘zbekistonning xalqaro valyuta munosabatlaridagi ishtirokini ifodalovchi ko‘rsatkichlarni baholash Oʻzbekiston iqtisodiyotida xalqaro valyuta munosabatlari muhim oʻrin tutadi. Taraqqiyot uchun katta salohiyatga ega bo‘lgan mamlakatimizda bu borada faol ishlar olib borilmoqda. Hisobotda O‘zbekistonning xalqaro valyuta munosabatlaridagi ishtirokini ifodalovchi ko‘rsatkichlar baholanadi.
Qonunchilik bazasi Asosiy hujjatlar Davlatlarning xalqaro valyuta munosabatlaridagi har qanday ishtiroki dunyoning yetakchi iqtisodiy tashkilotlari - XVF , Jahon banki va Rossiya Federatsiyasi Markaziy banki tomonidan yaratilgan hujjatlar bilan tartibga solinadi.
Milliy bankning roli va vazifalari O‘zbekiston Markaziy banki davlat organlaridan biri bo‘lib, mamlakatning xalqaro valyuta munosabatlarining asosiy ishtirokchisi hisoblanadi. O‘zmilliybank milliy valyutaning erkin muomalada bo‘lishi va konvertatsiyasi uchun shart-sharoit yaratadi, mamlakatdagi pul massasi va uning barqarorligini nazorat qiladi, shuningdek, ichki va tashqi bozorda banklar va mijozlar manfaatlarini himoya qiladi.
O‘zbekistonning xalqaro valyuta munosabatlaridagi ishtiroki ko‘rsatkichlarini baholashdan maqsadi 1 Iqtisodiyotning transformatsiyasi Xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etish mamlakatga yangi sarmoyalarni jalb qilish, tovar aylanmasini kengaytirish, yangi ish o‘rinlarini yaratish va jahon iqtisodiy hamjamiyatida ishtirok etish imkonini beradi.
2 Hayot sifatini yaxshilash Xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etish odamlarga hayot sifatini yaxshilash, keng turdagi xorijiy tovarlar va xizmatlardan foydalanish, yangi korxonalar va biznes loyihalarini yaratish orqali daromadlarni oshirish imkonini beradi.
3 Iqtisodiyot tarmoqlarining rivojlanishi Xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etish iqtisodiyotning turizm, to'qimachilik ishlab chiqarish, qishloq xo'jaligi va boshqa muhim tarmoqlarini rivojlantirishga yordam beradi, bu esa o'z navbatida davlat iqtisodiyoti uchun qo'shimcha ahamiyatga ega.
Ishlarning hozirgi holati Asosiy ko'rsatkichlarni ko'rib chiqish Xalqaro valyuta munosabatlari jahon iqtisodiy tendentsiyalari bilan yuqori darajada bog'liq bo'lganligi sababli, joriy holatni muntazam ravishda kuzatib borish va valyuta zaxiralarini to'plash tendentsiyalari va dinamikasini, aylanma va xalqaro valyuta faoliyati bilan bog'liq boshqa ko'rsatkichlarni aniqlash zarur.
Global ko'rsatkichlar bilan taqqoslash Ko‘rsatkichlarni jahon ko‘rsatkichlari bilan tahlil qilish va solishtirish mamlakatimizning global iqtisodiy jarayonlardagi ishtirokini baholash va boshqa davlatlar bilan solishtirganda afzallik va kamchiliklarni aniqlash imkonini beradi.
Rivojlanishni bashorat qilish Mamlakat iqtisodiyotining rivojlanishi va xalqaro valyuta munosabatlaridagi o'zgarishlar dinamikasi jahon hamjamiyatining iqtisodiy rivojlanish prognozlariga tubdan bog'liq. Mavjud vaziyatni samarali boshqarish va mamlakatning iqtisodiy o'sishi bilan bog'liq muammolarni hal qilish uchun qisqa, o'rta va uzoq muddatli istiqbolda xalqaro munosabatlarni rivojlantirish prognozini ishlab chiqish zarur.
O'zbekiston uchun xalqaro valyuta munosabatlarining ahamiyati 1 Eksportni rivojlantirish Xalqaro valyuta munosabatlari O‘zbekistonga eksportni rivojlantirish, yangi ish o‘rinlari yaratish, sarmoyalarni jalb qilish, xorijiy tajribani o‘zlashtirish va jahon iqtisodiy hamjamiyatida ishtirok etish imkonini beradi.
2 Narx barqarorligi Xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etish O‘zbekistonga ichki bozorda narx barqarorligini oshirishga, shuningdek, mamlakatning iqtisodiy manfaatlarini himoya qilishga yordam beradi.
3 Investitsiyalarni jalb qilish Xalqaro valyuta munosabatlari O‘zbekiston iqtisodiyotiga qo‘yilayotgan investitsiyalar hajmini oshiradi, bu esa mamlakatga qo‘shimcha moliyaviy resurslar olish va ulardan iqtisodiy muammolarni hal qilishda samarali foydalanish imkonini beradi.
O'zbekiston Markaziy banki Rol va vazifa Oʻzbekiston Markaziy banki mamlakat pul-kredit tizimining barqarorligini taʼminlash, fuqarolarning huquq va manfaatlarini himoya qilish, iqtisodiy jarayonlarni tartibga solish maqsadida mavjud.
Vazifalar va funktsiyalar
Yangi tashabbuslar O‘zbekiston Markaziy banki byurokratiyani qisqartirish, ko‘rsatilayotgan xizmatlar sifatini oshirish va milliy iqtisodiyotni rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga qaratilgan qator yangi tashabbuslarni amalga oshirmoqda.
O'zbekiston xalqaro valyuta munosabatlarining xususiyatlari Milliy valyuta
o‘zbek so‘mi (so‘m)
Milliy valyuta kurslari
O‘zbekiston valyuta kursi markaziy bank tomonidan tartibga solinadi va moslashuvchan. Yiliga maksimal tebranish 15-20% ni tashkil qiladi.
Xalqaro zaxiralar
O'zbekistonning xalqaro zahiralarini to'plash chet el valyutasini sotish va milliy valyutani sotib olish orqali amalga oshiriladi.
Oltin zahiralari
O‘zbekiston oltin zaxiralari bo‘yicha dunyoda yetakchi o‘rinni egallaydi. Oltin mamlakat xalqaro zahiralarining asosiy manbalaridan biridir.