Toshkent moliya instituti “byudjet hisobi va g’aznachilik fakulteti”

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
“BYUDJET HISOBI VA G’AZNACHILIK FAKULTETI”

“IQTISODIYOT NAZARIYASI”

FANIDAN
KURS ISHI
Mavzu: “BOZOR IQTISODIYOTI, UNING VUJUDGA KELISHI VA RIVOJLANISHINING SHART SHAROITLARI”

Bajardi:1-kurs BBI-71 guruh talabasi Umirzakov Bekzod
Ilmiy rahbari:
Topshirgan sanasi:
Himoya qilgan sanasi:
Baho:


Toshkent 2023
REJA:
KIRISH:

1. 
   Mamlakatda bozor iqtisodiyotining asosiy o’rni hamda uning ahamiyati
   
2. 
   Bozor iqtisodiyotining vujudga kelishi hamda uning rivojlanish bosqichlari
   
3. 
   Bozor iqtisodiyotini rivojlantirishdagi shart sharoitlar
   
4. 
   Bozor iqtisodiyotini rivojlantirishda xorijiy tajribalarning o’zara ahamiyati
   

Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati


KIRISH
“Bizning bozor munosabatlariga o’tish modelimiz Respublikaning o’ziga xos sharoitlari va xususiyatlarini, an’analar, urf-odatlar va turmush tarzini har tamonlama hisobga olishga, o’tishdagi iqtisodiyotni bir yoqlama, besonaqay rivojlantirishning mudhish merosiga barham berishga asoslanadi.”
(I.A.KARIMOV)
Bozor iqtisodiyoti - bu tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish, taqsimlash va narxlarni belgilash erkin bozorda xaridorlar va sotuvchilarning o'zaro munosabatlari bilan belgilanadigan iqtisodiy tizimning bir turi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida jismoniy shaxslar va korxonalar bir-biri bilan tovar va xizmatlar ayirboshlashda erkindir va kelishilgan narx, talab va taklifga qarab belgilanadi. Narxlar resurslarni taqsimlashga, tovarlar va xizmatlarni samarali taqsimlashga yordam beradi.
Ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar o'rtasidagi raqobat narxlarni pasaytirish va sifatni yaxshilashga yordam beradi va iste'molchilar turli xil tovar va xizmatlarni tanlashda erkindir. Hukumatning bozor iqtisodiyotidagi roli odatda shartnomalarni bajarish, iste’molchilarni himoya qilish va valyuta kursini barqaror saqlash bilan cheklanadi. Bozor iqtisodiyoti shaxsiy erkinlik, ixtiyoriy ayirboshlash, xususiy mulk, shaxsiy manfaat tamoyillariga asoslanadi.
Kurs ishining dolzarbligi. Bozor iqtisodiyoti - bu tovarlar va xizmatlar narxlari talab va taklif bilan belgilanadigan tizim. Bunday iqtisodda davlatning roli cheklangan, korxonalar mustaqil faoliyat yuritadi va foyda olish uchun harakat qiladi, iste’molchilar esa o‘zlari xohlagan tovar va xizmatlarni tanlashda erkindir. Bozor iqtisodiyotining dolzarbligi shundaki, u resurslarni samarali taqsimlash uchun asos yaratadi. Buning sababi shundaki, talab va taklif kuchlari korxonalar va iste'molchilar tomonidan samarali ishlab chiqarish va iste'mol qarorlarini qabul qiladi. Bundan tashqari, bozor iqtisodiyoti innovatsiyalarni, raqobatni va tadbirkorlikni rag'batlantiradi, bu esa samaradorlikning oshishiga va iqtisodiy o'sishga olib keladi.
Ammo shuni ta'kidlash kerakki, bozor iqtisodiyoti adolatli raqobatni ta'minlash, iste'molchilar va atrof-muhitni muhofaza qilish uchun samarali tartibga solishni talab qiladi. Ushbu kafolatlarsiz bozorlar samarasizlik, tengsizlik va boshqa salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Kurs ishining maqsadi. Bozor iqtisodiyotiga o‘tishning asosiy maqsadi – resurslar taqsimotini davlat nazorat qiladigan markaziy rejalashtirish tizimidan voz kechib, aholi va korxonalar o‘z xohish-istaklari va imtiyozlaridan kelib chiqib qaror qabul qiladigan talab va taklif tizimiga o‘tishdir.
Oʻtish davri koʻpincha davlat korxonalarini xususiylashtirish, savdo va investitsiya siyosatini liberallashtirish, mulk huquqlarini himoya qilish va shartnomalar bajarilishini taʼminlash uchun qonunchilik va meʼyoriy-huquqiy bazani oʻrnatishni nazarda tutadi. Yakuniy maqsad samaradorlik, mahsuldorlik va innovatsiyalarni oshirish, iqtisodiy o'sish va farovonlikka ko'maklashishdir.
Kurs ishining vazifasi. Bozor iqtisodiyotining muammosi shundaki, u iqtisodiy tengsizlik va beqarorlikka olib kelishi mumkin. Biroq, bu muammoni hal qilishning bir necha yo'li mavjud. Ushbu yechimlarni hayotga tatbiq etish orqali bozor iqtisodiyotining salbiy oqibatlarini yumshatish, adolatli va barqaror iqtisodiy tizimni yaratish mumkin.

1.