Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment

Loyihani rejalashtirish va boshqarish
140

140
Mualliflar tomonidan tuzildi.

Loyihаni
аniqlаsh
Rеjаlаshtirish
Аmаlgа oshirish
Tаlаblаrning
modifikаtsiyalаnishi
Ko‘zdа tutilmаgаn
muаmmolаr
Oldini olish mumkin
bo‘lgаn muаmmolаr
Muvаffаqiyat mеzonlаri
Bаholаsh uslublаri
Tехnologiyalаrni tаnlаsh
Bаjаrilish jаdvаli
-
nаzorаt nuqtаlаri,
-
rеsurslаr,
-
krеditlаsh,
-
ilmiy-tехnikаviy
bаshorаtlаsh
Rеsurslаrni аjrаtish
―Komаndаni‖shаkllаntirish
Yetаkchilikvа motivаtsiyalаsh
Tuzаtishlаrnikiritish
Egiluvchаn rеаksiya
Kutilmаgаn muаmmolаrni hаl qilish
Kommunikаtsiyalаr tа‘minlаnishi
Strаtеgiya vа
siyosаt
Bozorning tаlаblаri:
sifаt, nаrх, vаqt

---

---

232
Innovatsion xarajatlarning tarkibi va tuzilishi g‘oyatda xilma-xil bo‘lgan

innovatsiya turlariga bog‘liq. Innovatsiyaga xarajatlar joriy va kapital xarajatlarga
bo‘linadi. Pul shaklida ifodalangan joriy xarajatlar innovatsion mahsulot (loyiha)
ning tannarxini tashkil qiladi. Ular iqtisodiy elementlar bo‘yicha tasniflanadi:
moddiy xarajatlar (qaytariladigan chiqimlar chegirib tashlangan); mehnatga haq
to‘lash xarajatlari; asosiy vositalaramortizatsiyasi, ijtimoiy sug‘urta ajratmalari va
boshqa xarajatlar.
Korxona o‘z loyihaviy mahsulotini aniqlab olishda o‘z strategiyasi va bozor
talablarini inobatga olgan holda ish tutadi. Loyiha aniqlangach, keying bosqich,
ya‘ni faoliyat tartibini rejalashtirish va uni amalga oshirish bo‘yicha bosh
qotiriladi.
Innovasion faoliyatning bosqichlari.
141
Innovasiyalarni taraqqiy amalga oshirish yo‘lida bir nechta muhim
bosqichlarni aniqlash mumkin. Bu borada shuni aytib o‘tish lozimki, innovasiyalar
tasodifiy xodisalar emas. Shuning uchun innovasion faoliyatning har bir bosqichi
muhim o‘rin kasb etadi.
Demak, bu jarayonning asosiy bosqichlarini quyidagicha ifoda etish mumkin:
- kelib tushayotgan fikrlarni sistemlashtirish: ishlab chiqarish bo‗limlarida
marketing xizmatidan firmaning sotish apparatidan, savdo agentlaridan, oxirgi
iste
molchilardan
kelib
tushayotgan
yangiliklar
va
bozorlardagi
texnologiko‗zgarishlar haqida axborotlar yig‗ish;
-g‗oyani aniqlanishi va yangi mahsulotlar g‗oyasini ishlab chiqish;
-g‗oyaning amaliy jihatdan amalga oshirish imkoniyatlarini aniqlash;
-yangi va an‘anaviy mahsulotni texnologik umumiyligi darajasini
aniqlashtirish;
-firmaning, yani mahsulotlarni mos tushishi va uning strategik rivojlanishi;
-kelajakdagi mahsulotga patent tizimini aniqlash.
Innovasion
faoliyatning
bosqichlari belgilanib
bo‘lgach innovasion
loyihalarni rejalashtirish amalga oshiriladi.
142
141
Innovation Management Institute for Innovation and Technology, Slovenia, 1
st
edition, 2013- p.77.
142
Innovation Management Institute for Innovation and Technology, Slovenia, 1
st
edition, 2013-p.78.

---

---

233
9.3-rasm.