Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment
Yüklə 1,22 Mb.
|
|
xarajatlarning tuzilishi.
145 №
Yakunga nisbatan % dagi xarajatlar 1 Muammo bo‘yicha ilmiy boshlanish tadqiqoti, fundamental tadqiqotlarning mavjud ma‘lumotlari tahlili 3,0 2 Innovatsiya g‘oyalarini o‘rganish 1,1 3 Laboratoriya eksperimental tadqiqotlari 13,1 4 Yangiliklarning loyiha - konstruktorlik ishlab chiqilishi 16,7 5 Yangilik kiritish tajribasi namunasining hujjatli va tashkiliy - texnologik ta‘minlanishi ITTKI bosqichlari bo‘yicha o‘rtacha statistik xarajatlar tahlilidan kelib chiqishga, yangi namunani ishlab chiqishni hujjatli va tashkiliy-texnologik ta‘minlash eng katta ulushni tashkil qiladi. Bu texnik-texnologik yangiliklarning o‘sib boruvchi ta‘siri va zamonaviy firmalarning shaxsiy ilmiy boshlanish va ITTKIning rivojlangan tarmog‘iga ega bo‘lishga intilishlari haqidagi fikrni yuzaga keltiradi. Korxonaning ushbu uchastkasidagi yetarlicha bo‘lmagan faolligi xorijdagi yirik sanoat kompaniyalari rahbarligi ta‘minlamaganligidan kelib chiqadi. Keyingi o‘n yil ichidagi xorijdagi yirik korporatsiyalar rivojlanishining o‘ziga xosligi shundan iboratki, o‘tkazilayotgan ITTKIning hajmi va amaliy 145 Yo‘ldoshev N.Q. va boshqalar. ―Innovatsion menejment‖. Darslik. T:.TDIU, 2012. 236
fandan ham o‘zib ketgan. Yirik firmalar patent va nou-xaularni sotish bo‘yicha shubhasiz ustuvorlikka ega, bu quyidagi ma‘lumotlar bilan tasdiqlanadi: patentlarning yapon bozorida xorijiy sotuvchilar savdolarining 40%ga yaqiniga tegishli ravishda yirik firmalar 39,9 %, akademik va OO‘Yu sektorlari - 11 %, kichik va o‘rta biznes - deyarli 10 % ga ega. Sanoat firmalarining innovatsion yo‘naltirilganligi ana shunda yaqqol ko‘rinadiki, ITTKIga bozor holatining qisqa muddatli o‘zgarishlariga nisbatan kamroq bog‘liq bo‘lgan uzoq muddatli istiqbol sifatida qaraladi. Jahonning ko‘pgina sanoat kompaniyalari ITTKIga savdolarning 4dan 7% gacha summali hajmlarini sarflaydi. ITTKIdagi tadqiqotlar va ishlab chiqarishlarda davlatning ishtiroki amalda pasaygan mamlakatlarda innovatsion faoliyatning rivojlanishi milliy iqtisodiyot rivojlanishining nomuqobil varianti bo‘lib ko‘rinadi. Mamlakatimizdagi vaziyat akademik sektorning og‘ir holati va OO‘Yu fanining yetarlicha bo‘lmagan natijaviyligi bilan yanada murakkablashadi. Mamlakat bozorida loyihaviy moliyalashtirishni haqiqatda yo‘qligi, aqliy mulk bozorining qoniqarsiz holati, texnologiyalar transfertining yo‘lga qo‘yilgan amaliyoti yo‘qligi, hamda yangi texnologiyalarning importiga cheklovlar yirik kompaniyalarda ITTKIni rivojlantirish vazifasini ilgari suradi. Yaponiya va AQSh firmalari uchun ITTKI turlarining nisbiy ahamiyati quyidagi ma‘lumotlar bilan ifodalanadi (9.2-jadval). Zamonaviy kompaniyalardagi tadqiqotlar va ishlab chiqarishlarni guruhlar bo‘yicha tasniflash mumkin: yangi texnologiyalar sohasidagi tadqiqotlar, mavjud mahsulotlarni takomillashtirish va modernizatsiyalash sohasidagi tadqiqotlar, yangi mahsulotlar va ishlab chiqarishning yangi usullari o‘zlashtirilishi. Ishlab chiqarishni yangilash, ishlab chiqrilayotgan mahsulot navlarini o‘zgartirish, yangi ishlab chiqarish texnologiyalarini tatbiq etishni turli yo‘llar bilan: patentlar, litsenziyalar, nou-xaularni xarid qilish, kompaniya ITTKIning fundamental bo‘linmalarida shaxsiy tadqiqotlarni o‘tkazish, yangiliklarni ishlab 237
qilish vositasida amalga oshirish mumkin. 9.2-jadval Yüklə 1,22 Mb. Dostları ilə paylaş:
|