Toshkent moliya instituti g. Xamdamova, O. Astanakulov, A. Matchanov innovatsion menejment

Innovatsiyalarni tashkil qilish shakllari
67

―O‘zining‖ yashash davri bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan maxsus innovatsion

biznesnig vujudga kelishi zamonaning zaylidir.Rasmda innovatsiyalarning
tashkilot ichida, tashkilotlararo kooperativ, kichik tashkiliy shaxslar hamda yirik
innovatsion tashkilotlar faoliyati bilan bog‘liq bo‘lgan shakllarda tashkil etish
yo‘llari keltirilgan. Ilmiy-texnikaviy va mahsulotli yangiliklarni joriy etish va
67
Mualliflar tomonidan tuzildi.

---

---

125
ishlab chiqarish bilan qoida bo‘yicha yaxshi resurs bazasiga, malakali kadrlarga va

bozorlarda muayyanpozitsiyaga ega bo‘lgan yirik firmalar shug‘ullanadi.
Tajribaviy ishlab chiqarish, marketing o‘tkazish va sotish bosqichida har xil
miqyosdagi biznes subyektlari faoliyat ko‘rsatadi, ammo yangiliklarning ishlab
chiqarilishi va diffuziyalanishi yirik va o‘rta korxonalarda hamda sanoat
kompaniyalarida amalga oshiriladi.
Innovatsion faoliyatda vujudga kelgan iqtisodiy mehnat taqsimotining tipiga
ko‘ra ko‘pgina kichik va o‘rta hajmdagi korxonalar yarimfabrikatlar, butlovchi
buyumlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan hamda asosiy biznesni ta‘minlash va
unga xizmat ko‘rsatish funksiyalarini bajaruvchi bo‘lib hisoblanadi.Innovatsion
korxonalar ularning faoliyat obyekti bo‘lgan innovatsiyalarning ko‘proq
qo‘llanadigan tipiga ko‘ra ham farqlantiriladi. Ular quyidagi sinflarga bo‘linadilar:
-yangi ilmiy kashfiyotlar, qo‘llashning yangi usullari va pionerli (birinchi)
kashfiyotlarni mo‘ljallovchi yetakchi innovatorlar;
-oldin qilingan kashfiyotlar asosidan tubdan yangi jarayonlar va mahsulotlarni
yaratuvchi yetakchi innovatorlar;
-eski usul asosida bazaviy innovatsiyalarni yaratuvchi innovatorlar;
-yangilikni ishlab chiqaruvchi, modernizatsiyalovchi va ratsionallashtiruvchi
innovatorlar;
-oldingi mahsulotlar va texnologiyalarni o‘rinni bosuvchi yangilikni
yaratuvchi innovatorlar;
-yangiliklarni sotishlar va marketingga ixtisoslashuvchi innovatorlar;
-yangi bozorlardagi talabni qanoatlantiruvchi innovatsiyalarni yaratuvchi
innovatorlar;
-xalq xo‘jaligining har xil sohalarida yangiliklarning diffuziyasi, tarqatilishi
va ko‘paytirilishi bilan shug‘ullanuvchi innovatorlar.
Xo'jalikda innovatsion
menejmentni tashkil etish yuqorida ko'rsatib o'tilgan boshqaruv jarayoni
elementlarini va muhitda yagona amal qilish tizimi bilan bog'laydilar.
68
68
Мальцева, С. В
.
Инновационный менеджмент : учебник для академического бакалавриата / под ред. С. В.
Мальцевой. — М. : Издательство Юрайт, 2014. – C.510.

---

---

126

5.2-rasm.