4.11-jadval Buxgalteriya balansi auditi jarayonida qo’llaniladigan tahliliy amallar tasnifi 60 Tahliliy amallar turlari Mohiyati Afzalliklari Foydalanishdagi cheklovlar Sifat
ko’rsatkichlarini
baholashda
qo’llaniladigan
tahliliy amallar
Mantiqiy
o’zaro
aloqalar,
xo’jalik yurituvchi sub’ektning
iqtisodiy
faoliyati
va
buxgalteriya
hisobining
ma’lumotlarini
qo’llashga
asoslanadi
–
nisbatan
oddiy usul;
–
aniq
ma’lumotlarga
zarurat yo’q
– baholash sub’ektivligi;
– natijalar auditorning malakasi
va tajribasiga bog’liq
Oddiy miqdoriy
amallar
Moliyaviy hisobotning har xil
ko’rsatkichlari
o’rtasidagi
bog’liqlikni
baholashda
qo’llaniladi.
–
miqdoriy
aniq
natijalar
olishga imkon
beradi;
– ob’ektivlik
– turli xil audit, nazorat va taftish
turlarida foydalaniladi;
–
qo’llanilishi
cheklangan,
asosan nazorat tadbirlari va turli
ko’rsatkichlarni
baholashda
qo’llaniladi.
Murakkab
ifodalangan
amallar
Iqtisodiy-matematik,
statistik
modellardan
foydalanishga
asoslanadi
–
natijalar
aniqligi yuqori;
– ob’ektivlik
- yuqori qiymat;
- mehnat sig’imi;
– dasturiy ta’minot va maxsus
bilim
va
ko’nikmalar talab
qiladi;
-katta miqdorda boshlang’ich
ma’lumot mavjudligi
Fikrimizcha, foydalanish samaradorligining yuqori ekanligi va birinchi
navbatda, mehnat sig’imining qisqarishi va bir xillashtirishning ta’minlanishi
sababli tahliliy amallarni qo’llash sohalarini kengaytirish zarur. Buxgalteriya
balansi auditi jarayonid tahliliy amallar faoliyatni baholashning turli bosqichlarida
60
Muallif tomonidan tayyorlandi
118
qo’llaniladi. Buni biz 4.12-jadvalda ko’rib o’tishimiz mumkin.