Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari

Bir rangdagi ishlab chiqaruvchilar 
Bir rangdagi ishlab chiqaruvchilar –mahsuldorlik bo‘yicha hattoki eng yirik 
va yaxshi moliyalashtiriladigan korxonalardan ham ustnlik qiladigan innovatsion 
loyihalar, ochiq boshlang‘ich kodli dasturiy ta’minot va «
Vikipediya
» tavsif 
bergan turli joylarda tarqoq holda joylashgan minglab ko‘ngillilardir. Jamiyat 
a’zolari ularda xobbi sifatida, muloqot qilish yoki o‘z qadriyatlarini ifodalash 
uchun yoki shaxsiy ehtiyojlarini qondirish uchun ishtirok etadilar. Nufuz tizimlari 
vaboshqa stimullar mavjudligi tufayli, blokcheyn texnologiyasi ularning 
samaradorlikni 
oshirishi 
va 
yaratilayotgan 
qiymati 
uchun 
kimlarnidir 
mukofotlashga qodir bo’ladi.Bir rangdagi ishlab chiqarish hamjamiyatlari, Garvard 
professori Yoxay Benklerning iborasiga ko‘ra, 
«umumiy axborot makonidan 
foydalangan holda birgalikda bir rangdgi ishlab chiqarish
» taqdim etishlari 

---

Toshkent Moliya instituti 
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 
mumkin. Ijtimoiy ishlab chiqarish deb ataladigan bu tizim (
bu hamBenkler 
atamasi
) shuni ko‘zda tutadiki, mahsulotlar va hizmatlar iqtisodiyotning xususiy 
sektori doirasidan tashqarida yaratiladi va ular bironta korporatsiya yoki shaxsga 
tegishli bo‘lmaydi. Ko‘p sonli misollar orasida - 
Linux
operatsion tizimini (
hech 
kimga tegishli emas, lekin hozirda dunyoda eng yaxshi operatsion tizim 
hisoblanadi
), «
Vikipediya
» ni (
Wikimedia Foundation
ga tegishli) va 
Firefox
web-brauzerini (
Mozilla Foundation
ga tegishli
) keltirish mumkin. Bir rangdagi 
ishlab chiqarish shuningdek, qatnashchilar nimanidir jamoaviy ravishda ishlab 
chiqarishi uchun ijtimoiy o‘zaro aloqa qiladigan, lekin ularning mehnat natijasi 
jamoat korxonasiga tegishli bo‘lmagan xususiy sektordagi faoliyatni ham 
tavsiflashi mumkin.Bir rangdagi ishlab chiqarish biznes-model sifatida ikkita 
sababga ko‘ra muhimdir. Birinchidan, ba’zida bir rangdagi qatnashchilar ko‘ngilli 
ravishda tovarlar va hizmatlar ishlab chiqarish bo‘yicha jamoaviy faoliyat bilan 
shug‘ullanadilar, korporatsiya esa bu ishda kurator funksiyalarini bajaradi va tijorat 
foydasini qo‘lgakiritadi. Masalan, o‘quvchilar