Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

Son uchburchagi 
(trigonum femorale) sonning oldingi Yuzasida bo‘lib, tepa 
tomondan Chov boylami (lig. inguinale), lateral tomondan mashinachi muskuli 
(m.sartorius) va medial tomondan oyoqni yaqinlashtiruvchi muskul (m. adductor 
longus) bilan chegaralangan. Uchburchakning tubini Yonbosh-bel (m. iliopsoas) va 
taroqsimon muskullar (m. pectineus) hosil qiladi. Kavak teshigi (lacuna vasorum) 
orqali qorin bo‘shlig‗idan chiqqan qon tomirlar va teri osti nervi sonning uchburchak 
sohasi orqali yo‘nalib, pastki burchagiga kelganda, yaqinlashtiruvchi canal (canalis 
adductoris) ga o‘tadi. 
Yaqinlashtiruvchi kanalning kirish teshigi son uchburchagining pastki 
burchagida bo‘lib, sonni yaqinlashtiruvchi katta muskul (m. adductor magnus) bilan 
sonning medial tomondagi serbar muskuli (m. vastus medialis) orasida joylashadi. 
Taqim-boldir kanalining medial chegarasini sonni yaqinlashtiruvchi katta muskul (m. 
1
Human Anatomy, Kenneth S. Saladin, USA 2014. Gray's Anatomy for Students,Drake RL Vodl W, Mitchell AWM Elsever Churchill 
Livingstone, 2014

---

325 
adductor magnus), lateral chegarasini esa sonning medial tomondagi serbar muskuli 
(m. vastus medialis) hosil qiladi. Kanalni old tomondan ana shu ikki muskul orasida 
tortilgan fibros plastinka (lamina vastoadductoria) chegaralab turadi. Kanalning 
chiqish teshigi taqim osti chuqurligining Yuqori burchagiga ochiladi. Bu kanal orqali 
sondan taqim osti sohasiga son arteriyasi va venasi o‘tadi. 
Taqim osti chuqurchasi (fossa poplitea) rombsimon shaklda bo‘lib, Yuqori 
burchagi lateral tomondan ikki boshli muskul (m. biceps femoris) bilan, medial 
tomondan esa yarim parda va yarim pay muskullari (mm. semimembranosus et 
semitendinosus) yordamida chegaralangan. Rombsimon chuqurlikning pastki 
burchagi m. gastrocnemius ning medial va lateral boshlari bilan chegaralanadi. Taqim 
osti chuqurchasini shu nomdagi arteriya, vena, quymich nerv (n. ischiadicus) yoki 
uning shoxlari (katta va kichik boldir umumiy nervlari), yog‗ to‘qimasi va limfa 
tugunlari to‘ldirib turadi . 
Taqim osti chuqurchasidan taqim-boldir kanali (canalis cruropopliteus) 
boshlanadi. Bu kanal boldirning orqa tomonida orqadan m. soleus va oldindan m. 
tibialis posterior muskullari orasida bo‘lib, kanaldan n. tibialis va a. et v. tibialis 
posterior lar yotadi va ular medial to‘piqning orqa tomonidan oyoq kafti tomoniga 
o‘tadi. Canalis cruropopliteus ning shaxobchasi canalis musculoperoneus inferior 
(kichik boldir muskulining pastki kanali) bo‘lib, undan a. peronea o‘tadi. Bu kanal os 
fibulae ning o‘rta qismi bilan mm. flexor hallucis longus et tibialis posterior 
oralig‗ida joylashadi. 
Boldirning Yuqori qismida kichik boldir muskulining Yuqori kanali (canalis 
musculoperineus superior) joylashgan bo‘lib, undan n. peroneus superficialis o‘tadi.
Oyoq kaftida m. flexor digitorum va m. abductor hallucis orasida kaftning 
medial egati (sulcus plantaris medialis ) bo‗lsa, m.flexor digitorum bilan m. abductor 
digiti minimi o‗rtasida kaftning lateral egati (sulcus plantaris lateralis) joylashgan. Bu 
egatlardan qon tomirlari va nervlar yo‗naladi.