Toshkent tibbiyot akademiyasi «tasdiqlayman»

POSTROMBOFLEBITIK SINDROM (PTFS)

Bu oyok venalarining boshidan kechirilgan trombozi natijasida rivojlangan simpomal kompleksi, axolining 1,5-5 foizda uchraydi. Chukur venalar trombozning eng kup uchraydigan natijasi tromb rekanalizasiyasi, kamrok - trombllangan venalarning obliterasiyasi natijasida xosil buladi.

Tromb xosil bulishi jarayonida kasallik boshidan boshlab 2-3 xavtadan boshlanadi va bir oydan 5 yilgacha muddatda rekanalizasiya bilan tugallanadi. Zaralangan vena klapanlariga shikast etgan sklerozlangan naychaga aylanadi. Paravazal fibroz rivojlanadi. Zararlangan chukur venalarda bosim oshishi natijasida avvaliga funksional, sungra organik jixatdan faoliyatsiz bulib kolgan kammunikant venalalar sistemasida bosim kuratiladi. Konning aylangan reflyuksi yuz berib u chukur venalardan teri osti venalariga oka boshlaydi, anastomozlar ochiladi. Boldirning uchdan bir pastki kismida, eng yirik perforant venalar va ortostatik ayniksa chukur buladi. Mikrosiikulyasiyaning buzilishlari trofik yaralar xosil bulishiga sababchi buladi.

Klinikasi. Eng erta simpom - zararlangan oyokda ogirlik sezgisi va ogrik, bular uzok vakt oyok ustida turilganda kupayadi va bemor oyogini kutarib yotganda kamayadi.

Tunli vaktlarda va uzok vakt tik turib kolishda aksariyat boldir mushaklarda tortish paydo buladi. Oyoklardagi shish xatto tungi uykudan keyin xam yukolmaydi. Yonbosh venalar zaralanganda shish butun oyokda kamrab oladi va son venasi zararlanganda boldir va sonning uchdan bir kismini, boldirning chukur venalari trombozida - tuptoklar soxasini va oyok panjasini egallaydi.

Bemorlarning 65-75 foizida venalarning varikoz kengayishi rivojlanib, u katta va kichik teri osti venalari sistemasini egallaydi. Boldir uchdan bir pastki kismini tukimalari, ayiiksa tupik medial soxasining industriyasi xarkterli. Teri va teri osti kletchatkasi zich, xarakatsiz, kungir yoki jigar rang tusda. Kupincha uzgarib kolgan terida kattik kichishriradigan nam ekzema paydo buladi. Shu erning uzida trofik yaralar joylashgan, ular uzok vakt kaytalanib kechadi. Trofik yaralar yakka -yakka yoki kup sonli chetlari sklerozlangan, tubi sillik, yumshok granulyasiyalar bilan koplangan. Oz - moz suvlanib turadi.

PTFS ning 4 klinik formasi : shish - ogrikli, varikoz, yarali va arlash turlari movjud.

Ilgari chukur venalar trombozi bulib utgandan keyin PTFS dan dalolat beradi. Delbe - Pertesa va Pratt – I. Funksional sindromning natijalari chukur venalar utkazuvchanligi buzilganligini kursatib, diagnozini tasdiklaydi.

Flebomanometriya va funksional dinamik flebografiya ma'lumotlari diagnozini tasdiklaydi.

Differensial diagnozni varikoz kasallik, Parsk Veber sindromi, yurak va buyrak kasalliklari, chanok usmalar filsimon kasallik bilan utkaziladi.

Davolash kompleks utkaziladi.

Konservativ davo :

1. Elastik bintlar takish

2. Siydik xaydovchi vositalar

3. Rasional ishga joylashtirish

4. Desensibilizasiya kiladigan davo

5. Mikrosilkulyasiya yaxshilaydigan vesitalar

6. Trofik yaralar antibiotiklar va antiseptik, protellitik fermenlar Iruksol surtmasi tayinlanadi.

7. Dermatitlar va ekzemada rux, talk va gliserindan boltushkalar, ftorokort, flusinar

Xirurgik davo. Kuyidagilarni amalga oshirish uchun karatilgan kup sonli terapiyalar taklif kilinadi:

1. 
   Paydan takim venasi ekstravazal kapilyarni yaratish (Psatakis operasiyasi)
   
2. 
   Zaralangan oyokdan soglomiga kesma autovenoz kov usti safeno son shunti orkali kon okib ketishini vujudga keltirish. ( Palm operasiyasi)
   
3. 
   Venaning zaralangan uchastkasini teri osti venasidan olingan transplantat bilan alishtirish.
   

PTFS ni davolashda yuza va kammunikat venalardagi operasiyalar (Bebokokk buyicha flebektomiya, Linton, Kakket, Feldar operasiyalari) va fassioplastika eng kup tarkalgan. Operasion oyokni doimiy elastik bintlash tavsiya kilinadi.
4.2. Mashg‘ulotda qo‘llaniladigan yangi pedagogik texnologiyalar

«O‘RGIMCHAK INI» USULINI QO‘LLASH

Talabalarga o‘tgan darslardan savollar berib tayyorlanish uchun vaqt beriladi.

Ishtirokchilar doira bo‘lib o‘tirishadi.

Ishtirokchilarning biriga ip bilan bog‘langan koptokcha beriladi, u xoxlagan talabaga o‘zi oldindan tayyorlagan savolni (javobni o‘zi bilishi shart) berib, koptokchani topshiradi.

Koptokchani olgan talaba savolga javob beradi (savol bergan ishtirokchi javobni sharxlab turadi) va yangi savolni boshqa ishtirokchiga beradi. Bu musobaka hamma ishtirokchilar “o‘rgimchak ini”ga o‘ralguncha davom etadi.

Hamma talabalar savol berib bo‘lgach, oxirga talaba qo‘lidagi koptokchani birinchi savol bergan ishtirokchiga qaytaradi va unga savol beradi va h.k., bu hol chigal echilgunga qadar davom etadi.

Eslatma: talabalardan xar bir javobga e'tiborli bo‘lish talab qilinadi, chunki oldindan qaysi talabaga koptokcha berilishi noma'lum.

4.3. Tahliliy qism