2. Inson aqliy faoliyatida ham, jismoniy faoliyatida ham ijodiy faollikka qo’yilgan maqsadlarga erishish uchun vositalar ongli ravishda tanlangan taqdirdagina erishish mumkin. Shuning uchun Lesgaft mashq qilish natijasida hosil bo’lgan narsalarni bir-biridan farq qila olishga odatlanishni, ularni o’zaro bir-biri bilan taqqoslay olish hamda ularga baho bera bilish, ya’ni tahlil qila olishni jismoniy ta’limning eng muhim vazifalaridan biri deb hisobladi. Lesgaft ana shu nuqtai nazardan mashqlarni ko’rsatib berishni emas, balki ularni tushuntirib berishning o’zi bilan cheklanishni tavsiya qildi. Bu narsa o’quvchini ko’rilgan harakatni ko’r-ko’rona takror qilib berishga emas, balki uning haqida ongli tasavvur hosil qilishga, undan keyin esa o’sha harakatni takror bajarishga majbur etadi. Odam ongi, deydi Lesgaft, uning har bir faoliyatini oldindan bajarishi kerak.
