P.F.Lasgaft jismoniy ta’lim jarayonining o’zini qo’yidagicha tasavvur etar edi: A. Bola oddiy harakatlar qilib ularni bir-biri bilan o’zaro taqqoslaydi, ular o’rtasidagi farqni anglaydi, ya’ni ularni tahlil qiladi va tushuna boshlaydi. Harakatlarning bolalar tomonidan ongli ravichda bajarilishiga erishish uchun ular ko’rsatilishiga qarab emas, balki tushuntirish asosida bajariladi. Mashqlarning bu oddiy guruhi asosan maktabning boshlang’ich sinflarida bajariladi. B. Keyinchalik bola ortib boradigan qiyinchiliklarni hamda ancha murakkabroq to’siqlarni asta-sekin yenga olishga o’rganadi. Buning uchun ko’tariladigan yoki irg’itiladigan buyumlar vazni asta-sekin orttirib boriladi, yurish va yugurishda bosib o’tilishi lozim bo’lgan masofaga ajratilgan vaqt qisqartiriladi, yurish yugurish, sakrash, uloqtirish yoki irg’itish paytida bosib o’tilishi lozim bo’lgan masofa ko’paytiriladi, sakrab o’tish uchun qo’yiladigan to’siqlar ko’tariladi, qarshilik ko’rsatuvchi kuchlar (masalan, sherik qarshiligi) orttiriladi, harakatlarning o’zi esa murakkablashtiriladi. Bola har xil sharoitda umumiy harakatda o’zi uchun tanish harakatlarni bajarib, nisbatan juda qisqa vaqt ichida iloji boricha kamroq kuch sarflab asta-seken va ko’proq va og’irroq to’siqlarni yengadi, borgan sari ko’proq kuch sarflashni talab etadigan bu mashqlar ko’pgina maktablarning o’rta sinflarida qo’llaniladi.
