Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti magistratura bo

1.4 Jismoniy rivojlanish va gavda tuzilishini baholash mezonlari
Insonning jismoniy rivojlanishi deganda organizmning morfologik va funksional xususiyatlari kompleksi tushuniladi va bu uning jismoniy kuchi zahiralarini belgilaydi. Ushbu tarifdan ko‘rinib turibdiki, talabalarning jismoniy rivojla-nishini o‘rganish va baholash o‘qituvchi uchun juda muhim. Salomatlik holati va jismoniy rivojlanish darajasi - jismoniy mashg‘ulotlar imkoniyati va xarakterini belgilab beruvchi omil-lardir. Jismoniy rivojlanish va gavda tuzilishini baholash turli ko‘rsatkichlar (Ketle indeksi, o‘pkalarning hayotiy sig‘imi, hayotiy ko‘rsatkich, ko‘krak qafasi aylanasi, o‘ng va chap bilaklar dinamometriyasi, tana kuchi) bo‘yicha amalga oshiriladi. quyida turli yoshdagi talabalar jismoniy rivojlanishi ko‘rsatkich-larining mezonlari keltirilgan. Ular pedagogik eksperimentlar natijasida aniqlangan. Ko‘p yillar davomida TATU ning 1da 4 kurs talabalari (18-24 yosh) ustidan tibbiy nazorat o‘tkazildi. Hammasi bo‘lib 1000 dan oshiq talaba ko‘rikdan o‘tkazildi. SHuni qayd etish lozimki, o‘quv qo‘llanmalarda Evropa talabalarining jismoniy rivojlanish ko‘rsatkichlari keltiriladi, O‘rta Osiyo talabalari uchun ular ishlab chiqilmagan jismoniy rivojlanishni o‘rganish natijalariga ko‘ra ko‘pgina ko‘rsatkichlar bo‘yicha qoloqlik aniqlangan. SHuning uchun talabalar o‘rtacha 2 ball oladilar. SHuning uchun o‘quv jarayoni sog‘lomlashtiruvchi xarakterga ega bo‘lishi kerak. Jismoniy tayyorlikni baholash mezonlari Ma’lumki, jismoniy tayyorlik salomatlikni mustahkamlash, tananing harakat sifatlari va shakllarini rivojlantirish, shu-ningdek, insonning harakat tasavvurlarini kengaytirishga yo‘nal-tirilgan. Jismoniy tayyorgarlik - organizm funksional imkoniyat-larining umumiy darajasini ko‘tarish, har tomonlama rivoj-lanishi, salomatlikni mustahkamlash bilan chambarchas bog‘liq jismoniy qobiliyatni tarbiyalash jarayonidir. Asosiy vositalar sifatida talaba organizmiga umumiy ta’sir ko‘rsatuvchi umumiy rivojlantiruvchi mashqlar va qator sport turlariga tegishli mashqlar qo‘llaniladi. Bunda mushak - pay apparati rivojlantiriladi va mustahkamlanadi, ichki organlar va tizimlar funksiya-lari rivojlantiriladi, koordinatsiya yaxshilanadi va harakat sifatlarining rivojlanish darajasi oshiriladi. Jismoniy tayyorlik organizmning vegetativ funksiyasining holati, harakat sifatlari va tana shakllari shuningdek, turli harakat ko‘nikmalarining darajasi bilan xarakterlanadi. Talabaning jismoniy tayyorligi - kompleks tushuncha. U jismoniy, funksional tayyorlik va jismoniy rivojlanishi, gavda tuzilishi, qon aylanish tizimining son va sifat bahosida aks etgan, integrallashtirilgan baholash uning umumlashgan xarakteristikasidir.
18 yoshda talabalar jismoniy rivojlanishi ko‘rsatkichlarini baholash mezonlari

19 yoshda talabalar jismoniy rivojlanishi ko‘rsatkichlarini baholash mezonlari