Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

8- «Helix» - Spiral yasash 
Amalda tsilindrik va konus prujinalardan qo‘p foydalaniladi. Ularni ekranda yasash 
algoritmlari quyidagicha bo‘ladi:
Spiral buyrug‘iga kirilgach uning bajarish algoritmi quyidagicha bo‘ladi:
1. Spiral asosining markazi ko‘rsatiladi. 
16- расм 
15- расм 
17- расм

---

60 
2. Spiral asosining radiusi kiritiladi, chizmada 100 mm. 
3. Spiral yuqori asosining radiusi kiritiladi, chizmada 70 mm. 
4. Spiralning balandligi (chizmada 300 mm) kiritiladi va ekranda konus spiral quriladi, 18- 
rasm.
 
Agar tsilindrik prujinalar yasalsa, yuqoridagi amallar qaytarilib, 3- so‘rovga, yuqori 
asosining radiusi asosi radiusiga teng bo‘lgan qiymat kiritiladi. Natijada ekranda tsilindrik prujina 
yasaladi, 19- rasm. 
 
9- «Planesurf» - tekis sirt- tekislik yasash 
Tekislik buyrug‘i yuklangach uni ekranda yasash algoritmi quyidagicha bo‘ladi, 20- rasm:
1. Tekislikning birinchi burchagi ko‘rsatiladi. 
2. Uning ikkinchi burchagi ko‘rsatiladi va ekranda tekislik yasaladi. 
 
2-savol. Yasovchini ko‘tarib yoki botirib, tortib va yo‘naltiruvchi bo‘ylab harakatlantirib 
sirtlar yasash 
10- EXTRUDE (Ko‘tarib yoki botirib) jismlar yasash 
Ko‘tarish yoki botirish buyrug‘i ikki o‘lchamli jismlar yasovchisiga balandlik berib, ularni 
ko‘taradi yoki botiradi va uch o‘lchamli jismlar yasash imkoniyatini beradi. Bu buyruq quyidagi 
ketma-ketlikda bajariladi:
1. Ikki o‘lchamli primitiv (aylana, to‘rtburchak, uchburchak, egri chiziq va h.k.) belgilanadi- 
ajrati-ladi. 
2. Jismning balandligi kiritiladi. 
3. Torayish burchagi ko‘rsatila-di (konus va pira-midalar uchun).
Agar torayish burchagi bo‘l-masa, «
ENTER» 
tugmasi bosiladi va tsilindr yoki prizma sirti 
yasaladi, 21- rasm. Chizmada to‘g‘ri to‘rtburchak va aylana 300 mm ga ko‘tarilgan.