Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika

Testlarning turlari 
Ijodiy tafakkur va uning 
natijalari (tezkorlk, 
samaradorlik, mahsuldorlik 
va b.)ni
aniqlovchi testlarIjodiy 
tafakkur va uning natijalari 
(tezkorlk, samaradorlik, 
mahsuldorlik va b.)ni
aniqlovchi testlar 
Shaxsning hayotiy tajribasi 
va shaxsiy sifatlarini 
aniqlovchi testlarShaxsning 
hayotiy tajribasi va shaxsiy 
sifatlarini aniqlovchi testlar 

---

56 
sekin kreativ vazifalarni bajarishga nisbatan qiziqish ortadi, shuningdek, kreativ 
tafakkurga ega o'qituvchini kuzatish natijasida kreativ fikrlashga moyil bo'ladi.
Psixologiyada P.Torrens tomonidan shaxs kreativligini aniqlovchi test 
ishlab chiqilgan. P.Torrensning fikricha, shaxs kreativligi o'zida quyidagi 
belgilarni namoyon qiladi: 
1) savollar, kamchiliklar va bir-biriga zid ma'lumotlarga e'tiborsiz 
bo'lmaslik; 
2) muammolarni aniqlash uchun harakat qilish, ilgari surilgan taxminlar 
asosida ularning yechimini topishga intilish 
Kreativlik xarakteridagi o'quv-bilish muhiti talabalarda ta'lim jarayonida 
katta ahamiyatga ega bo'lgan tanqidiy va kretiv fikrlash ko'nikmasining 
rivojlanishiga olib keladi. 
Kreativ tafakkurga ega talabalar: 
-boshqa talabalarning xayoliga kelmagan g'oyalarni bildiradi; 
-o'zlarini ifoda etishning o'ziga xos uslubini tanlaydi; 
-ba'zan mavzu aloqasi yo'q yoki g'ayrioddiy savollar beradi; 
-yechimi ochiq qolgan vazifalardan zavqlanadi; 
-g'oyalarni aniq dalillar asosida muhokama qilishni afzal ko'radi; 

---

57 
-muammoning yechimini topishda noan'anaviy yondashuvni tanlaydi. 
Shaxsga xos kreativlik sifatlari quyidagilar sanaladi. 
Shaxsga xos kreativlik sifatlarining turlari 
1 
Ijodiy yo'nalganlik 
2 
Mantiqiy fikrlash qobiliyati 
3 
Eruditsiya (bilag'onlik) 
4 
Boy tasavvurga egalik 
5 
Ijodiy ta'sirchanlik va tashabbuskorlik 
6 
O'z ijodkorligini to'la-to'kis namoyish etish 
7 
Refleksiya qobiliyati 
8 
Hissiyotga boylik 
9 
Tavakkal qila olish qobiliyati 
10 Tafakkur tezligiga egalik 
11 Ichki sezgining rivojlanganligi 
12 O'ziga xos (orginal) g'oyalarni ilgari sura olish qobiliyati 
13 Innovatsion qobiliyatga egalik 
14 Yuksak badiiy qadriyatlarga egalik 
15 Mavjud tajriba va bilimlar asosida yangi qarorlarni qabul qilish 
malakasi 
Kreativ jihatdan rivojlanisha har bir shaxs hayotida davr va bosqich muhim 
ahamiyat kasb etadi. Demak: Kreativlikning rivojlanish davri – ma'lum 
kreativlik sifatlarining rivojlanishi yakuniga yetgan qandaydir vaqt birligi. 
Kreativlikning rivojlanish bosqichi – muayyan kreativlik sifatlarining 
ivojlanganlik darajasi . Shunga ko'ra ma'lum davr va bosqichlarda pedagoglarda 
ham kreativlik sifatlari, ijodiy faoliyat malakalari rivojlanadi. 
Pedagoglar kreativlik sifatlari bilan bir qatorda ijodiy faoliyatni tashkil 
etishga layoqatlilikni ifodalovchi quyidagi malakalarga ham ega bo'lishlari 
zarur: 

---

58 
Pedagoglarda kreativ faoliyatni tashkil etishga imkon beradigan malakalar 
guruhlari: 
bilishga oid (gnostik) malakalar; 
loyihalash malakalari; 
ijodiy-amaliy (konstruktiv) malakalar; 
tadqiqotchilik malakalari; 
muloqotga kiruvchanlik (kommunikativ) malakalari; 
tashkilotchilik malakalari; 
Quyida ushbu malakalar guruhlarining mohiyati yoritiladi: