rasm. Endotermik jarayonlar uchun quvurchalarida katalizatori bo‘lgan politermik rejimni ideal siqib chiqarish reaktori.
rasm. Ekzotermik jarayonlar uchun shaxta tipidagi ideal siqib chiqarish reaktori.
moddalaming konsentratsiyasi apparat balandligiga tomon logarifmik egri chiziq bo‘yicha kamayib boradi. Ko‘pchilik katalitik reaksiyalar: gazogeneratorlar, ohakva boshqa moddalarni kuydirish pechlari, domnalar va boshqalar shunday prinsipda ishlaydi. Ekzotermik jarayonlarda reak- torning harorat rejimi adiabatik bo'ladi. Nasadkali minoralaming ishlash prinsipi ham suyuq- liklarga gazlarni suyuqliklardan desorbsiyalanishda yuqoridagiga yaqin bo‘ladi (29- rasm). Ideal siqib chiqarish quvur- simon apparati politermik rejimda ishlaydi. Bunday apparatlar endotermik katalitik jarayonlar uchun masalan, metanni suv 1 - korpus; 2 - suyuqlik sachratgich; ^«j ^цапkonversiyalab, sintez — boshoqsimon panjara; . ■ ■ , ,
— nasadka(haiqachalar). gaz (CO+H2) ishlab chiqarishda
ishlatiladi. Bunda konversiya quvurchalar ichidagi katalizator yuzasida boradi, quvurlar orasidagi bo‘shliqda esa reaksiyaning endotermik effektini qoplash uchun tabiiy gaz yoqiladi. To‘liq aralashtirish reaktorida apparatga tushgan gaz yoki suyuqlikning har qanday elementar hajmi darhol reaktor hajmining hamma joyidagi moddalar bilan aralashadi. Oqimning girdobliligi (turbulentligi) tufayli (turbulentlik deb, shunday harakatga aytiladiki, unda gaz yoki suyuqlikning barcha massasi bir tomonga girdobsimon harakat qilgan holda aralashadi) apparat balandligi va ko‘ndalang kesimiga tomon to‘g‘ri chiziqli harakat tezligiga nisbatan, bir necha marta kattadir. Bunday apparatlarda reaktoming butun hajmida barcha moddalaming konsentratsiya va boshqa moddaga aylanish darajasi, reaksiya tezligi, harorati va boshqa parametrlari bir xil va oxirgi holatiga teng bo‘ladi.
Ichida aralashtirgichi bo'lgan qaynovchi qavatli katalitik reaktorlarda (30- rasm) gaz va mayda zarrac
