Tövsiyyə olunan dərslik, dərs vəsaitivə metodik vəsaitlər

 

            Mövzu №4 Çəkic atma texniksı. 

Plan: 

1.Çəkic atma texnikasının öyrədilməsi 

2.Çəkic atma məşqi 

1.Çəkicin ağac dəstəyi isə əvvəlcə zəncirlə,daha sonra məftillə əvəz edildi.İdman 

çəkici XX əsrə elə bu şəkildə də daxil oldu.Əvvəlki  “əcdad”larından ona yalnız 

“boyu”(122 sm) və şəkisi (7,257 kq) miras qaldı.İdmançı bu çəkici hər iki əlinin 

barmaqları ilə üçbucaqşəkilli dəstəyindən tutur,başının üstündə fırladır və sonra 

özü də üç dövrə vuraraq onu meydana tullayır.Çəkic tullamaq yarışlarında ancaq 

kişilər və gənc oğlanlar iştirak edirlər.Çəkicin çəkisi 15-16 yaşlı oğlanlar üçün 5 

kq,17-18 yaşlı oğlanlar üçün isə 6 kq-dır.Tullamanın bütün növlərində yarış 

---

iştirakçıları üç cəhd edirlər.Bu cəhdlərdən ən uğurlusunun nəticəsi hesaba alınır.Ən 

yaxşı nəticə göstərən 6 idmançı finala çıxır və daha üç cəhd etmək hüququ 

qazanır.Finalçıların tutduqları yer bütün 6 cəhddə göstərdikləri ən yaxşı nəticəyə 

görə müəyyən edilir.Əgər idmançı halqanı (plankanı) tapdayarsa və ya o tərəfə 

keçərsə və ya tullanan idman aləti meydanda göstərilən 60 dərəcəlik sektordan 

kənara düşərsə,cəhd uğursuz hesab edilir.

 

Çəkic atma texnikasının öyrədilməsi –Məşğul olanlar çəkic atmaq texnikası ilə 

tanış etməli,və çəkic atma texnikasını göstərilməli və izah ediolməsi alətlə atma 

yerinə yarış qaydaları ilə tanışlıq, çəkici düzgün tutmağa və ilkin texnikası 

öyrədilməli çəkic dəstəyini düzgün tutulmasına aid müxdəlif hərəkətlər , çəkici 

asta sürətlə fırladılmalıdır. 

Metodik göstərişlər- ilkin fırlanmalar yerinə yetirilərkən məşxul olanların diqqətini 

alətin fırlanma müstəvisinə cəlb etmək lazımdır.Bütün hərəkətlər səlis əvvəlcə 

bərabər tirentdə yerinə yetirilir.Hərəkət mənimsənildikdən sonra onlar 

sürətlənir.Müxtəlif alətlər doldurulmuş toplar,daşlar ,qumlar,və.sair fırladılması  

ilkin fırlanma texnikasın yiyələnməyə kömək edir. 

                          Dönmə texnikasını öyrətmək. 

1.Bərabər temdə və sürətlənməklə dönmələrin alətsiz tətbiq edilməsi. 

2.Müxtəlif alətlərlə dönmək 

3.Üfiqi müstəvidə fırladılan çəkiclə dönmək 

4.Hər dönməni sürətləndirməklə həmin hərəkət 

5.Çəkicin maili müstəvidə fırlatmada dönmələr 

Fikir vermək lazımdır kiatma onunda qollar tamami ilə düzəldilmiş olsun .Çəkic 

atanlar texnikanın və əlaqələndirmən yaxşılaşdırmaq üçün müxtəlif 

alətlər(yadro,tərəzi daşı,qumla doldurulmuş toplarla tətbiq eedilir. 

Çəkic atma texnikasının dönməsini öyrətmək üzrə sıralanmadan sonra çəkic 

atmaqdan sonrakisıralanmanın sürətləndirməklə çəkic atmaq .Metodiq göstərişlər 3 

dəfə fırlanmaq atmanı əvvəlcə dairədə və fəal çəkicin fırlanmanın aləti ilə 

buraxmaq lazımdır. 

Çəkic atma texnikasının təkmilləşməsi. 

1.Müxdəlif miqdarda dönməklə dairədə  çəkic atmaq. 

2.Dairədə maksimum fırlanma sürəti ilə çəkic atmaq. 

---

3.Yarışlarda iştirak etmək. 

Metodiq göstərişin atma texnikasının təkmilləşdirilməsi zamanı fırlanma sürətinin 

artırılmasına düzgün ritimi möhkəmləndirilməsi ,fırlanmanın müntəzəm 

yoxlanılmasına bilik vermək lazımdır.Məşxələ zamanı çəkic atanın müxtəlif xususi 

vərdişlərədən istifadə etmək lazımdır.Təlim məşxələrində 6kq,6.5kq ağırlığında və 

ağır çəkiclə tətbiq olunur.Texniki təkmilləşməsində yaranan qaydalara riayət 

etməlivə kişiləri yoxlama məşxələrdə çəkic atma qaydalarına təsdiq etmək 

lazımdır. 

2.Çəkic atmanın məşqi. 

Məşqin əsas vəzifələri; 

1.Umumi fiziki hazırlığın artırılması 

2.Çəkic atma texnikasına yiyələnməli 

4.Mənəvi və iradi keyfiətlərin artırılması 

Çəkic atmanın fiziki hazırlığı ümümi və xususi hazırlığa bölünür.Çəkic atmanın 

ümümi fiziki hazırlığı vasitələri aşağıdakılardır.Yerindən uzununa tullanmalar,üçlü 

tullanmalar,qaçış addımlarının topların atıb tutulması,əşyalı və əşyasız ümumi 

inkişaf hərəkətlər. 

Xüsusi fiziki hazırlıq çəkic atmaqda yüksək idman nəticələrinə nail olmaq üçün 

zəruri olan müəyyən əzələ quruplarının yüksək olacağını təşkil edir.Çəkic atmanın 

məşqində müxdəlif ağırlıqlarla çəkic hərəkətlər mühüm yer tutur.Buna 

aşağıdakılara aiddir.Birdən-birə ağırlıq qaldırma dartınma ağırlığı sinə üzərinə 

qaldırmaq,uzanan vəziyyətdə tədricən ağır qaldırmaq, çömbələrəı ağırlıq 

qaldırma.Qarın və kürəy əzələri üçün yer tutur,həmin hərəkətlər bunlardır. 

1.Yadronu qabağa və arxaya sallamaq 

2.Sağa və sola yadro  qollarda ağırlıq sallamaq 

3.Bədəni əyməli və dönməli 

4.Oturaraq yaxud arxası üstə uzanaraq  

5.Atın üzərində üzü aşağı dayanaraq bədənin bükülməsi     

6.Turnikdə sallanmaqla həmin hərəkət   

7.Gövdəni əymək və döndərmək  

---

8.Gövdəni tullamaq 

Hazırlıq dövründə çəkic atanlar ştanqla böyük həcmlə,kiçik intensivlikdə 

hərəkətləri yerinə yetirirlər.Ştanqın çəkisi maksimum70-85% qədərdir.Hazirlıq 

dövründə 2 mərhəsində həftədə  2-3 məşğələ keçirlər.Üç məşğələ birgə təsir etmə 

hərəkətlərinə həsr olunur.Bu məşğələlərdə eyni zamanda güc sürət-güc və texniki 

hazırlıq məsələləri həll olunur.Güc hazırlığının həcmi tədricən azaldılır,intensivlik 

isə hazırlıq dövrünün sonuna yaxın 95-100%-ə qədər artır.    –Cəkic atmaqda 

sürətin tez təzahürü vardır.Bu,alətə təsir göstərərkən idmançının öz səylərini 

bölüşdürmək bacarığından asılıdır.