TRANSFORMATORLARNI ISHLATISH
Transformatorlarni ishlatish jarayonida ularga operativ va texnik
xizmat ko‘rsatish, hamda rejali-oldini olib ta’mirlash ishlari amalga
oshiriladi.
Transformatorlarga xizmat ko‘rsatuvchi barcha personalning
harakatlarini muvofiqlashtirish elektr sex yoki mos xizmatlar rahbariyati,
elektr tarmog‘i korxonalarida - elektr tarmoq yoki korxonaning ishlab
chiqarish xizmatlari rahbariyati tomonidan amalga oshiriladi.
5.1. Xizmat ko‘rsatishni tashkil etish
Transformatorlar ishlash rejimlari. Transformatorning nominal
ish rejimi deb shunday rejimga aytiladiki, unda xos standart yoki texnik
shartlarda keltirilgan kuchlanish, chastota va yuklanishning nominal
qiymatlari, hamda atrof muhit va o‘rnatish joyi sharoitlari nominal
miqdorlarida ishlashi tushuniladi. Bunday rejimda transformator uzoq
muddat ishlashi mumkin. Nominal kattaliklar, ishlab chiqaruvchi-
korxona tomonidan transformatorga mahkamlangan pasport-taxtachda
ko‘rsatilgan bo‘ladi.
Transformatorning me’yoriy (normal) ishlash rejimi deb shunday
rejimga aytiladiki, unda transformator parametrlari standart, texnik
shartlar yoki yo‘riqnomalarda ko‘rsatilgan joiz og‘ishlardan ortib
ketmaydi.
Masalan, kuchlanishi 110 kV va undan yuqori bo‘lgan moyli
transformatorlar
ishlashida
chulg‘amning ixtiyoriy ulamasidagi
kuchlanishning miqdori 20 sekund vaqt davomida 1,3 marta (yuklama
nominal) va 20 minut vaqt davomida (yuklama 0,5 nominal) 1,15 marta
nominal qiymatidan og‘ishi ruxsat etiladi.
Agar har qanday chulg‘amning har qanday ulamasidagi kuchlanish
shu ulamadagi nominal kuchlanishdan 10% ga ortgan bo‘lsa, kuchlanishi
35 kV gacha, quvvati 630 kV·A dan yuqori bo‘lgan va kuchlanishi 110 dan
1150 kV gacha bo‘lgan barcha transformatorlar davomli ishlashi
(nominaldan katta bo‘lmagan yuklamada) joiz bo‘ladi. Bunda har qanday
chulg‘am ulamasidagi kuchlanish miqdori shu kuchlanish turkumiga U
kl
xos bo‘lgan ishchi kuslanishi U
m
dan ortmasligi shart:
U
kl
,kV
3
6
3
15
20 35
13 150 220 330 500 750
U
m
, kV
3,5 6,9 4,5 17,5 23 40,5 55 172 252 363 525 787
Kuchlanishi 35 kV gacha bo‘lgan transformatorlar davomli
kuchlanishini ortishi standart talablar yoki texnik shartlarga asosan
o‘rnatilgan.
Transformatorlarning avariya rejimi deb, parametrlar me’yoriy rejim
chegaralaridan chiquvchi rejimga aytiladi.