Turabbayev X. A., Xusanov A. D. Ballistik ekspertiza: Darslik
Yüklə 39,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Diffuzion kontakt usuli.
O‘q tegishidan hosil bo‘lgan jarohat- larning asosiy alomatlaridan biri bu — jarohatning kirish teshigi atrofida, o‘q otilishidan hosil bo‘lgan qurum tarkibiga kiruvchi metall zarrachala- rining o‘tirib qolishidir. O‘q otilishidan hosil bo‘lgan qurumida quyidagi kimyoviy moddalar uchraydi: kapsyulni yondiruvchi tarkibining parchalanish mahsulotlari sifatida simob, surma, qalay ; o‘q sirtining ishqalanib shilinishi va uning tubini porox gazlari bilan kuyishi natijasida vujudga keladigan mis, rux, nikel, qo‘rg‘oshin ; stvol kanalining materiali sifatida temir . Ana shu yuqorida aytilgan moddalarni aniqlash uchun, juda qulay va oson metod — diffuzion kontakt usuli qo‘llaniladi. Ushbu metod nafaqat aniqlanishi kerak bo‘lgan metallarning tabiatini, balki ularning topografik taqsimlanishini ham aniqlash imkonini beradi. Diffuzion kontakt metodining mohiyati quyidagicha: obyektning sirtidagi metall zarrachalarining bir qismi adsorbentga o‘tkaziladi va bu zarrachalar aynan shu adsorbentda metallar bilan o‘zaro ta’sirlashganda o‘ziga xos rangga bo‘yaluvchi kimyoviy reaktivlar yordamida aniqlanadi. Adsorbent sifatida ishlov berilgan fotoqog‘ozning jelatinli qatlami olinadi. Metall zarrachalari adsorbentga diffuziya natijasida o‘tib qoladi. Obyektning kerakli sohasiga ishlov berilgan fotoqog‘oz ikki tomondan qo‘yiladi. Bundan oldin fotoqog‘ozlar maxsus elektrolit bilan shimdiriladi. Fotoqog‘ozlar kerak sohaga mahkam siqilganda elektrolit ta’sirida erigan metall zarralari fotoqog‘ozning jelatinli qatlamiga kirib boradi. Kontakt vaqti tanlab olinadi, u odatda 5 dan 10 minutgacha boradi. Bu qog‘ozlarni maxsus reaktivlar, ya’ni chiqaruvchi reaktiv bilan qayta ishlanganda, to‘siqdagi metall zarralarining joylashishiga bo‘yalgan dog‘larning aksi mos keluvchi metallogrammalar olinadi. Elektrolitlar sifatida sirka kislota yoki ammiakning 10–30%li eritmasi olinadi. Maxsus reaktivlarni muayyan metallar bilan reaksiyaga 393 kirishganda aniq rang beruvchi moddalardan tanlab olinadi. Mis, kobalt va nikel moddalarining zarralarini aniqlash uchun elektrolit sifatida ammiakning 10–30%li eritmasi, chiqaruvchi reaktiv sifatida esa rubeanovorod kislotasining metili spirtidagi eritmasi olinadi. Qo‘rg‘oshin moddasi zarralarini aniqlash uchun fotoqog‘ozni, qo‘rg‘oshin uchun erituvchi bo‘lgan sirka kislotasida namlash, chiqaruvchi reaktiv sifatida esa sulfid natriy, rodizon kislotali natriy (0,2 %) yoki oltingugurtli natriy (25%)larning suvdagi eritmalari olinadi. Yüklə 39,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|