Keçirilmə formasına görə ekskursiyalar aşağıdakı kimi təsnif olunur:
Kütləvi ekskursiyalar-eyni anda çox sayda, yəni 10-20 nəqliyyat vasitəsinin daşıdığı ekskursantlarla aparılan işdir. Bunlar kütləvi tədbirlər xalq oyunları, folklor bayramları ola bilər;
Ekskursiya-gəzinti-müəyyən gəzinti ilə müşayiət olunan ekskursiyalar;
Ekskursiya-göstəriş-hər hansı yeni bir əhə- miyyətli hadisəni və ya məhsulu başqalarına nümayiş etdirmək məqsədilə təşkil olunan ekskursiyalar;
Ekskursiya-reklam-müəyyən məhsul və xid- mətin reklamı məqsədli ekskursiyalar;
Sınaq ekskursiyaları-hər hansı texnoloji prosesin, o cümlədən yeni bir turun sınağı məqsədilə təşkil olunan ekskursiyalar;
Ekskursiyaların düzgün təsnifatı ekskursiya prosesi zamanı bələdçinin turistlərlə işinin düzgün qurulması baxımından əhəmiyyətli olub, düzgün metodoloji qərarların verilməsi üçünzəruridir.
Ekskursiyanın prinsip və funksiyaları
Ekskursiyaların təşkil olunmasında aşağıdakı prin- sipləri əsas götürmək lazımdır. İlk olaraq, ekskursiyalar elmi olmalıdırlar. Faktların, hadisələrin, nəzəri mülahizələrin aid olduqları elmi prizmalardan işıqlandırılması onlara obyektiv qiymət verilməsi üçün zəmin yaradır. Bundan əlavə, ekskursiyalar turizmi təşkil edən ölkə mənafeyinə uyğun olaraq ideyalılıq ifadə etməli, burada turistlərə çatdırılan in- formasiya həqiqətə uyğun olmalı, nəzəri və praktiki cəhətdən vəhdət təşkil etməli, ekskursantlara tez qavranılan, inandırıcı olmalıdır.
Bu prinsiplərə əməl olunması halında ekskursiya fəa- liyyətinin yerinə yetirəcəyi funksiyalardan müsbət nəticə gözləmək mümkündür.
Turizm iqtisadiyyatın bir sahəsidir. Ölkə iqtisadiyyatı üçün ən sərfəli hesab olunan turizmin mühüm elementi kimi ekskursiya fəaliyyətinin də əsas funksiyalarından biri gəlir əldə etməkdir. Məhz ekskursiya xidmətlərinə motivlənmiş turistlər əraziyə səyahət edərək, xarici valyutanın ölkəyə daxil olmasına şərait yaradırlar. Buna görə də ekskursiyaların mühüm iqtisadi funksiya yerinə yetirdiyini qeyd etmək olar. Ekskursiyaların digər mühüm funksiyası kimi isə ideya, siya- si, ümumi-maarifləndirici, informasiyaverici, tərbiyəedici, konkret məzmunlu istirahət, dünyagörüşünün genişləndirilməsi, insanlarda yeni maraqların formalaşdırılması, kadr hazırlığı və təkmilləşdirilməsini göstərmək olar.