Türkcə Etimoloji Sözlük

özündən gedmə: içi cumma. içtöküş. bayılma.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

- 

uşağa iş buyur

, 

özündə

 

dalınca yürü

. 

 

-

 

üzü sən versən

, 

astarı özü gedər

. 

 

- 

özün

, 

kəndin öldürmək: canına qıymaq. ölündətmək. 

yoxnatmaq. xodkoşluq edmək. 

 

- 

özün

, 

kəndin öldürtmək

: 

ölündütmək. xodkoşluq edlətmək. 

- 

özün

, 

kəndin öldürmə

: 

ölündəti. ölündətiş. ölündətmə. 

yoxnatma. yoxnatıt. yoxnatış. xodkoşluq. 

 

-

 

özünə gəlmək

: 

qabıq tutmaq. özün tutmaq, tapmaq. 

alşınmaq. yerləşinmək.

  

-

 

öz oyunuva

 

gəl: kəndi oyununa gəl. eşdiyin quyuya düş. 

 

- 

özündən

, 

kəndindən keçmə

: 

əsrimə. 

 

- 

özə

, 

içə bağlı olan

, 

özdə

, 

içdə qalan bölüm: içdərik. içdəri. 

içdən. içgin. özdərik. özdəri. iççil. içək. 

1. gizli. 1

. batini. bətndə 

olan. 1. fitri. 

 

- 

öz

, 

əsas varlıq

, 

barlıq

: 

özmik. covhər. 

-

 

özünün dərdinə 

düşmək: ötəsin düşünməyəcək olmaq. 

 

-

 

öz başına ötürməmək

: 

boş bıraxmamaq. 

 

-

 

özünü

 

çox böyük görmək

, sanmaq: 

devaynasında görmək. 

 

- 

üz bir öz bir

:

 

dil bir, sin bir: 

özü

 

bir sözü bir. 

 

-

 

özündən keçmək. ölmək. içdən keçmək, olmaq. ölümü gözə 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

802 

almaq.  

- 

özünə

 

qıymaz: sıxıntı istəməz. 

 

-

 

özünə oxumaq: çox ziyan edmək. 

-

 

özünü bağışlamaq: 

canın əff edmək. 

-

 

özün dişinə taxmaq: böyük çaba 

göstərmək. 

 

-

 

özün vermək: qurban, fəda olmaq. 

 

-

 

özünə qıymaq: kəndini öldürmək. 

 

- 

özündən çıxma

, 

kəndindən keçmə: cəzəbə. 

 

- 

özünə bağlama

: 

çəkmə. cəzb. 

 

-

 

özünə çəkmək

, 

bağlamaq: etgiləmək. təsir edmək. 

təpgiləmək. cəzb edmək. 

 

- 

nərsənin özü

, 

künhü

, 

əsası

, 

nüvəsi

: 

çəkirdək. 

-

 

topluluğun 

çəkirdəyi, evdir. 

 

-

 

çox yetişmiş dadlı yemişlərdən axan

, 

süzən özü

, 

şirəsi

: 

bal.  

-

 

içəri

, 

özünə

 

sızdırmaq

, 

geçirmək

: almaq. 

-

 suvaq suyu 

alır

. 

-

 

gönlər su alıblar

.  

-

 

öz başına buyruq: xanlıq. sultanlıq. 

 

-

 

yalnız özün düşünən

: 

mənçilləşmək. 

 

-

 

öz başına

, 

özbaşdaq olmaq: başına buyruq olmaq. 

 

-

 

öz başına

: 

başlıbaşına. müstəqillən

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

öz başına

: 

özbaşdaq. başına buyruq. 

 

-

 

öz ərk

: 

özbaşdaq. bağımsız. laqeyd. 

 

-

 

özü özünə: kəndi kəndisinə. binnəfs. 

 

-

 

özün itirmək

: 

quruyub qalmaq qaqıldanmaq. qapıldanmaq. 

alas qopasa düşmək. ələm taslanmaq. çaşmaq. 

 

-

 

özün

, 

için yemək

: 

dododağın

 

çeğnəmək. 

 

-

 

özündən keçmək: qapdırmaq. 

 

-

 

özündən keçmiş

: 

baynaq. bayqın. geçgin. 

 

-

 

özünə dəngəmə

: 

qiyas be nəfs. 

 

-

 

özünə qarşı

, 

tərəf çəkmək

: 

sevrəmək. söyrəmək. sövmək. 

çəkmək. 

 

-

 

sözün

 

özü: anasöz. başsöz. 

 

-

 

ayratın öz soru: başqa xass soru. 

 

-

 

bu işi başından

 

ata bilsən. 

 

-

 

öz ayağın baltalamaq: öz gorun qazmaq. 

 

-

 

bu işi başından

 

ata bilsən. ağıl. zəka. 

-

 

öz başına

: 

başıbaşına. müstəqillən. 

 

-

 

öz

 

devrimi üz devrimi, içim devrimi, biçim devrimi, baş 

devrimi aş devrimi. 

 

- 

özü üçün özəl (şəxsi) ev eşik 

qurmaq

: ev açmaq. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

804 

- 

özün öldürmə

: 

atın. atınış. atınma. xodkoşluq. 

 

- 

özü

 

ölüb

, 

özü

 

dura bilmək: öz kilimin sudan çıxartmaq. 

 

- 

özündə olan

. 

özünə

, 

içinə dalqın

: 

içinə qapanıq. duyquların 

dışa vurmayan. 

 

- 

axar suyun arxaya dönmüş durumu, öz üzərinə

 

çevrilməsi

: 

çevrik. çevriş. çövrük. çövrüş. girdat. girdağ. 

sarsalıq. sarsarıq. sarsatıq. sarsırıq. su çevrintisi. çevrinti. 

tərsin. girdab. qanğıl. qaqnıq. qağnıq. 

 

- 

çağından kəsik

, 

özünə gəzik: heç nəyi saymaz, aldırmaz. 

 

-

 

hər günüzün öz günü, günlüyü var

: 

gün genə yeni gün. 

 

- 

hərkəs qaşığın yapır

, 

özü üçün

 

sapın taxır

. 

 

-

 

kişi nə

r

səyi ki yansılar, gələr günü, özü

 

ona sancılar.

 

- 

könlünə

, 

içinə

, 

özünə

 

sızdırmaq

, 

geçirmək

: almaq. 

 

-

 

oğru öz ipi ilə asılır

: 

iti öldürənə sürüklətirlər. 

 

-

 

olan olacaq, köçən köçəcək. iş olacağına varır. bir soruna, 

gərəyə aldırmadan, etgilənmədən, olan olur. sən eddiyivi ed, 

sonuc dəğişmiyəcək. sən yapdığın yap, fələk öz işin 

işləyəcək

. 

 

-

 

öz başında

, 

dünyasında sürünmək: içində yaşamaq. 

 

- 

öz başındakın qılmaq

: 

yaşamın, varlığı

 

sürdürmək yaşamın 

yaşamaq. yaşamın keçirmək. olduğun sürmək, yaşamaq.

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

öz bildiyin yapan: söz, öğüt dinləməz. danzaq. danğzaq. 

qanzaq. qanğzaq. 

 

-

 

öz qohumların bıraxıbda arvadın qohumların bəğənmiş 

kişi

: 

qarısı köylü. 

 

- 

öz ölsündən qorxmaq: olmamış, ola bilməyən bir nərsəni 

düşünmək. 

 

-

 

öz ölüsünə aynada baxammır

. 

 

-

 

öz

 

suyun tapar, dağ başında çıxan çinar. 

 

-

 

özü tərsinə

: 

düşüncəsinin tərsinə. başı, kəlləsi qarşına. uyuz 

qafalı. qafasının dikinə. 

 

-

 

başqasına edilən kötülük

, 

öz başına

 

gəlməsi

: qan tutmaq. 

 

- 

özümə

 olsam yaram 

(kömək), dönəmlə 

(zamanla) 

bitər 

yaram. 

 

- 

özünə

 baxmaq

: dincliyin pozan olub bitənə aldırmamaq, 

olardan qaçınmaq. 

 

- 

özünə bürünmə

: 

çevrəsindən uzaqlaşma. qaçış.

 

- 

özünə tutanın tapıb

, 

sözünə uyanın yapıb

.

 

- 

ağacı demə

, 

yemişi de

, 

üzünü demə

, 

özünü

 de. 

 

- 

özünə inandırmaq

: 

güvən qazanmaq. 

 

özaqa

 

 

özağa

. özbəq.

 

özbəy. bağımsız, başbaşdaq kişi, el. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

806 

özara

 

 

1

.

 

kəndi içində

. 

1

. 

özaraşıq

. 

özəl ilişik

. 

qarşılıqlı

.

 

-

 

özara

 

yardım

: 

qarşılıqlı yardım

.

 

-

 

özara

 

vuruş

: 

nrsənin iç savaşı

.

 1

. 

öz

 

aralarında

. 

bir birinə

. 

bir birimizə

. 

özaramızda

.  

özbaş

 

 

özgür. başboş. başıboş. baybaş. qayta. tarğan. tərxan. 

tayqan. taylaq. heç bir nəyə bağlı, tabe' olmayan. 

 

özbaşa

 

 baraxud.  

özbaşa

 

 

özbaşaq. başqa. müstəqil.

  

özbaşaq

 

 

özbaşa. başqa. müstəqil.

  

özbaşat

 

 

özbaşat

. 

özbaşdaq

.

 1

. 

ərkli. ərkin. comət. ərkinli. 

qaraşsız. özgür. azad. basdaqsız. düşək duzaqsız. 

şərtsiz. qeydsiz bəndsiz. qolçomaq. qoçaq qocur. quldur. 

kəlləşəq. güclü. qolçomaq. gərdənlək. öz başına. başına 

buyruq. öz ərk. bağımsız. laqeyd. 

- 

öz başına

, 

özbaşdaq 

olmaq

: başına buyruq olmaq. 

1

. müstəbidd. 

1

. istibdadi.  

özbaşına

 

 

-

 

öz başına

, 

özgür olmaq

: 

qarşanı görüşəni olmamaq. 

müstəqill olmaq. 

 

özbaşına

 

 

baş başdaq

. 

başlı başına

. 

ağasız

. 

bağsız

. 

qaravsız

. 

qaraşsız

. 

ərkinçə

. irikli. 

ərkin

. 

ərkənə

. 

ərikkən

. eygin. 

irkin. azad. 

müstəqil

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

özbaşnalıq

 

 

1

. 

qaraquşi. özsevərlik.

-

 

qaraquşi

 

buyruğu

: 

öz başına 

verilən, sürülən söz

.

 

-

 

qaraquşi

 

sürmək

: 

özbaşnalıq edmək

. 

1

. 

özbəylik. özbəklik başmanlıq. başmənlik. quldurluq. 

mən mənlik. sarqaşlıq 

(

 

>

 

sərkeşlik

)

. inad. 

1

. 

uğursuzluq

.  

özbaşnalıq

 

 

qarnışlıq. hərc mərc. anarşi. 

 

-

 

yatıb duran

 

yasasın yatırdır: 

(qanunun qurur). 

-

 

yerindən 

duran çəkir çəkisin 

( 

çıxarır hökmün

).  

özbaştaq

 

 

özbaşdaq

. 

qarşıt. qarşış

. tərs. tərsit. qatuvaz. qatavuz. 

qatvaz. qısıq.

 

qısıqçı. qısqaç. qısnaş. qıtnaş. girtiş. kitriş. 

korluq. inad.  

özbaştaq

 

 

özbaşdaq

.

 

özbaşat

. 

1

. 

ərkli. ərkin. comət. ərkinli. 

qaraşsız. özgür. azad. basdaqsız. düşək duzaqsız. 

şərtsiz. qeydsiz bəndsiz. qolçomaq. qoçaq qocur. quldur. 

kəlləşəq. güclü. qolçomaq. gərdənlək. öz başına. başına 

buyruq. öz ərk. bağımsız. laqeyd. 

- 

öz başına

, 

özbaşdaq 

olmaq

: başına buyruq olmaq. 

1

. müstəbidd. 

1

. istibdadi.  

özbaştaqlıq

 

 

özbaşdaqlıq

. 

1

. 

özərklik. qaraşsızlıq. sərbəslik. ərkinlik. 

ərkilik. bağımsızlıq. bağmısızlıq. qaraşsızlıq. özgürlük. 

azadlıq. müstəqillik

 istiqlal. 

1

. 

müstəbiddlik. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

808 

özbaştaqlıq

 

 

özbaşdaqlıq

. 

özbaşatlıq

. 

1

. 

özərklik. qaraşsızlıq. 

sərbəslik. ərkinlik. ərkilik. bağımsızlıq. bağmısızlıq. 

qaraşsızlıq. özgürlük. azadlıq. müstəqillik

 istiqlal. 

1

. 

müstəbid

dlik.  

özbəq

 

özbək

. 

özbəy

. 

1

. 

özağa. bağımsız, başbaşdaq kişi, el. 

1

.

 

öz bək

.

 

cəsur

.

 

kəndinə güvənmiş

. -

 

özbəkxan

.

 1

.

 

yaşıl baş 

tatar. 

özbəqəniş

 

 

özbəğəniş

. özbəğənmə. xodpərəsti. 

 

özbəqənmə

 

 

özbəğənmə

. özbəğəniş. xodpərəsti. 

 

özbəqliq

 

 

özbəylik

. başmanlıq. başmənlik. özbaşnalıq. quldurluq. 

mən mənlik. sarqaşlıq 

(

 

>

 

sərkeşlik

)

. inad.  

özbəylik

 

 

özbəklik

. başmanlıq. başmənlik. özbaşnalıq. quldurluq. 

mən mənlik. sarqaşlıq 

(

 

>

 

sərkeşlik

)

. inad.  

özbilərmən

 

 

özsevər

. 

xutpəsət

. 

ulumçuluq

. 

boysanmalıq

. 

özəmçilik

. 

bənçil

. 

özçül

.  

özbir

 

 

öz bir

. soylu.  

özçü

 

 

xutpəsənd

. 

özbilərmən

. 

özsevər ulumçuluq

. 

boysanmalıq

. 

özəmçilik

. 

bənçil

. 

özçül

.  

özçü

 

 

özçün

. 

1

.onur. gücün. böyüklük. sayqıqlıq. sayqaq. 

yücəlik. yücəklik. ucalıq. ucaqlıq. uluğluq. ululuq. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

böyüklük. üstünlük. üstüşlük. üstüclük. üstüklük. şərəf. 

viqar. heysiyyət. izzəti nəfs. 

- 

özçümə

 

yediyim bu söküdən 

(yamandan)

, çox qızdım. 

1

. 

qotur. quta. mənçi. xudpəsənd.

 

özçülsüz