Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə59/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   124

-

 oy obuz

: kala kotur, təpik, 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

460 

basıq, bərk yer.

 

1

. 

xiyal. qonağı. 

 

-

 oy y

etməğən yerə boy yetməz: fikir ulaşmayan yerə boy 

yetməz.


  

-

 

nə oyqa gəldiqiz?: nə düşüncədəsiniz?. 

 

-

 

məni oyum başqadı: mənim fikrim başqa.



  

oy 

 qarar.  



oy 

 

oyun. 

səs, rə'y. düşünmə. oyu. fikr. qanıt. 

 

- 



güvənoy: e'timad rə'yi. 

 

-

 oy

!: düşün!. sağa!. san

a!. 

-

 

ağ oy: qəbul səs, rə'y. 

 

- 

oy almaq

: danışmaq. düşüncəsini sormaq. 



-

 oy almaz: 

ağla 

sığmaz. çox şaşırdıcı. 



 

-

 

sapıq

, 

çarpıq

, 



tərs anlayışlı

, oylu: 

kəj fikirli. 

 

- 



başında

, oyunda 



canlandırmaq: düş, xiyal qurmaq. 

 

-

 

yenğ oylu

: cin kimi. kurnaz. kurzan

. qurbaş. iy çəkən. ivək. 

ustal. sivir. zirək. zeyrək. 

 



eloyu: eloyu. oylama. refrandom. 

 

-

 qamuoy

eldüşüc. eloyu. xalq oy. rə'yi həməqani. əfkari 

imumi. 

 

- 



başına (oyuna

, 



fikrinə)

, 



ağzına qoymaq

: 

daşlamaq. 

oxlamaq. yada salmaq. anıtmaq. andırmaq. hiss etdirmək. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

anıştırmaq. işarə

 

edmək.ilqa' edmək.



  

- 

bir görüşü

, oyunu fikri 



göstərən qısa

, 



çarpıcı söz

: im. 

söz. danşıq. parol. qovl. 

-

 

imimiz yadında!

, 

ya alım

, 



ya ölüm

 

(alım

: qazanc).  

oya 

 

( < oymaq

: qırmaq. dəlmək. eşmək qayçılama



).

 

1

oyuq

.

 



oymaq

.

 



bəzəmə

.

 



bəzək

.

 oyqaq



.

 

işləmə



.

 

süs



.

 

naxış



.

 

cızma



.

 

1

oyularaq yapılan əlişi

işləmə



.

 

1

əmanət



rəhin



.

 

1

simpatik

minyon



1

orunçaq


.

 

işləmə



.

 

məşquliyət



.

 

1

çəki, cizgi işləri. 

1

oyalama. nəqş o niqar.

 

1

yapqa. 


yapaqa. abaqa. abqa. albağ.oynaş. oynaşma. 

məşquliyyət. 



-

 

özüvə bir 



abaqa 

seçdə, oyasız

 qalma. 1

dantel. 


1

. 

kiçik bacı. 

 

- 



oya yatkan: 

yatık oyaq

.

 

oya 



 

gözənək. örtüyün, buxcanın, geyimin qırağlarına iğnə ilə 

işlənmiş bəzək 

(

gül. yaprağ



).  



parçanın

, 



başlığın

, 



nərsənin qırağına yapılan 

oya, yazma 

oya

: 

əğdirmə. əkdirmə 

(< 

əkləmək: yapışdırmaq. 

)

 

oyac 

 

(

pis işlərdən uzaq gəzdirici söz

.

)



oyacıt

. uyut. uyuc. uyac. 



uyacıt

. 

öğüt. qıt. pay. göz. yağıt. yaxtı. yarac. yarat. yarıt. 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

462 

yartıc. yantar. yantarı. əkic. bəllic. bəllək. nəsihət. pənd. 

moizə. ibrət

 



oyacıt

 

 



(

pis işlərdən uzaq gəzdirici söz

.

)



oyac. uyut. uyuc. uyac. 



uyacıt

. 

öğüt. qıt. pay. göz. yağıt. yaxtı. yarac. yarat. yarıt. 

yartıc. yantar. yantarı. əkic. bəllic. bəllək. nəsihət. pənd. 

moizə. ibrət. 

 

oyaçı

 

 

dantelçi. 

 

oyaçı

 

 



oyatçı

. 



uyutçu

. uyu



çu

. 



uyaçı

. 



uyacıtçı

. 

öğütçü. öğücü. 

öğrətci. öğrətici. yaxtıcı. yağıtçı. yarıtçı. yartıçı. qıtçı. 

payçı. yaracçı. yaratçı. yarıtçı. yantarçı. yantarıçı. əkicçı. 

bəllicçı. bəlləkçı. bəsici. bəsləkçi. pəndçi. moizəçi. ibrət 

verən. nəsihətçi. 

 

oyaçılıq

 

 



oyuculuqoyucluq

govarlıq. kavarlıq. qavırlıq. qazanlıq. 

qazarlıq. qazıcılıq. eşənlik. həfriyyatçılıq. 

 

oyaq 



 

1

. ayğın. aynıq. aynaq. ayıq. anaq. yazqan. açıq. duyuq. 

huşyar. 

1



oynaq. 



oynaş

. 

uğraq. uğrıq. məşqələ. 

-

 

çox işi

, 

oyağı

, 



uğrağı

, 



uğrığı

, 



məşqələsi 

olmaq: 

işi başından aşmaq. 



1



oynaq. 

ilişik. uğraq. uğrıq. işli güclü. məşqul. 

 

oyaq 



 

oyağ



1. uyaq

oyanıq


. uykusus. yuxusuz

. 1

sayıq



-



 

ayıq

 

olmaq

sayıq olmaq

1

oyqaq. 

oyanıq


çevik


həyəcanlı



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

denç




1

davamlı


. arxa arxaya. 

1

. oyuq. 


açιq

ayıq



:

 

arιq



arι


açıq


ayιr


.

 

1soy

 -

 aq.

 

bir toplumun seçgin qatı, 



bəyləri

.

 



əşraf

. 1

. 

ayıq. duraq.

 

1

oyanış. 


1

amadə baş. 

bər pa! 

-

 

oyağ

 

çalındı: amadəbaş düdüyü çalındı. amadəbaş 

verildi.


 

1

. 

zirək. arız. çalaq. 

 

yaq olmaq: qulaq asmaq. qulaq salmaq. qulaqlanmaq.  



oyaqlıq

 

 

uzuqluq. usuqluq. usluq. huşluq. huşluluq. 



(uyqluq

qəfillik


).  

oyaqmaq 

 dolanmaq.  

oyaqtırmaq

 

 

dolandırmaq. 

 

oyaqu 

oyaku

. 

qabırğa. böğür. 

 

oyalama 

 

1

. təsəlli avutma. 



1

. yonma. qazma. çarpma. 

 

oyalama 

1

. alaqoyma. 

uğraştırma

məşğul edmə



. 

1

. 

oya işi. nəqş 

o niqar. -

 

nəqş o

 niqar 



edmək

: oyalamaq.

  

oyalamaq 

 

1

. avutmaq. yatıştırmaq. təskin vermək. 

1

. əslətmək. 

əstirmək. əsir edmək. alıqoymaq. tutaqlamaq. gəzlirmək. 

dolandırmaq. 



1



qoyalamaq

. uğraştırmaq. əngəlləmək. 

alıqıqoymaq. işqallamaq. 



1

. a


vundurmaq. təsəlli vermək. 

geciktirmək. asmaq. yubaltmaq. oynatmaq. gəzdirmək. 

dolandırmaq. təsəlli vermək. avutmaq. yatıştırmaq. 

- 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

464 

nərsənin üzərini oyub oyalayıb

, 



qaqıb işləmək

çalmaçlamaq. çalmaq. 



-

 

qızıl, gümüş çalmaq



 

- 



oyalayıb gəzdirmək, toğlamaq, uğraşdırmaq

dolandırmaq. 



 

oyalamaq 

 

1

. 



uyalamaq



oğratmaq



oğraştırmaq



uğraştırmaq

məşqul edmək. 



1

avıtmaq. ürəyin ələ almaq. dilə tutmaq. 

mehribanlıq edmək. əğləndirmək. avutdurmaq. 

avutlamaq. tutub, başın qatmaq. aldatmaq. təsgin 

vermək. oynatmaq. dolamaq. baş qatmaq. yozmaq. iğfal 

edmək. əngəlləmək. uğraştırmaq. məşğul edmək. 



-

 

sözlə 



oyalamaq

sözə

 tutmaq1

nəqş o niqar edmək.

1

. 

bulcutmaq. bullandırmaq. keçindirmək. əğləndirmək. 

1

. 

fikrin çəkmək

məşğul et



əğləmək


. aldatmaq. 

saptırmaq

yoluzdurmaq. 



mə'təlləmək

. oynatmaq. 

səfehləmək

baş 



doland

ι

rmaq



 (

məsələn fürsət qazanmaq üçün



)

bir nərsədən 

alιqoymaq 

(

cocuğu oyala

:

 

məşqul qıl



)

bir nərsəni 



dartmaq. uzatmaq. 

tınışlandırmaq

 (dinc)

çalğatmaq

gözlətmək



qιlιqlamaq

.  

oyalanan 

 

qalma. uğranan. məşqul

 olan.  

oyalanma 

 

bulucuv. gecikmə. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyalanma! 

 

fikirləşmə!. tələs!. çabuq!. durma!. 

 

oyalanmaq 

 

1

. dənsənmək. dənğsənmək. dəksənmək. dəhsənmək. 

avunmaq. acısı, sıxıntısı dinilmək, qalqırılmaq, 

gidərilmək. dincənmək. təsəlli tapmaq. 



1

. oyunmaq. 

qocunmaq. k

ovcunmaq. düşünmək. çəkilənmək. 

qorxmaq. qorxunmaq. quşqulanmaq. qanqaçmaq. 

qanqıçmaq. qansıtmaq. qançıtmaq. yansıtmaq. 

yançıtmaq. işgillənmək

.

 



birələnmək

.

 



ürkünmək. alınmaq. 

1

. qayışlanmaq 



>

 

kağışlanmaq. məşqul olmaq. 



1



ovalanmaqhovalanmaqavalanmaqhavalanmaq

məşqul olmaq. əğlənmək. əklənmək. 



 

- 

sevən kimi davranıb oyalanmaq: könlü ilə oynamaq. 

sevişimsimək. 

 

oyalanmaq 

1

. bulucumaq. 

qöz açmaq. əğlənmək. 

yubanmaq. 

əğlənmək. 

1

. 

fikir xiyala dalmaq. düşünüşmək. oynamaq. 

qarğınmaq. tutulmaq. avunmaq. məşqul olmaq. 

qapılmaq. 

 

oyalatmaq 

 - 

boşuna uğratmaq

, oyalatmaq

: çabalatmaq. 

 

oyalavul 



 

oynavul. oylavul. oyqavul.

 

( bax > aldatan. 



kələkçi)

qataqul. qatavul. qaytavul. qayavul. cayçavul.



 qanavul. 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

466 

qandavul. toğlavul. toğavul. duzqavul. yalqavul. aldavul. 

d

üzənçi. kələkçi. hiləçi. 



 

oyalayan 

 

1



( bax > aldatan. 

kələkçi)

oyalayıcı. qandıran. qandırıci. 



alladan. aldatan. aldatıcı. aldayıcı. yanıltıcı. yahaldıcı. 

yanıldan. yahaldan. 



1

. aldadan. eyləyən. edləyən. 



 

- 

göyül dinləndirən

, oyalayan: 

könül əğləncəsi.

 

 



oyalayıcı

 

 



1



( bax > aldatan. 



kələkçi)

oyalayan. qandıran. qandırıci. 



alladan. aldatan. aldatıcı. aldayıcı. yanıltıcı. yahaldıcı. 

yanıldan. yahaldan. 



1

. uğraşdırıcı. qızışdırıcı. 

qızqışdırıcı. 

 

oyalcanq 



 

utancanğ.



  

oyalı

 

 

1

.

oylayıcı

. ( bax > aldatan. k

ələkçi)

qantınçı. qantılçı. 



qantıl. qantın. qantam. qantama. qandırma. qandırıcı. 

aldatan. aldatıcı. aldatcı. yalan. palavrə. palvara. 



1

bastılı. bastırılı. naxışlı. 



1

. uğralı. məşqul. dolqun. dolu. 

doluq. çox işi olan. 

- 

bu gün 


dolqunum.  

- 

oyalı

, 



naxışlı

 

parça

, 



qumaş

: 

bastı. bastırma. 

 

oyalı

 

1

. 

avaralı. talaşlı. əndişəli. qayğılı. 

1

. 

bəzəkli. müzəyyən. 

nəqş o niqarlı. 

 

oyalıc

 

 

uğraşıq. işgüc. görəv. məşquliyyət. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oyalıq

 

 1

.

oyqal

. uğralıq. uğrıq. iş güc. işgüc. görəv. məşquliyyət. 

kar o bar. 



1

.iş


uğraş.


 

işgüc. görəv. məşquliyyət. 



-

 buda 


 

oldu bizə.



 

oyalıq

 

 

rə'y tutum

.

  

oyalıv

 

 

fikir.


  

oyalmaq 

 

keçinmək. əğlənmək. 

 

oyan buyan 

 

bəri ötə


.  

oyan 

 

1

atın başına vurulan süslər, püsgülləri sulları. 



1

gəm. 


dizgin. 

1

ötə. uzaq. 



(



bəri

:

 

yaxın



)

-

 

ötə

 

ölkələr

: uzaq 

yerlər. 


-

 

ötə

 

bəri: uzaq yaxın.

 

1

iman



inanc



.

 

1

düşüncə



fikir



.

 

1

. 

üyən




-

 ata oyan vurdu.  



oyan 

 

1

.

oyucuoyuc

. kavar. govar. qavır. qazan. qazar. qazıcı. 

eşən. deşən. 

1

.kovan. dələn. 



 

-

 

heykəl 



yapan, yasan, yonan, oyan

: heykəlçi. 

 

oyana 

 

nəri.


 

onaru. ötə. ötgəri. 

 

oyanıq

 

 

1

güclü. quvvətli. tiri. diri. dirik. tirik. canlı.



-

 diri 

dəliqanlıdır.

 

1

dahi. 

1

qurnaz. aldanmaz. huşyar.



 

durəndiş. 



1

uka. 


bilən

. aqah


1

ayğaq


quşqulu


. 

1

. oyaq. 


ixtar.

 

açıqlama



bəlirmə


ortaya çıxarmaq

.

  


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

468 

oyanıq

 

 



oyunçu. qaqbaş. kurnaz. kurzan. qurbaş. sivir. zirək. 

zeyrək. sezişli. anlaqlı. qabiləyyətli. görüklü. dirayətli. 

anlar. görgüç. iyi görən. uzağı görən. gözü açıq. açıq 

göz. açıq görən.

 

uzağı görən. durbin. anlayışlı. təcrübəli. 



dünya görmüş. bəsirətli. eşmiş yırtmış. eşib çözmüş. 

toxuyub yırtmış. dünya gəzib dolanmış, çox bilən kişi.

 

qaqanalı. qaqanalı



qaqdırıq. iti. sivir. sever. zivik. sivir. 

zirək. zeyrək. 

 

oyanıq

 

 

uyanıq. 



1

. incik. incə. sapçı. ipçi. diqqətli. özənli. tetik. 

nazik. 

1

. uyanıq. bilir. duyuq.

 

huşyar. huşlu. ustal. sivir. 



zirək. zeyrək. uyumayan. açıqgöz. bəcrikli. başarıqlı. 

zirək. zeyrək. qafalı. başlı. başıl.düşüncəli. qavrayışlı. 

anlayışlı. bilgili. bilgin. uslu. ağıllı. bilgili. aqah. gözü açıq. 

açıq göz. bəcərikli. kurnaz. kurzan. qurbaş.

 

1

. sarğaq. 

tetik. sezqic. duyağar. duyar. duyarlı. etgin. təpgin. 

deşgin. dəğgin. izgin. əzgin. toxnu. alağar. alınğan. incik. 

hissili. həssas. 

1

. anlar. bəsirətli. 

 

- 

oyanıq

 olmaq: tetik olmaq.  



oyanıqlıq

 

Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin