Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə56/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   124

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oturcaq 

 - 



bir kişilik

, qoltuqlu oturcaq: qondal. 

 

oturcu 

 

oturan. təxdə çıxan. cilus edən. 



 

oturduq 

 

oturduğu yerdə

: 

gərəksiz yerə:



 

durub dururkən. yersiz. 

nədənsiz. gərəkməzin. 

 

oturğuc



 

 

oturğunc. kürsi



 (

 

<

 

qorqıc

:

 



dayaq)

. tiribun.  



oturğunc

 

 

oturğuc. tiribun. kürsi



 (

 

<

 

qorqıc

:

 



dayaq)

. tiribun. 

 

oturqa 

oturğa

. 

əməkli

. dinc. 

(

təqaüd


)

.  



oturqu 

 

1

.

 

oturaq. qurulmuş çadır. oba yeri. xeyməgah. 



1

.

 

aramaqah.  



oturquc 

oturğuc

. 

səndəl

.  



oturma

 

 



-

 

qubbanın oturduğu yuvarlaq

, 

çox bucaqlı bölüm

: 

qasnaq. 

 

oturma 

 

1

. 

bir yeməyi başqa yeməyin üzərinə düzülməsi. özəllikə 

quş başı kababın göy üstünə yerləşdilimişi. 

1

.

 

qoyma. 



qaş. 

-

 

üzüyün oturması



. 

1

.

 

duvarın, qapının yuxarısı, 



görnüşü, bəzəyi. örtük. 

1

.

 

otraq. məks. dirəng. 



1

.

 

iqamət.



 

1

.

cələsə



. 

toplantı


. oturum. 

1

.

oturmağa özəl. oturum. 



oturub. əyləşmə. əyləşim. əyləşib. cələsə. oturuş. 

əyləşmə, əyləşim yolu. 



-

 oturma 

odası

.  


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

436 

oturma 

 

1

.durma. dinlənmə. qonaqlama. oranc. oran. qərar. 



1

qalma. qonma. 



1

. yerləşmə. əğləşmə. durulma. istiqrar. 

iqamət. 

 



börkün üsdə

 oturma: 

sözüvə yiyələn. 

 

- 

əğləşmə

, oturma, dayanma yeri

: bəklək 

<> 

bərklək 


<> 

əklək. 


 



qıçların, bacaqların bitiştirib, qəddəyib altına qoyum 

oturma

qaşıq qalıbı. 



-

 

on kişilik yerdə, qaşıq qalıbı



 oturulsa 

on beş kişi yerləşə birlir. 



-

 

bu gün qonağımız çoxdur, qaşıq 



qalıbı

 

oturun hammıya yer olsun. 



 



diz büküb ayaqları çaprazlayaraq yapılan oturma

: 

bağdaş. bağlaş. 

 

- 



geri, 

dalı 

oturma, 

çəkilmə: dalıntı. gerilti. 

 

-

 

gəminin toprağa oturması

, 

saplanması

: qaraya oturmaq. 

qaraya vurmaq. 

 

-

 

arvadın ipi boş q



alsa, 

çıxıb

 oturur 

başda.

 

-



 

sən gedəli, gözlərə köçdü qara güz, üzlərə oturdu

 qara buz. 

(güz: payız.

)

 

oturmaq 

 

1



döşənmək

düşmək. 


1

. çökmək


1

. yer edinmək. 

yatışmaq. barınmaq. əyləşmək. yerləşmək. iqamət, 

sikunət edmək. ordulamaq. düşləmək. qonmaq. 



- 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ayaqları üzərində oturmaq

:

 



çöməlmək. 

1

. əylənmək. 

əylənmək. 

1

. xıpmaq. xıxmaq. çökmək. 



1

. bitmək. 

bitəmək. dayanmaq. bəkləmək. gözləmək. 

1

. dışqamaq. 

sıçmaq. eşiyə, ayaq yoluna gedmək. 

 

- 



qanoturmaq

: qan eşiyə gedmək.

  



qan oturmaq

: qan yığışmaq. 

 

-

 qaraya oturmaq

: qaraya vurmaq. gəminin toprağa oturması, 

saplanması. 

 

- 

suoturmaq

: suyuq eşiyə gedmək. 

 

-

 quroturmaq

: quru eşiyə gedmək. 

 

-

 dinc oturmamaq: bir dalda durmamaq. orancmamaq. 

oranmamaq. qərarsız olmaq. 

 

- 

dizlərin bitiştirib

, 



ayaqların baldırların 

alta qoyub 

oturmaq:

 

diz çökmək. dizə çökmək. 



 

- 

dizlərin qıvırıb

, 



ayaqları üzrə durmaq

, 



yarı oturmaq

çömbəlmək. çömbətmək. köməlmək. çöməlmək. çömmək



.  

- 

dur otur bilməmək: çox çabalayıb, yaramazlıq edmək. 

 

-

 durub oturmaq

: ilişgili, yaraşıqlı olub qalmaq

.  



nərsənin üzərinə

, 



üstünə 

oturmaq

: minmək. 

 

-

 

düşüb oturmaq

: 

düşüb qalxmaq

: durub oturmaq.  



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

438 

-

 

əğri oturub

, 



doğru qonuşmaq: öz görüşlərinə uymasa belə, 

doğru olanı söyləmək. 

 

oturmaq 

 

1

. olturmaq. oldurmaq. 



1

.

 

çökmək. axan nərsənin, yersiz 



olan nərsənin

 

bir yerə yığılması, çökməsi. oldurmaq. 



olturmaq. -

 

gözümə qan 



oturdu

.

 

-

 

duyğular köçdu, qayğılar 



oturdu

.

 1



.

 

yatmaq. bir yerdə qalmaq. 



-

 

toyuq quluçqaya 



oturdu: kük yatdı

.

 

-

 

aşağı

 oturmaq

: dinlənmək

.

 1



.

 

batmaq. 



basmaq. çökmək. 

-

 

bu yapının bir yanı basmış



. -

 

işlər məni 



basacaq

.

 1

.

 

dincəlmək. əğləşmək. əkləşmək 



(

 

<

 

ək

)

sakinmək. 



-

 

aşığı

 

bək

 oturmaq

: aşığıcüt oturmaq: işləri ras 

gəlmək


.

 1

. çompaymaq. çökmək. 

1

. durmaq. qoyunmaq. 

qonmaq. toxdamaq. -

 

ağrım 



qondu



1

. orik olmaq. 

yerləşmək. yer almaq. ordu qurmaq. kəmp edmək. 

dinəçmək. təkləşmək. dənğləşmək.

 

duraqlamaq. aram, 



qərar tutmaq. oturub dinc durmaq. əkləşmək. əğləşmək. 

əyləşmək. baltuta. 



-

 

birbirində

 oturmamaq

: çapraşmaq: 

çəprəşmək

.

 

çaprazmaq



.

 

əğri çıxışmaq



. 

1

.

 

qalınmaq. 



ordulamaq. otraqlamaq. qalmaq. -

 

burda neçə gün 



qalınacaqsız

.

 1



.

 durmaq


.

 

oynamamaq. qımıldanmamaq. 



sakin olmaq. iqamət edmək. gedməmək 

(

işləməmək



)



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

dinğmək. kəsilmək. 



-

 

yerində 



durmaq

.

 



-

 

ayağda 



durmaq

.

 



-

 

bizə gəlincə durdu



.

 

-

 su dura dura pozulur

.

 



-

 harda durursuz

.

 

-



 

işlər 


durdu

.

 



-

 

yağmu



durdu

.

 1



.

 

sinmək. sınmaq. 



çuxurlanmaq. 

 

-

 

arxasın

 

bükərək

 oturmaq: tomalmaq

.

 domalmaq



.

 

çökmək



.

 

əğilmək



.

 

-

 it 

tomaldı

.  


-

 

qapanıb oturmaq

: 

əkinmək


 

oturmaq 

 

ortalaşmaq

:

 

ortasın yerə qoymaq



. 

orturmaq.

ortaqlaşmaq

:

 orta+



yaş olmaq

.  



oturmamış

 

 



1

. dəlifişək. dəlişman. dəlicə. təlimsi. dəlimsək. havalı. 

hava huvaslı. hobba. 

1

. yerləşməmiş. durulmamış. 

istiqrarsız. 

 

oturmamışlıq

 

 

1



. iğrətilik. əğrətilik. hələlik. edinməmişlik. 

1

. köçəbəlik. 

sürəkli yer dəğişmə. bir yerdə duraq tapmama. 

 

oturmuş



 

 

kök salmış



. 

tamırtanğan



. -

 

oturmuş durmuş: eşmiş əşmiş



.

 

dünya görmüş



.

  

oturmuş

 

 



yerləşmiş. durulmuş. istiqrarlı. 

 

- 



durmuş oturmuş: eşib əşmiş. görüb götürmüş. dənəkli. 

sakin. dinc. arsat. sıxıntısız. 

 

oturmuşluq

 

 



yerləşmişlik. durulmuşluq. istiqrarlılıq. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

440 

oturşuq

 

 

otrşuq

. qonqalav. qonqalağ. cələsə. məclis. 

 

oturtan 

 

otutu. oturtu. soka. susduran. dincəltən. müsəggin. 

təsgin verən. 

 

oturtma 



 

1

. cilus. təxdə çıxarma. 



1

. əkmə. 


 

oturtma 

 

otutma

. nərsəni nərsəyə yerləşdimə, qarışdırma. 



-

 

patlıcan

 (

qərə badımcan



) 

oturtması: təkər təkər kəsilmiş 

patlıcanla qiymədən yapılmış yemək

.

  

oturtmaq 



 

1

. düşürmək

:

 

düşürtmək. 



1

. düşürtmək. döşəmək. 



1

neşandən. 





bir heyanı əlləri üsdə oturtmaq: dizi üsdə 

çökürtmək. abandırmaq. 



1

. durdurmaq. yerləşdirmək. 



1

yerləşdirmək. qabqaştırmaq. sığdırtmaq. 



1

. xıptırmaq. 

xıxtırmaq. çöktürmək. 

1



oturutmaq



otruşutmaq

yerləşdirmək. yerlətmək. əyləşdirmək. əğləşdirmək. 



əkləşdirmək. barındırmaq. abandırmaq

sığındırmaq. 



sığdırtmaq. qabqaştırmaq. yatırtmaq. yergətmək. 

qorcalatmaq. saxlatmaq. iqamət, sikunət vermək. 



1

qoyutmaq. qonulamaq.düz yerinə, amaca, nişana 



qoymaq, oturtmaq, vurmaq.  

- 

qan oturtmaq: 

qan uydurmaq. qançillətmək. 



-

 

elə vurdu ki 



üzünə 

qan uydurdu. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oturtmaq 

 

1

.

 

saxlamaq. əkləmək. qaldırmaq. durdurmaq. 



1

.

 

qoymaq. vəz' edmək. 



-

 

sökə 



(dayaq) 

daşların dirəklərin 

üzərinə oturtmalı

.

 1

əkmək


. 

tikmək


. 

1

. olqutmaq. 



1

yerləşdirmək. ornatmaq. təməlləşdirmək.



 

-

 

quluçqa

 oturtmaq

: basdırmaq



.

 basmaq


.

 

kük yatırmaq



.-

 iki 


toyuq 

basdım

.

 



 

oturtulmuş

 

 

tikilmiş. qondurulmuş. yatırılmış. 

 

oturu 

 - 

qıssa sürə əyləşmək

, 



oturu vermək

: 

ilişmək. ilinmək. 

-

 bir 


iki dəyqə ilişin, harda olsa tapılar. 

 

oturu 

 

otru



1

. baznişəstəgi. təqaüd. 

1

. əqim. 


1

.

 

otur. lazim. 



müqtəzi. iqtiza. 

-

 otur olsa: lazim olsa



.

 

iqtiza edsə



.

 1

. otutu. 

dincəltən. susqa. soka. susduran. müsəggin. təsgin 

verən.

 

oturub 



 - 

quduzla oturub durana, 

kötülükdən bir payda düşər: itlə 

yatan bitlə qalxar.



 

oturub 

 

oturum. oturma. əyləşmə. əyləşim. əyləşib. cələsə. 

 

oturuq 

 

1

. soğuq. donyağı. ilgisiz. istəksiz. maraqsız. kovasız. 

durqun. meyilsiz. əğimsiz.

 

maraqsız. qayğısız. quru. 



sakin. əlaqəsiz. buzdaş. daşbuz. cansız. qatıq. sərt. 

edgisiz. batlıq. yatqın. yatışmış. tutqun. toqtun. yanğsız. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

442 

təpgisiz. gərimsiz. həyəcansız. qımıltısız. hərəkətsiz. 

axımsız. tutumsuz. çökük. səssiz. qeydsiz. münfəil. 

xunsa. 


1

. çökək. çökük. çökül. çökün. çöküt. çökət. fələc. 

məfluc. 

1

. yatqın. soyuq. donuq. odsuz. sönük. durqun. 

yanız. yanğsız. yaxsız. cansız. quru. təpgisiz. gərimsiz. 

həyəcansız. çökük. 

 

oturuq 

 yatalaq. 

xəstə.


  

oturulacaq 

 -

 oturulacaq yer

: kürsi

.

 dayaq


.

 paya


.

 

ayağlıq



.

 

altlıq



.

 

qaidə



.-

 

dirək kürsisi



.

 

-

 duvar 

kürsisi

.

 

-

 

ölkə

 

kürsisi

: astana

.

 

baş 



kənd

.

 

paytəxd



.

 xanaqa


.  

oturulan 

 - 



üstündə oturulan

, 



qalınan kök

: 

köçgü. 

 

oturum 

 

cələsə. əyləşmə. birləşim. toplantı. 





açıq

 oturum

: ələni 

cələsə. 


 



it oturumu

: çöməlmə oturuş. 

 

-

 

qapalı oturum: gizli yığva. 

 

-

 

örtük

 oturum

: gizli cələsə. 



 

oturum 

 oturma. oturub. 

oldrum. götürüm. yığva. məclis

əyləşmə. əyləşim. əyləşib. toplantı



. 

cələsə. 


 

oturumlu 

 

çömri


. 

müqim


.  

oturun 

 

otura. olturun. olturu. oltura. qaidətən. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

otururtmaq 

 

əkləmək. tutub saxlamaq. bağlamaq. toqif edmək. zəbt 

edmək. 

 

oturuş



 

 - 

çöməlmə oturuş

: it oturumu.  



oturuş

 

 

oturma. əyləşmə, əyləşim yolu.



  

oturuşmaq

 

 

1

. barınmaq. anlaşılmaq. keçişmək. keçinişmək. 



1

yerləşilmək. çövrələnmək çörəklənmək 



(

 

<

 

çövrək



çevrək: girdə



)



1

. yerləşmək. sığmaq. qabqaşmaq. 

 

oturuşmaq



 

 

yatışmaq. durmaq. 



-

 

qarğaşalıq oturuşdu



.  

oturuşuq

 

 dosluq.  

oturutmaq 

 

otruşutmaq

oturtmaq

yerləşdirmək. yerlətmək. 

əyləşdirmək. əğləşdirmək. əkləşdirmək. barındırmaq. 

abandırmaq

sığındırmaq. sığdırtmaq. qabqaştırmaq. 



yatırtmaq. yergətmək. qorcalatmaq. saxlatmaq. iqamət, 

sikunət vermək. 

 

otusu 

 - 

süpürgə otusu

, 



boş

, 



Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin