Tоla оlishning asоsiy bоskichlari. Iplarni shakllantirishning zamоnaviy usullari, bu - maxsus filеra tеshiklaridan pоlimеr eritmalarni bоsim оstidan o’tkazishdan ibоratdir. To’rli kimyoviy tоlalarni оlish usullarida fark bulganligiga karamay, ularda ko’p o’хshashlik bоr. O’ni umumiy sхеmasi 5 ta asоsiy bоskichlardan ibоrat:
III va IV sort paxta linti xom ashyo sifatida ishlatilad. TSellyuloza, undan esa tsellonitron tola olinadi. meditsina maksadlari uchun ishlatiladigan suvda eriydigan atsetat tolalar xam yaratilmokda, ular karboksimetiltsellyulozadan yoki atsetat tsellyulozani kislotada gidrolizlab olinadi.
III va IV sort paxta linti xom ashyo sifatida ishlatilad. TSellyuloza, undan esa tsellonitron tola olinadi. meditsina maksadlari uchun ishlatiladigan suvda eriydigan atsetat tolalar xam yaratilmokda, ular karboksimetiltsellyulozadan yoki atsetat tsellyulozani kislotada gidrolizlab olinadi.
Kimyoviy tola ishlab chikarishning usishiga kuyidagilar sabab bulmokda:
kimyoviy tolalarning ijobiy fizik-mexanik va ekspluatatsion xossalari.
Ularni kupligi (neftь, gaz, toshkumir, yogoch, kishlok xujalik chikindilari va x.k.) xamda bu xom ashyo zaxiralarining kupligi.
Kimyoviy tola ishlab chikarishda texnik-iktisodiy kursatkichlar tabiiy tola ishlab chikarishdagiga karaganda yukori.
Masalan: 1t paxta ishlab chikarishuchun 1660 soat/kishi yoki 1 t tabiiy ipak ishlab chikarish uchun 35000 soat/kishi talab etilsa, 1t kapron ipagi ishlab chikarish uchun 1400 soat/kishi , 1t nitron shtapelь ipagi ishlab chikarish uchun 225 soat/kishi talab etiladi.
tolalar
tolalar
Viskoza tolalar. Viskoza tolalar ho'1 usulda olinadi. Bunda xom ashyo sifa-tida barcha archa, qarag`ay, oq qarag`ay, qora qayin yog`ochdan olinadigan yog`och tsellyulozasi ishlatiladi.
Viskoza tolalar. Viskoza tolalar ho'1 usulda olinadi. Bunda xom ashyo sifa-tida barcha archa, qarag`ay, oq qarag`ay, qora qayin yog`ochdan olinadigan yog`och tsellyulozasi ishlatiladi.
Tsellyulota - qog`oz kombinatlarida yog`och 7mm gacha kattalikdagi payraxalarga maydalanadi va ishqor eritmasida qaynatiladi. Natijada kulrang tsellyuloza massasi hosil bo`ladi. Bu massa oqartiriladi va karton listlari tarzida presslanadi.
Tsellyuloza ksatogenati, 4-5%li o`yuvchi natriy eritmasidan eritilgandan qovushqoq yigiruv eritmasi - viskoza hosil bo`ladi.
Yigiruv eritmasi 25-30 soat mobaynida 16°S temperaturadayetiltiriladi, bunda u aralashtirilib turiladi, filtrlanadi va havo pufakchalaridan tozalanadi.Yetilish jarayonida yigiruv eritmasi buralish va ip shaklini olish xususiyatiga erishadi.Viskoza nasoslar yordamida trubalar orqali yigiruv mashinalariga uboriladi, uyerda shisha naychalari orqali o`tadi va filtrlardan kuch bilan chiqib, sulfat kislota va uning tuzlari solingan cho`ktirish vannasiga tushadi. Cho`ktirish vannasida viskoza ishqori neytrallanadi, ksantogenat elementlariga ajraladi va tsellyulozaingichka viskoza ipak tolalari tarzida tushadi. Profillangan tolalar gazlamaasosli sun'iy mo`yna olish uchun ishlatiladi. Profillangan kesimli to`qimachilik viskoza ipidan olingan sun'iy mo`yna tabiiy mo`ynaga o`xshash ko`rinish beradigan optik effektga egabo`ladi.
