Turuz söZLÜGÜ 15-01-2017 1395- III 18 400 Başlıq Bey Hadi

balaca -balaca bacı: sınqıl. cınqıl. - qeyin sınqıl: bala baldız. - əçə sınqıl: yekə kiçik bacı.
-durmadan cüh cüh səriyən, oxuyan balaca: sərçə. səçə. çıpcığ. səğirçə. (> səriçə (fars)}. quş türü.
-bir balaca əsrimək, keflənmək, xoşlanmaq: . səğirmək. səğrimək. əsğirmək. - içqi başa çıxıb səğirir.

balaqana balaxana. 1. sarqal. < darğal. satğal. savqal. darağ. çatğal. 1. salğar. başdam. çatı qat.

balalamaq quzulamaq. qozlamaq. doğmaq.

balası -quş balası qusuncuq, it balası oxşuncuq (oxşuncuq: qolçaq. gözəl). (bular böyüdükdə tərsləşirlər).
-quş balası qusuncuq, it balası oxşuncuq (oxşuncuq: qolçaq. gözəl). (bular böyüdükdə tərsləşirlər).
-at balası: . kürüğ. qurıq. küğə. kürə. (> korrə (fars)}. - kürüğ oynağlayar at arxasında, qoduğ isə, qaçar gedər eşşək qabağında.
-it balası: kütüy. küçüy. küçük. güdük. kütük. küçük. çükük. çökən.
-sevgilinin qadasını alası, sevgi ocaq gözəlliklər balası.

balcıq parcıq. sıxıq. əzik. oğuq. öğük. qırıq.

balı -yoxsa umut nərsiyə, bəkləməyin boşuna, yaşam balı dadlanar, keçsə xoşluq qoşuna. ( qoşuna: cütlükdə).

balıq -üzən balıq iz qoymaz, ağzı açıq giz qoymaz. (ağzı açıq: çox danışan). (giz : sır). (giz qoymaz: sir saxlamaz)
-balığ toru: saçma. saçağ.

balışaqı balışağı. balış savrığı. balış savruğu. balış saruğu. balış mələfəsi.

balqat baçla. balda. saçıt. yayıt. payla. böl. ülət. sər.

balqon balkon. satağ. sıtağ. səkin. çıxaq. süröv. sürüv. süv. eyvan.

balta balda. baçla. balqat. saçıt. yayıt. payla. böl. ülət. sər.
-iki ağızlı balta kəsər: salma.

baltalama -üstündə ət, odun baltalama, doğrama kütəsi, kütüyü, kötüyü: sapanğ. (< sapmaq: çıpmaq).

baltanın -baltanın kut, düz, yuvarlaq yanı: küpü. güpü. güpünün toppuz başı.

banq banğ. vanğ. tanq. tank. çanğ. kanğ. sarınc. sarğov. sarov. (< sarmaq) depo. qozan. qozğan. məxzən. sillul. dusdağ. həpisxana.

bantırmaq bandırmaq. sindirmək. batırmaq. - çörəyi suya sindir.

bar barqa. səmər. səbər. səpər. bəsər. bəcər. becər. səmrə. səbrə. səprə. bəsrə. bəcrə. becrə. bəhər. bərə. berim. berəm. verim. verəm. sonuc. bitəl. çarpım. yemiş. yemər. ürün. hasıl. nəticə. məhsul. fayda. kar. mənfəət.

bara - söz qaçırmaq: bara qoymaq.

barı hər nə. - səndə barı yetgili: səndə hər nə kamildir.

barıb - axar axarda gedər, barıb oluna yetər. (oluna: olacağına).

barımsımaq 1. gedmək üzrə olmaq. 1. gedən kimi görünmək. 1. istəmək. yerinmək. yersinmək. göyüllənmək. könüllənmək.

barımsınmaq gedmək istəmək.

barış yartış. iməcilik. əməkdaşlıq. -səpəndə dartış, biçində yartış. (əkəndə gəngəş olsa, dartış biçinə qalmaz). (gəngəş: danışıq. açıqlayış).
-buruş barış sönməz döğüş içində.

barışsınmaq barışmağa enimli, əğimli, meyilli olmaq. { -sınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. sınınmaq. sıyınmaq. sıyanmaq. oxşanmaq. nərsənin sayağın, sıyağın tutunan kimi görünmək, meyillənmək}.

barışta -birbiriylə ortağlıqda, barışda, qonşuluqda yaşamaq: sığışmaq.

barqa bar. səmər. səbər. səpər. bəsər. bəcər. becər. səmrə. səbrə. səprə. bəsrə. bəcrə. becrə. bəhər. bərə. berim. berəm. verim. verəm. sonuc. bitəl. çarpım. yemiş. yemər. ürün. hasıl. nəticə. məhsul. fayda. kar. mənfəət.
- çatar barğa doğru yük, tuşlar amac doğru ox.

barqacına barğacına. mənzilinə . -seçimlərdə gec qalma, karvan sürər dayanmaz, uzun arzu qıt ömür, barğacına çatanmaz.

barqah saratuq.

barqanın -yekə, geniş bir qonağın, barkanın, salonun üstlüyü, gövərtəsi: saçar. saçavan. sayavan. (> çadorvan (fars)}.

barqurlamaq - saçar barlamaq, barqurlamaq: böyük çadır qurmaq. {saçar:saçavan. sayavan. (> çadorvan (fars)}. sığqaç. sağac. sıyıc. çevrələyində açığı olan yekə çadır. günlük çadır}.

barlamaq - saçar barlamaq, barqurlamaq: böyük çadır qurmaq. {saçar:saçavan. sayavan. (> çadorvan (fars)}. sığqaç. sağac. sıyıc. çevrələyində açığı olan yekə çadır. günlük çadır}.

barlanmaq çiçəklənmək. başaqlanmaq. gül salmaq.

barlaşmaq sağlamaq. nail olmaq. müvəffəq olmaq. - başarı sağlamaq, barlaşmaq: müvəffəqiyyətə nail olmaq.
- başarı sağlamaq, barlaşmaq: müvəffəqiyyətə nail olmaq.

barlı salmıqlı. salmığlı. saltığlı. salbatlı. yüklü. hasıllı. - saltığlı bağlar.
-yemişli, barlı dal: sabalağ. sapalağ. sapağ.

barlılıq salmığ. saltığ. salbat. yüklülük. hasıllılıq.

barmaq - baranına yerim yox: gedəcəyinə (gedəcək) yerim yox.
- sox barmaq: işarə barmağı. (sox: işarə). (yemək işinə birinci tutulduğundan ''acgöz barmağ'' adı almış).

barmaqı - baş barmaqla işarə barmağı arasındaki uzunluq: bir sökəm: bir süyəm (sıyam. siyə. sövəm) (sox: işarə). :

barmaqın -açıq duran baş barmaqla ikinci barmağın arasında olan aralıq: sərə. (< sərmək. sərəmək).

barmaqla - baş barmaqla işarə barmağı arasındaki uzunluq: bir sökəm: bir süyəm (sıyam. siyə. sövəm) (sox: işarə). :

barmaqla -açıq duran baş barmaqla ikinci barmağın arasında olan aralıq: sərə. (< sərmək. sərəmək).

barmaqlı -dəmir barmaqlı, qəfəs biçimində olan pəncərə: quzquncuq. qazqıncıq.

barmaqlıq saçtağ. satağ. nərdə. eyvan, köpü, avlu kimilərin qıraqlarına taxılan qoruqluq. mə'cər. mərcər.

barnaq açıqlıqda kölgəlik yer. korqay. günlük. sığvan. sayvan. seyvan. sayban. kürnəc. kürənc. kürəş. kürəc. kürən. kürnəş. künəş. künəc.

barnaması -günbarnaması:günbərnaması. günlük. gündəm.

bartaq bardaq1. > badə. sağrıq. (çaxrıq) içgi içtəkəni (istikanı) 1. sıkca. sıkıc. sükəc. istəkan.

bartaqlara -su, çaxır kimiləri sağınlara, bardaqlara sağmaq üçün, uzun lülüşlü, əmzikli tüng: sağraq. səğrəq. sağır. səğir. sürəgi. sürahi.

baryan gedən. keçən . - baryan qapın min bolası, yatyan qapın bir bolsın. (bolası: olası. olmuşsa).

basa - basa basa, atıla atıla yerimək: kös kös yerimək. küs küs yerimək. küt küt yerimək.
-başa düşmək: quyruğu tava sapına dönmək. uslanmaq. durulmaq. qoyalmaq. qoyulmaq. ağıllanmaq.
-nərsəni ağzına dək tıxa basa, silmə doldurmaq: küpüləmək.
-başa bağlanan dolama:sarqa. > səllə. sələ.
-başdan başa: salvasal. tamamilə. - salvasal kərdilər sulandı.

basaqan basağan. salqaç. salqıç > sərkeş. asav. savuz. (# yasav. yasavan) yağı. bir nərsiyə, çətin çətin uydurub, baş əğən.

basan -seyrək basan: seyrək bacaq: seyrək ayaq: uzun bacağlı, qıçlı. atdım araları çox aralı olan.
-şəpəbasan: dalqabasan. şəpəsiq. şəpəqıran. şəpəkəsən. dalqakəsən. dalqaqıran. salpaqıran. yalpaqıran. şəpə, dalqa sıyan, sındıran.
-boğazbasan: dilbasan. bir gərçəyin, olağın, vaqeiyyətin tərsinə tanıqlıq üçün qoyulan para, nərsə. rüşvət.

basanc saltaq. salanc. saltağan. dirsənc. istəyində çox daynaqlı olan. aşırı istək ibram, təqaza.

basar -ayrı düşmə karvandan, böylə demiş yaradan, yağu basar tez səni, tez gedərsən aradan.
-dənənmiş iş, dənənməmiş bilgidən yeğ basar.
-sansız yaman tuşlayacaq yaşamın, hünər odur dolayıbən keçəsən, bəs bəllidir yaman basar eyini, sinə gərib döğüşünə girəsən. (sansız :saysız). (dolayıbən: dönük verərək. dövr vuraraq)
-qutsuz quyuya girsə sel basar.
-daşlar ağır çəkiylə, kişi ağır söziylə, min duymaqdan yeğ basar, kişi görsə göziylə.

basaraq -birbirinə güclə, basaraq girmək, taxılmaq: soxuşmaq.
-nərsəni tıxaraq, basaraq doldurmaq: köçlətmək. köçüləmək. köçülətmək. küsüləmək. küsülətmək. küslətmək.

basıc -basıc, azar, ağırlıq altda sıxılmaqlıq, mütərakimlik: sıxılıvçılıq. sıxılıvcanlıq_. sıxlıvçılıq. sıxılçılıq.
-basıc, azar, ağırlıq altda sıxılmaqlıq, mütərakimlik: sıxılıvcanlıq_. sıxılıvçılıq. sıxlıvçılıq. sıxılçılıq.
-içi üzü (ruhu cismi) sıxan basıc, azar, ağırlıq, fişar: . sıxıv. - onun bu yaramaz işləri çox sıxıvlıdır.

basılmaq dolmaq. tıxılmaq. qapanmaq (# solmaq: açılmaq. boşalmaq).

basılmış -pambıqla kip doldurulmuş, basılmış nərsə, yastıq: sıxpaxta
- him basılmış gəlmiş üstündən yapı, qaldırırsan bir duvar, üsdən qapı. (üsdən: sondan).

basın basın!. tiniş!. aram!. sakit!. sərin!.

basıncla -içərdəki havanı basıncla dışarı sərpən iş: sərpə. (> sorfə (fars)}. asqıraq.

basınmaq 1. sinğmək. sınğmaq. batmaq. dalmaq. örtünmək. 1. sınğmaq. batmaq. dalmaq. dalınmaq. salınmaq. gömülmək. çökmək. oturmaq (təhnişin) boğulmaq. qərq olmaq. dərinliyinə gedmək. 1. sinmək. (sink (ingilis). batmaq. gömülmək. saplanmaq. qafasına girmək. çökünmək. dalınmaq. içinmək. düşünmək. sağınmaq. sağanmaq. eninmək. azalmaq. unutulmaq. yerləştirmək. örtbas edmək. yatınmaq.

basırılmış -örtülüb basırılmış: salbas. gizli. (məhrəmanə) .

basırmaq -əlləri ört basırmaq: sıypalamaq. sıypamaq. sığpalamaq. sığpamaq. sıyqalamaq. - kəmçiliklərin sıypalağa vurunmaq.

basırsa -üstü daş, altı topraq, sel basırsa uçar ev.

basıtmaq sınğıtmaq. çökütmək. boğutmaq. qərq edmək. dərinliyinə aparmaq.

basqallamaq səğmək. səğimək. səğdələmək. səndələmək. sıvsavlamaq. dərdüşləmək. gah öylə gah böylə olmaq.

basqavul (> pəs qaravul) sırqavıl (< sırt) ardal. artal. ardalın (< arad dal) qoşunun dal qolu. qoşunun dal qolundan gedən qol. əqəbdar.
(#sürqavıl. başqavul: başqavıl: pişdar) .

basqı salqı. təcavüz. həmlə. zülm.

basqılamaq sıxmaq. sıxqamaq. acı vermək. çimrilik edmək. əzmək. bunaltmaq. üzmək. qısmaq. qısıtmaq. qısqıtmaq. pısmıtmaq. darıtmaq. (əfsürdə, diltəng edmək) darıxdırmaq. basmaq. bezdirmək. gücləmək. dürtmək. dürtdəmək. zorlamaq. büzmək.

basqını -su basqını: coşqun. sel. seyl < çal.

basmaq sıxmaq. sıxqamaq. acı vermək. çimrilik edmək. basqılamaq. əzmək. bunaltmaq. üzmək. qısmaq. qısıtmaq. qısqıtmaq. pısmıtmaq. darıtmaq. (əfsürdə, diltəng edmək) darıxdırmaq. bezdirmək. gücləmək. dürtmək. dürtdəmək. zorlamaq. büzmək.
-quyruğuna basmaq: təpgitmək. qızdırmaq. həssas nuxdəsinə ilişmək.
-yerə yatırmaq, basmaq: . singirləmək - boynundan tutub singirlədi.

basman qurluş. sazman. sazıman.

basmış -sel daşıqını basmış yer: selloy. selloyı. - selloy əkini güclü olur.

basnıq basnığ. dingin. sakin.

bassan -yaşın aşsa altmışı, tez görərsin yetmişi, bassan ayaq yetmişə, qatılmışlar keçmişə.

baş sağ. sanğ. ağıl. xirəd.
-baş yetməsə qırxında, baş qutarmaz qırğında.
-geri qalar yükünüz, baş qoşdunsa özgüyə. (yükünüz: məsuliyyətiz)
-götün görən baş gözünü qurtlamaz.
-qol açmazı, baş açır qolay. (baş: ağıl) (qol: əl)
-baş tutturan: təşəbbüskar.
-yazmış başdan boşuna, baş yazısı adlanan şey bir nədir, hər kim gəlir kəndi yazır başyazısın başına.
- baş barmaqla işarə barmağı arasındaki uzunluq: bir sökəm: bir süyəm (sıyam. siyə. sövəm) (sox: işarə).
-körpə, yeni cücərmiş, baş vermiş bitgi, nərsə: sivrik.
- baş yazıvı yazmış giləm öz əlin, pozmağına özgə əli gözləmə.
- baş sağlığı: savrut
- baş sağlığı vermək: savruqmaq
-baş sağlığı vermək: savrutmaq. sıxıntısın atdırtmaq. sərinlətmək.
-açıq duran baş barmaqla ikinci barmağın arasında olan aralıq: sərə. (< sərmək. sərəmək)
-baş beyni işləməyən: sayığ. sayağ. (< sanğsız. sağsız)
- şiş baş: iti uclu. (şiş: mil. milə).
-əğin baş: sırt.
-sırbaş. sırıbaş. sırabaş: 1. toyxan. toyxanı. çoğan (< çoğ, çox xan) toy yığvasın dolandıran. tamata. tamada. 1. yeməkli böyük toplantıları yönədən kimsə.
- soxu baş: çubuğ başı, hoqqası.
-üsbaş: üzüş. üzgöz. bürgək. duruğ. durğ. sıva. sarığ. sarqı. üslük. üzlük. nərsənin dış qaplaması, örtüyü. qaplağ. qapağ. yayıq. yayqı. duvağ (> doğab (fars)}. sürək. sürük. yalca. yalcı. yaxı. boya. üz (üs) qat, təbəqə. geyim. geyiz. taxım. paltar. libas. qiyafə. rukeş. puşeş. sətr. kisvət.
-sağat baş, ertən bas. (sağat:sağlam. sağan. sağlıqlı). ( ey başı yerində olan, işə erkən başla).
-sağat baş, ertən bas. (sağat:sağlam. sağan. sağlıqlı). ( ey başı yerində olan, işə erkən başla).
-başqaravul> pişqaravul : salçı. qoşunun önündə gedən qol. devriy. kəşf qolu. (# dalçı: qoşunun dalında (ardında) gedən qol)
-baştutan: salbaş. qalabaş. dikəbəy. məğrur.
-qalabaş: salbaş. baştutan. dikəbəy. məğrur.
- uysal, baş aşağı, həlim göstərişli: quzu kimi. quzu quzu.
-. qandırmaq üçün, özünü uysal, baş aşağı göstərmək: quzu dərisinə bürünmək
- saç saça baş baş: qızqın, yaxın döğüş.
-baş daşı: sal. (dal: sal daşı üstünə dikə qoyulan daş)
-baş göt olmaq: salınmaq. düşmək. yıxılmaq.
-birbirinin baş beynin aparmaq: sağrışmaq.
-kiçik baş: quşbaş
-başörtüyü: saçırqaç. saçırquç. sarığuç. sarquç. saçlıq.
-baş beyin aparan: sağsağan. çox danışan. gəvəzə. vərrac.
-baş düğün: salqan. salkit. səlkit. çalgit. çəlgit. çadırın tikələrin təpədə yığıb bağlayan düğün.
-bir nərsiyə, çətin çətin uydurub, baş əğən: yağı. salqaç. salqıç > sərkeş. basağan. asav. savuz. (# yasav. yasavan)
-başxan. : böyük başçı. salğar. salvar > salar.
-salabaş: saltabaş: salma. salman. səlman. salmata. salaxanta. suyuğ. qeyd şərtsiz. laqeyd.
- salpan baş: uzun, sivri kəllə. (salpan:sallaq).
-başma baş, payma pay, paya pay sayışmaq, kəsişmək, qılışmaq: satruşdurmaq. sağuşdurmaq. saçruşdurmaq. sayğuşdurmaq. sayışdırmaq. ayırbaşdamaq. biri birinə dəğişdirmək. taxuşdurmaq. taxsaşdırmaq. taxazlaşdırmaq. takas yapmaq. - o alverin, alım verimlə sağuşdurur: o alışın verişiylə yapdı.
-sarbaş: başı sarıqlı, əmmaməli, börklü, yəmşəkli. (# çalbaş: dalbaş: başaçıq)
-türkoloji qolunda baş bilən: türklükçü.
-dağ görkü daş, ər görkü baş. (görkü: gözəlligi).

başa -başa çəkmək: sıyıpqarmaq. sıpqarmaq. çıpqarmaq.
-başa düşən: seçici. seçən. anlayan. dalqan. dalıqan. tanlayan. tanayan. bilgəyən. seçəyən. seçəğən. fərq edən. qavrayan.
-xoşluqları vurun başa, qəm çanağı dəysin daşa, ömür güdə arzu uzun , qıssa diləklə yaşa
-nə işlər var gəlməzki başa, dönər çoğun yoxsulda paşa. (dönər çoğun: fırlanar fələk. devir çönər)
-yaşam dedin iki dodaq arası, iyi olmaz dost dilinin yarası, yol dedigin uzaq değil şurası, gec qalmasan indi dursan yoluva, amac yolun başa yürüb yetərsən.
-səfehlik böyük kiçik tanımaz, alçaqlıq gələn başa yarımaz (səfehlik, sapıqlıq başlı başsız, usqan usqıt, ağıllı ağılsız bilməz, amma əksiklik hər kişinin işi değil)
- hər başa düşə gəlməyən duyqular. (düşə gəlməyən: nəsib olmayan. qismət olmayan).

başabaş - başabaş, paya pay alver edmək: alım verimlə satğaşmaq.

başaçıq çalbaş. dalbaş. (# sarbaş: başı sarıqlı, əmmaməli, börklü, yəmşəkli) .

başaqı başağı > mağaşar. düğü, ləpə kimi burcəklər .

başaqın -taxılın yalnız başağın üzmə: siyirmə biçmə.

başaqlanmaq çiçəklənmək. barlanmaq. gül salmaq.

başaqrısı başağrısı. güdaz. kövdaz. - bu bir yandan bizə güdaz oldu.
güdaza vermək: ələ, lova vermək .

başan -yanan odur, kəndi başan kül olma. (yanan odursa, sən niyə bəs kül olursan).

başarçılıq - başlılıq başqa, başarçılıq başda. (başlılıq: ağıllılıq).

başarı -yaşamda başarı ən gözəl yaraq, necəki səni sevməyən kimisin üzər.
-başarı qazanmaq: saçarlanmaq. çiçəklənmək. açılmaq. gəlişmək. böyümək.
-bu işləri uyutma (uytama), başarı, icra yolları: sağın. törətim (tovlid) sağlama, düzətmə, yasatma, fənn işləri.
- başarı sağlamaq, barlaşmaq: müvəffəqiyyətə nail olmaq.

başarıqa -kimlik başarığa satılmaz.

başarıqsız becərəksiz. sıpısalığ. (salığ: qırıq).

başarılıq salbat. zirəklik.

başarmaq salmaq. sallamaq. qılmaq. döşəmək. uyqulamaq. icra edmək.

başaşaq -başaşağ, şərməndə olmaq: salınmaq.

başbəlası sarsataş. salsataş. sırsataş. sırnaşıq. əlayağa dolaşan. - buda bizə sarsataş oldu.

başboş quşqunsuz. dərbədər.

başçı -böyük başçı: başxan. salğar. salvar > salar.
-el başçı: yolata. rəhbər. -eli düzən, eli pozan el başçı.

başı ağlı . -aç gözünü kor olma, yoxsulluqdan xor olma, ölüm ovçu ov olma, çağı varan gedərmiş, başı varsa yaşarikən istəklərin edərmiş.
- atdım başı: atdımsayın. (sayın:hər).
-başı başına olan yox, nədən yoxsa ölən yox. (sevmək öğrəşilir)
-gül, əkin, yeri sulamaq üçün, suyu çəkə çəkə səpələyən başı süzgəçli qab: suğrıc. suğac. abpaş. abbaş.
-nərsənin uc ucu, ağız ağzı, lap qırağı, başı: silə. - dam herəsiynən silə durmuşdu. - uçurum siləsində. - sənin əlindən silə gəldim: cana gəldim bıqdım. (siləmə: cana gəlmiş.
-başı boş ağzı dolu, qarnıda tox könlü pozuq, neylirəm paslı atılmış köşəyə bir yaşamı.
-başı çəkməyən bilməz, tulalı arvad nədir, hər ikisin doyursan, sonu deyər bu nədir.
- ocaq başı boş qalmaz, boş ocaqda kəs durmaz. (ocaq başı :ocaq yansa
- başı siləli: başı sarıqlı. (silə: sarıq).
- dağın başı dumansız, ərin başı gümansız. (gümansız: xiyalsız). (dağlar başı dumansız, ərlər başı gümansız).
-hər elin vardı başı, bizdədə el daşdı başı.
- çubuğ başı, hoqqası: soxu baş.
-( ey başı yerində olan, işə erkən başla). -sağat baş, ertən bas. (sağat:sağlam. sağan. sağlıqlı).
-bir başı dağa bağlı dərə, boğaz, utuc, yutuc: quyaq. quysaq. quyey. quzey. quzay. kovzay. kovzey. kövrəz. kövərəz.
-quşbaşı:1. avanaq. axmaq. saya. sadə. 1. yavan. quru. qatıqsız. qatqısız. sadə. - quru çörək. - yala çay, qəhvə: qayıq olmayan (sadə) çay, qəhvə. - yala kek: sadə kek. - yala geyim: sadə geyim. 1. təmiz, açıq, düz, saf kimsə. 1. yalın. yada. yata. çala. çalağ. bəsit. saya. sadə. - yüz işçi. sadə işçi. sıradan işçi. təxəssüssüz işçi.
-güpünün toppuz başı: küpü. güpü. baltanın kut, düz, yuvarlaq yanı.
-başı başına: özlügündə. təkliyində. -elə o başı başına bir evrəndir: elə o elə özlügündə, təkliyində bir dünyadır
-başı titrəyən, əsən: salbaş.
-başı sarıqlı, əmmaməli, börklü, yəmşəkli: sarbaş. (# çalbaş: dalbaş: başaçıq)
-savağbaşı: savacağ. savac. savağ. su axımın çevirmə üçün qoyulan, qurulan bəd, səd, nərsə.

başilə -kişilik varlığı başilə könül.

başım -yad yaddi mənə yoxdu belə ilgisi mənlə, hər nə gələ başım əzilə dosduma bağlı
-başım olsa: başım sağ olsa . -eşşək ayar başım olsa , dənizdən su içərəm. (ayar: aytar. deyər). (yekə arzular üçün, uzun yaşam istəyən) .

başın -dərə daşın sel alsın, ocaq başın sağ olsun. (daşın: dışın)
-ürək sevə, əl gedmiyə, ayaq dura, ağzın aşa, başın daşa dəğməli.
-yalnızlıq çevrənin boşalması yok, başın boşalmasıdı. (için yoxalmasıdır)
- sözlə başın qatmaq, oyalamaq. sözə tutmaq.
- saçın başın yolmaq: çox üzülmək.
- başın sağusun: sağ olsun, yaşasın.
- başın ətəyinə salmaq: bağış, ötüş istəmək.
-eşidən qulaq başın dardan qurtarmış. (eşitdiyin doğruca açıqlamış, qavramış kişi, başın dara verməz).
-kişi başın pozanda ''söz'' düzəndə söz.
-sözlə işin bir olsa, başın uca qolun zor.
-kəndi aşın kəndi başın, öz işinlə kəndin aşın.

başına qaravsız. güdüsüz. baxımsız. bəksiz. - qaravsız ev. - qaravsız xəsdə.
-iyibaşlı bir yol bulur hər bir yolun daşına, kötübaşlı bir daş qoyur hər bir yolunbaşına. (iyibaşlı : iyimçil. pozitivisit). (kötübaşlı : kötümçül. neqətivisit).
-yazmış başdan boşuna, baş yazısı adlanan şey bir nədir, hər kim gəlir kəndi yazır başyazısın başına.
-başı başına olan yox, nədən yoxsa ölən yox. (sevmək öğrəşilir)
-alçaq kötü dağ başına çıxmaqilə ucalmaz.
-burqulu çivilərin (piçlərin) bir başına keçirilən, içi burqulu uzunsov tikə: somun. ivərik. yivərik. yivəlik. çivəlik. uçquruq. möhrə.
-özbaşına: özbaşdağ. sollama. sallama.
-başı başına: özlügündə. təkliyində. -elə o başı başına bir evrəndir: elə o elə özlügündə, təkliyində bir dünyadır
-tək başına: saltan. yalına. - ətacı saltan gəlmiş saltan gedmiş.
-tək başına:savar. saprat. savrat. (< savmaq: uzaqlatmaq). ayrı. dalqıc. başqa. müstəqil.
- dilin dolan başına, el qadasın al vədəsində!.