U. Abdalov, U. Xo‘jamuratov, X. Matkarimov, X. Matyaqubov 0 ‘zbekist0n tarixi



Yüklə 1,17 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/49
tarix01.01.2022
ölçüsü1,17 Mb.
#50780
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   49
U. Abdalov, U. Xo‘jamuratov, X. Matkarimov, X. Matyaqubov 0 ‘zbe

“Devon  Am ir al-mulk”  yoki  “al-rasayi”  davlat  ahamiyatiga molik b o ig a n  

rasmiy  hujjatlarni tuzish  bilan  shug‘ullangan.  Bundan  tashqari,  bu devon chet  dav- 

latlar bilan b o ia d ig an  munosabatlami ham boshqargan.

“Sohib  ash-shurat”  devoni  davlatning  butun  harbiy  ishlarini,  shu jum ladan, 

am irning  shaxsiy  qo ‘shinini  boshqargan.  “ Sohib  ash-shurat”ning  maxsus  yordam- 

chisi  -  Aris  b o ig a n .  U  mahkama  va  uning  b o sh lig i  amir  qo‘shini  xazinasi  bilan 

shug‘ullangan.  Q o‘shim cha  bir  yilda  to‘rt  marta  maosh  to ia g an .  Davlatni  idora 

etishda “sohib  al-borid”  devonining  ahamiyati  ham ju d a  katta b o ig a n .  Bu  devon 

davlat ahamiyatiga molik b o ig a n  hujjatlarni  va xabarlami yetkazish  bilan  shug‘ul- 

langan. Devonning hamma shahar va viloyatlarda mahalliy mahkamalari b o ig a n .

27



“M uxtasiba”  devoni  bozorlam i,  sotuvchilami,  qadoqboshlam ing  og‘irligi, 

bozordagi m ollam ing narxini, sifatini nazorat qilgan.

Davlat  xazinasining  daromadlarini  va  xarajatlarini  “mushrif”  devoni  nazo­

rat qilgan. Bundan tashqari, “qozi az-ziya” va “vaq f’1 devonlari  b o ig a n .  “Qozi az- 

ziya”  devoni  davlat  yerlarini,  “vaqf”  devoni  hadya  etilgan  yerlam i  va  musulmon 

ruhoniylarining boshqa mol-mulklarini  nazorat qilishgan.

Devonlarning aytarli  hammasini viloyatlarda boshqarmalari  b o ig a n .  Devon- 

lam ing  viloyatlardagi  boshqarmalari,  bir  tomondan,  o ‘z  devonlariga,  ikkinchi  to- 

mondan,  viloyat  hokimiga  bo‘ysunishgan.  Bundan  faqat  “Sohib  al-borid”  devoni- 

ning amaldorlari mustasno bo‘lgan.

Viloyat  va tumanlar  am ir  tomonidan  tayinlangan  hokimlar  tomonidan  idora 

qilingan.  Odatda,  bunday  lavozim ga  mahalliy  boy  zodagonlar tavsiya  etilgan.  So- 

m oniylar davlatida musulmon ruhoniylarning ta ’siri  nihoyatda kuchli b o ig a n .  Ular 

markaziy  hokimiyat  ishlarida  ham  faol  ishtirok  etganlar.  Somoniylar  davlatining 

diniy  hayotida  hanifiylar  mazhabligiga  mansub  ruhoniylar  ham m a  diniy  lavozim- 

lami  o‘z  q o ‘llariga  olishgan.  Ruhoniylarning  boshlig‘i  “ustod”,  keyinchalik 




Yüklə 1,17 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   49




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin