Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных

Dinamometrlarning turlari
[19]

8.38-rasm. Turli rusmdagi dinamometrlarning umumiy ko‘rinishi

---

---

131

8.39-rasm. DIN-1 rusumli elektronli dinamometrlar.

8.40- rasm. DM-MG4 rusumli uzayishga va siqilishga ishlaydigan

elektronli dinamometrlar.

8.41-rasm. DE-5,0-0,5 rusumli elektronli dinamometrlar.

---

---

132
8.4-jadval 

DE elektronli dinamometrlarning texnik tavsiflari: 
Modeli

DE 0,5 - 0,5

DE 1,0 - 0,5

DE 2,0 - 0,5

O‘lchashning eng katta

poyoni(chegarasi), N
500
1000
2000
O‘lchashning eng kichik
poyoni(chegarasi), N
2,5
5
10
Aniqlik sinfi
0,5
Bo‘linma qiymati (diskretligi),
N
0,5
1
2
Asosiy xatolikning ruxsat
etilgan poyoni(chegarasi), N
2,5
5
10
Ishchi haroratlarning poyoni
(chegarasi)
-10 ... +40
o
C
Elektr ta’minotining
kuchlanishi
187 ... 242 V
Iste’mol quvvati, ....dan ko‘p
emas
5 VA
CHiziqli o‘lchamlari, m
0,38x0,2x0,1
Massasi, ... kg dan ko‘p emas
5
Tashqi jihozlarning ulanishi
RS232 interfeysi orqali
Modeli

DE 5,0 - 0,5

DE 10 - 0,5

DE 20 - 0,5

DE 50 - 0,5

O‘lchashning

eng katta
poyoni
(chegarasi), N
5000 N
10000
20000
50000

---

---

133

8.4-jadvalning davomi 

O‘lchashning eng

kichik poyoni
(chegarasi), N
25 N
50
100
250
Aniqlik sinfi
0,5
Bo‘linma
qiymati
(diskretligi), N
5 N
10
20
50
Asosiy xatolik-
ning ruxsat
etilgan poyoni
(chegarasi), N
25 N
50
100
250
Ishchi haroratlar-
ning poyoni
(chegarasi)
-10 ... +40
o
C
Elektr
ta’minotining
kuchlanishi
187 ... 244 V
Iste’mol quvvati,
....dan ko‘p emas
5 VA
Chiziqli
o‘lchamlari, m
0,38x0,2x0,1
Massasi, ... kg
dan ko‘p emas
5
Tashqi
jihozlarning
ulanishi
RS232 interfeysi orqali

---

---

134
Vibrometr-

bu turli ob’ektlarning sinusoidal tebranishlar amplitudasi va
chastoasi, vibrotezligi, vibrotezlanishini qaydlash va rostlash uchun mo‘ljallangan
uskuna(asbob)dir. Xususan, vibrometrlar temirbeton buyumlarni ishlab chiqarishda
betonli aralashmalarni zichlash uchun qo‘llanadigan vibrojihozlarning titrash
parametrlarini o‘lchash uchun foydalaniladi.
Titrash parametrlarini o‘zgartirish usullarining quyidagilarini farqlashadi:
Optik; Pezoelektrik; Induktsion; Inertsialli.

Vibrometrlar 
Vibrometrlarning turlari
[18]

8.42-rasm. Ishlab chiqaruvchilar: Fluke Corporation Metrix Instrument

Co. PCE Instruments PVF "Vibro-Sentr" ning barcha ishlab chiqaruvchilari

8.43-rasm. PCE VT 250 rusumli vibrometri

---

---

135

8.44-rasm. DPK-Vibro vibrometri

8.45-rasm. Metrix VM3800 vibrometri

8.2.4 Mexanik kattaliklarni o‘lchash. 
Mexanik kattaliklarni o‘lchash
bo‘yicha sxemalarni o‘rganish.

Magnit elastik o‘zgartkichlarning konstruksiyalari xilma-xil. Ularni quyidagi

ikkita asosiy guruhga ajratish mumkin: 1) mexanik kuchlanish ta’sirida
materialning magnit singdiruvchanligi faqat bitta yo‘nalish bo‘ylab o‘zgaradi(8.46-
rasm, a); 2) mexanik kuchlanish ta’sirida materialning magnit singdiruvchanligi
o‘zaro perpendikulyar yo‘nalishlarda o‘zgaradi (8.46-rasm, b). Birinchi guruh
magnit elastik o‘zgartkich magnit o‘tkazgichi energiya isrofini kamaytirish
maqsadida yupqa elektrotexnik tunukalardan yig‘iladi. Magnit elastik sezgirlik
maksimal qiymatga ega bo‘lishi uchun magnit o‘tkazgich to‘yinishi sohasida
ishlashi lozim bo‘ladi.

---

---

136
Ikkita induktiv

g‘altagi
o‘zaro
perpendikulyar
joylashgan
transformator prinsip(tamoyil)ida
ishlaydigan
magnit
elastik
o‘zgartkichlarda (8.46 - rasm, b) g‘altak bo‘lmaydi. Magnit o‘tkazgichga mexanik
kuchlanish berilganda uning magnit singdiruvchanligi o‘zgarishi natijasida g‘altak
o‘ramlarini kesib o‘tayotgan magnit oqimi o‘zgaradi va natijada unda mexanik
kuchlanishga proporsional bo‘lgan EYuK hosil bo‘ladi. EYuK fazasining ishorasi
yo‘nalishiga bog‘liq bo‘ladi.

a)
b)

8.46-rasm. Transformatorli o‘zgartkichlarning sxemalari.