22
XXXIX. Ulusal Hematoloji Kongresi
YOĞUN BAKIMDA KARŞILAŞILAN KANAMA BOZUKLUKLARI
Şeniz Öngören Aydın
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Hematoloji Bilim Dalı, İstanbul
Yoğun Bakım Ünitelerinde (YBÜ) sık olarak
karşılaşılan ve günlük pratiğimizde önemli bir
yer tutan koagülasyon bozuklukları mortalitenin
önemli bir nedenidir. Ülkemiz koşullarında YBÜ
izlem endikasyonları açısından hasta profilinin
heterojenitesi (yanık dahil travma sonrası, post-
operatif bakım ve dahili sorunlar gibi geniş bir yel-
paze) ve kanamanın hemostatik sistemdeki multipl
bozukluktan kaynaklanabilmesi hekimleri tanı ve
tedavide zaman zaman zorlayabilmektedir. Ayrıca,
hemostazdaki bozukluğun kanama yanında trom-
boza da neden olabileceği unutulmamalıdır.
YBÜ’de izlenen 235 hastanın prospektif olarak
değerlendirildiği bir çalışmada klinik koagülopa-
ti sıklığı %13,6 bulunmuş ve kogülopatisi olan
hastalarda kanama riskinin normale göre 4-5
kat arttığı gösterilmiştir. Trombositopeni insidan-
sı (<150 × 10
9
/l) %35-44’tür [1, 2]. Hastaların
%20-25’inde trombosit sayısı <100 × 10
9
/l ve
%12-15’inde de <50 × 10
9
/l’dir. Cerrahi ve travma
hastasında trombositopeni insidansı daha yük-
sektir (%35-41’inde trombosit <100 × 10
9
/l). Tipik
olarak, trombosit sayısı YBÜ’ne alınmayı takiben
ilk dört gün içinde azalmaktadır. Trombositopeni-
nin derinliğinin kanama riski açısından belirleyici
olabilmekle birlikte, multivariate analizlerde YBÜ
mortalitesinin belirlenmesinde kullanılan standart
skorlama sistemlerinden (Acute Physiology and
Chronic Evaluation (APACHE) II skoru) daha güçlü
bir bağımsız belirleyici olduğu da gösterilmiştir
(relatif risk 1,9-4,2). Trombositopenisi olan has-
taların %54’ünde etyoloji saptanamamış, diğerle-
rinde yaygın damar içi pıhtılaşma (YDP) ve masif
transfüzyona sekonder trombositopeni önde gelen
nedenler olarak izlenmiştir [3-9].
YBÜ’de izlenen hastaların %14-28’inde prot-
rombin zamanı (PT) ve/veya aktive parsiyel trom-
boplastin zamanı (aPTT) uzaması olabilir, travma
hastalarında bu sayı daha yüksek olabilir [8,9].
PT’si uzun olan hastalarda YDP %12, karaciğer
yetmezliği %10 ve massif kan transfüzyonu %10
sıklıkta saptanmıştır. aPTT yüksekliğinin etyoloji-
sinde ise %33,3 heparin tedavisi, %8,9 YDP, %15,6
masif transfüzyon, %11 heparin kontaminasyonu
%2,2 K vitamini eksikliği saptanırken %28,9’unda
etyoloji belirlenememiştir [2].
100>50>100>150>